Thời gian qua, chủ trương đóng tàu cá vỏ thép vươn khơi xa được hưởng nhiều chính sách, ưu đãi của Nhà nước nên nhiều ngư dân đồng tình hưởng ứng.
Tuy nhiên, những ngày gần đây, một số tàu cá vỏ thép ra khơi đợt đầu mắc nhiều lỗi kỹ thuật khiến việc đánh bắt gặp nhiều trục trặc, hư hỏng, gây thua lỗ, khiến nhiều ngư dân hết sức lo lắng và trả lại tàu cá vỏ thép.
Ngư dân than phiền vì nhiều lỗi kỹ thuật
Ngư dân trẻ Lê Văn Sang (SN 1985, thường trú Thuận Phước, Hải Châu, Đà Nẵng) là một trong những ngư dân ở Đà Nẵng có nhiều tàu công suất lớn nhất.
Lê Văn Sang nổi tiếng với tàu cá vỏ thép Sang Fish 01 được Công ty TNHH MTV đóng tàu Nha Trang (Cty đóng tàu Nha Trang, thuộc Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy) đóng theo hình thức thuê mua của TCT Công nghiệp tàu thủy trong dự án đóng tàu mẫu.
Được biết, con tàu này Sang cùng với anh Phan Bé (anh rể của anh Sang, thường trú Quảng Ngãi) làm chủ. Trong đó, anh Bé đứng tên ký hợp đồng với Cty đóng tàu Nha Trang theo hình thức thuê mua nằm trong dự án đóng tàu mẫu.
Theo đó, giá trị tàu khoảng 7 tỷ đồng được trả trong thời hạn 7 năm (chia 14 kỳ), lãi suất 0,3%. Ngoài ra, phía chủ tàu bỏ ra gần 4 tỷ đồng để mua ngư lưới cụ, các thiết bị cần thiết trên tàu. Tàu đánh bắt ở ngư trường Hoàng Sa và Vịnh Bắc Bộ.
 |
| Ngư dân trẻ Lê Văn Sang bên tàu cá vỏ thép Sang Fish 01. Ảnh: Hoàng Tuấn |
Sau khoảng 2 năm vươn khơi, tàu Sang Fish 01 đánh bắt được 10 chuyến thì 4 chuyến bị hư hỏng, phải vào bờ sửa chữa, nằm bờ khoảng 5 tháng nay.
“Trong 6 chuyến doanh thu được 2,2 tỷ đồng, lãi được 800 triệu đồng. Bốn chuyến bị sự cố đó, ngoài việc bù lỗ nặng thì anh em ngư dân mất thời gian, công sức vật lực và cả sự kỳ vọng. Nếu tàu ngon lành thì chúng tôi dư sức trả nợ”, anh Sang nói.
Lí do chiếc tàu Sang Fish 01 gặp sự cố đó là khi gió khoảng cấp 5 bị rung lắc, khi dừng lại để đánh bắt cũng bị rung lắc, hệ thống tời cẩu cũng gặp vấn đề và một số lỗi kỹ thuật khác gây hư hỏng, ảnh hưởng lớn đến việc đánh bắt.
Cùng đợt với tàu Sang Fish 01 thì tàu Hoàng Anh 01 của ngư dân Mai Thành Văn (Quảng Ngãi) cũng bị mắc một số lỗi kỹ thuật tương tự. Hiện hai con tàu này Cty đóng tàu Nha Trang thu hồi về vì do chưa trả nợ theo đúng cam kết đồng thời để nhà máy khắc phục những lỗi kỹ thuật…
Còn tàu cá vỏ thép QNa 95997-TS của ngư dân Phan Thu (theo Nghị định 67-CP) cũng mắc không ít lỗi khi ra khơi. Tàu này do Cty TNHH MTV Hải Sơn (thuộc Tổng công ty Sông Thu) đóng.
Hai chuyến đầu (chạy thử nghiệm) khi thả lưới thì chì không đủ nặng, phía công ty đã khắc phục. Đi chuyến thứ 3 thì lãi được khoảng 50 triệu đồng nhưng cũng có một số hỏng hóc nhỏ tự khắc phục.
