Sự cố hải sản chết hàng loạt tại một số tỉnh miền Trung khiến cho dư luận ban đầu rất hoang mang, sau đó có sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ nên người dân bớt hoang mang hơn.
Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là trước sự việc này thì phản ứng của các bộ, ngành và một số địa phương còn chậm. Vậy Chính phủ đã rút ra bài học gì từ sự việc trên?
Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - ông Mai Tiến Dũng cho biết, ngay khi có thông tin, Thủ tướng rất chủ động và đã nhanh chóng chỉ đạo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, yêu cầu các nhà khoa học, viện hàn lâm, UBND 4 tỉnh đều vào cuộc.
Chủ trương là mời các chuyên gia nước ngoài cùng với chuyên gia trong nước xem xét, đánh giá với tinh thần dựa trên kết luận của các nhà khoa học, các chứng cứ xác đáng để kết luận, công khai, minh bạch vụ việc.
Tuy nhiên, ông Dũng cũng thẳng thắn thừa nhận: "Chúng ta công nhận có sự lúng túng vì đây là sự việc lần đầu xảy ra trên đất nước ta, các cơ quan, bộ, ngành chưa có kinh nghiệm xử lý việc này.
Thủ tướng Chính phủ cho biết thông tin báo cáo từ các địa phương lên Chính phủ, Thủ tướng còn chậm, thụ động. Trong xử lý việc này, Chính phủ, đặc biệt là Thủ tướng rất chủ động nắm bắt và sớm chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên.
Ngày 1/5 là ngày nghỉ nhưng Thủ tướng và các thành viên Chính phủ cùng đại diện lãnh đạo các cơ quan liên quan đã dự và nghe 5 tỉnh, gồm 4 tỉnh thiệt hại và tỉnh Nghệ An, báo cáo tình hình thiệt hại, vấn đề an ninh trật tự, giải quyết cho ngư dân… để đồng bào sớm ổn định, phát triển kinh tế khu vực".
 |
| Cá chết hàng loạt tại biển Thừa Thiên - Huế. ảnh: Báo Tuổi trẻ. |
Liên quan tới sự việc hải sản chết hàng loạt, cho tới nay vẫn còn có nhiều câu hỏi xoay quanh quy trình xả thải của nhà máy Formosa có đảm bảo quy định không gây tổn hại tới môi trường không?
Vấn đề này một lần nữa được đặt ra trong cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ.
Thứ trưởng Bộ Công Thương - ông Đỗ Thắng Hải cho biết: "Đoàn của Chính phủ đã vào Formosa rồi, còn có nhiều đoàn của các bộ, ngành khác nữa. Trước hết, theo cá nhân tôi, đây là sự việc hết sức nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống, tâm lý, và có thể nói là tới cả nền kinh tế, nếu không nói cả chính trị đất nước chúng ta. Cho nên việc vào cuộc của Chính phủ và tất cả các cơ quan Đảng, Nhà nước, Quốc hội là rất cần thiết".
|
Bộ trưởng Trương Minh Tuấn mua cá, ăn cá biển hấp ngay tại cảng Nhật Lệ |
Theo ông Hải, Bộ Công Thương đã tổ chức 2 đoàn vào kiểm tra vận hành tại nhà máy của Formosa, xem có đúng theo các quy trình, quy định không.
"Chúng tôi cũng đã tổ chức riêng một đoàn liên quan tới việc sử dụng hóa chất khi Formosa nhập khẩu vào Việt Nam. Theo quy định, phải có đăng ký tại Bộ Công Thương mà trực tiếp là Cục Hóa chất.
Khi có xác nhận của cơ quan quản lý thì được phép nhập khẩu và sử dụng theo quy định cũng như kê khai với các cơ quan quản lý mà ở đây trực tiếp là Bộ Công Thương, đầu mối là Cục Hóa chất.
Riêng về lĩnh vực hóa chất, theo con số chúng tôi nắm được và qua kiểm tra, cả năm 2015 và tính cho đến thời điểm này (cách đây 3 hôm), Formosa nhập 384 tấn hóa chất, trong đó có 103 loại hóa chất. Việc này có đăng ký và được chấp thuận nhập khẩu, sử dụng. Chỉ riêng từ đầu năm 2016, công ty này được chấp thuận nhập khẩu 224 tấn với 43 loại hóa chất.
Mục đích nhập khẩu, theo căn cứ khai báo ngay từ đầu về mục đích sử dụng, là để làm sạch bề mặt kim loại, hóa chất để khử khuẩn, chất keo tụ xử lý nước, hóa chất ổn định nước làm mát, hóa chất để ức chế ăn mòn hóa học, ổn định độ pH...
Từ đầu năm 2016, Công ty đã sử dụng 51 tấn hóa chất và hiện nay tồn trong kho 248 tấn. Đây là những hóa chất đã được phép nhập khẩu và sử dụng theo các đăng ký, quy định của pháp luật".
Tuy nhiên, một câu hỏi khác được đặt ra là: Khi Bộ Công Thương cho phép Fomosa nhập gần 400 tấn hóa chất thì có tính toán được hàm lượng, số lượng hóa chất Fomosa sử dụng và thải ra môi trường có mức độ