Đến chuyến thứ tư thì phải quay vào bờ vì hệ thống tời cẩu gặp vấn đề, khi chưa đủ với công suất của tàu nên kéo lưới bị kẹt, rách lưới.
“Tời cẩu này trước của tàu cá nhỏ hơn, lắp vào không phù hợp, thị trường cũng không có nên bị trục trặc khi đánh bắt”, anh Thu cho biết.
Anh Thu chia sẻ thêm: “Tàu tôi đóng theo Nghị định 67-CP nhờ đơn vị khác chọn mẫu, thiết kế. Đúng ra tôi đóng tàu lưới rê công suất chỉ 650CV nhưng không được hỗ trợ nhiều, nên tôi đã đề nghị chỉnh lên 800 CV, theo đó chỉnh sửa khoang chứa cá từ hai khoang lên 3 khoang.
Mẫu tôn tôi chọn cũng là loại của Trung Quốc vì không đủ tiền, vài chuyến đầu chưa biết sao, còn sau này không biết có ảnh hưởng gì không. Bản thân tôi thấy thiết kế bất cập, trong khoang cá có ứ nước nhất định, thỉnh thoảng phải cho máy nghỉ để hạn chế tình trạng trên”, anh Thu nêu.
 |
| Tàu cá vỏ thép QNa 95997-TS của ngư dân Phan Thu. Ảnh T.L |
Thiết kế tàu phải phù hợp với tập quán, thói quen và kinh nghiệm của ngư dân.
Theo ngư dân Lê Văn Sang, để hạn chế tàu rung lắc thì cần tăng hệ số béo (0,65-0,7), thiết kế mặt boong phù hợp với nghề khai thác, lắp máy chính phải là máy mới, bố trí hệ thống tời cẩu phù hợp với ngư lưới cụ…
Trong lúc đó, theo ông Lý Tiết Dũng, Chủ tịch HĐQT, Kiêm TGĐ Công ty đóng tàu Bảo Duy (đóng tại Đà Nẵng), để đóng được tàu cá vỏ thép không mắc lỗi trước hết thiết kế phải chuẩn nhưng phải phù hợp với tập quán, thói quen và kinh nghiệm của ngư dân.
Ông Dũng cho rằng, tàu cá vỏ thép quan trọng nhất là vỏ tàu nên phải là loại tôn thép tốt nhất, đủ tiêu chuẩn quốc tế (tâm lý một số ngư dân tiết kiệm chọn tôn thép loại vừa phải nên hiệu quả không cao).
Khi đặt hàng phải giám sát chặt chẽ, lấy tôn thép về nghi ngờ thì cần phải giám định thông số kỹ thuật. Cty Bảo Duy thường đóng loại tôn thép của Nhật Bản. Nên mua máy mới đúng công suất thiết kế.
Nếu mua máy cũ thì phải trên 80% nhưng phải có nghề để kiểm chứng chất lượng máy. Trang thiết bị hỗ trợ việc đánh bắt như tời cẩu, lưới, máy dò cá… phải hiện đại, tương đồng thì việc đánh bắt đạt hiệu quả cao nhất.
“Với Cty Bảo Duy, khi đóng thì luôn yêu cầu ngư dân tham gia giám sát để cùng trao đổi, lắp đặt những thiết bị phù hợp với thiết kế với kinh nghiệm thực tiễn và kiểm định chặt chẽ của cơ quan chức năng để cho ra con tàu tốt nhất”, ông Dũng cho biết.
Nói về vấn đề này, ông Hồ Văn Tý, Giám đốc Cty cổ phần kỹ thuật biển S-Tech chia sẻ: “Để giảm lắc thì phải dựa vào tính năng hoạt động của tàu. Ngoài ra, hệ thống tời cẩu phải xác định đúng công suất, tải trọng của tàu, kết cấu phải vững, độ bền đảm bảo.
Tời cẩu phải mua mới, còn cũ thì cũng phải trên 80% nhưng phải có kinh nghiệm để xác định mức độ. Hiện tời cẩu cho tàu cá vỏ thép phải nhập từ nước ngoài về, như Hàn Quốc, Đức, Ý…”.
 |
| Ông Hồ Văn Tý, Giám đốc Cty cổ phần kỹ thuật biển S-Tech trao đổi với phóng viên. Ảnh: Hoàng Tuấn |
Nhà sản xuất nói gì?
Theo ông Lê Văn Toàn, Giám đốc Cty đóng tàu Nha Trang, hiện Tổng công ty công nghiệp tàu thủy (TCT tàu thủy) đã có quyết định thu hồi 2 tàu cá vỏ thép đó là tàu Hoàng Anh 01 của ngư dân Mai Thành Văn (Quảng Ngãi) và tàu Sang Fish 01 của ngư dân Phan Bé (Quảng Ngãi).
“Lí do thu hồi tàu là do hai chủ tàu trên không thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo đúng cam kết và có một phần vì lí do lỗi kỹ thuật để về sửa chữa bổ sung. Chứ nói chủ tàu Hoàng Anh 01 và Sang Fish 01 trả tàu là không đúng”, ông Toàn khẳng định.
Theo ông Toàn, hiện chủ tàu Hoàng Anh 01 và Sang Fish 01 chỉ mới đặt cọc 100 triệu đồng khi nhận tàu chứ chưa trả thêm đồng nào tiền gốc và tiền lãi theo cam kết (7 năm 14 kỳ trả nợ). Hai con tàu trên sẽ khắc phục một lỗi kỹ thuật theo đúng quy trình.
 |
| Tàu cá vỏ thép quan trọng nhất là vỏ tàu nên phải là loại tôn thép tốt nhất, đủ tiêu chuẩn quốc tế. Ảnh: Hoàng Tuấn |
“Hiện phía chủ tàu Hoàng Anh 01 muốn thuê mua lại nhưng chúng tôi chưa đồng ý, vì nếu muốn thuê mua lại thì phải trả nợ và cam kết trả theo đúng tiến độ.
Còn tàu Sang Fish 01 sửa chữa xong, nếu chủ tàu muốn thuê mua lại thì cũng phải cam kết trả nợ rõ ràng. Hiện nay cũng đã có ngư dân muốn thuê mua lại hai chiếc tàu trên, nhưng chúng tôi còn bàn thảo, xem xét các bên như thế nào cho hợp tình hợp lí mới quyết định”, ông Toàn khẳng định.
Theo đại tá Trần Hữu Xiết, Phó giám đốc Cty Hải Sơn, tàu của ngư dân Phan Thu là chiếc tàu cá vỏ thép đầu tiên Cty Hải Sơn đóng theo Nghị định 67-CP với giá trị 8 tỷ đồng (chưa kể ngư lưới cụ và một số hạng mục ngư dân sắm theo cam kết).
“Là chiếc đóng đầu tiên, cũng có một số lỗi nhỏ hiện chúng tôi đã khắc phục. Cty Hải Sơn đóng theo thiết kế và có sự giám sát của anh Thu và ký bàn giao đầy đủ.
Còn hệ thống tời cẩu thì anh Thu mua đơn vị khác, chắc do không đủ lực với công suất của tàu nên chỉ khắc phục tăng hệ thống thủy lực chứ khó khắc phục hoàn toàn. Hiện đang tạm thời khắc phục để đi biển”, đại tá Xiết cho biết.
Theo đại tá Xiết, công ty Hải Sơn nghiên cứu tham vấn với anh Thu để mua hệ thống tời cẩu tương ứng để lắp đặt, khai thác hải sản hiệu quả hơn và sẽ hỗ trợ anh Thu việc sửa chữa, khắc phục một số lỗi gặp phải khi đi biển để tạo điều kiện cho anh Thu cũng như ngư dân an tâm đánh bắt xa bờ.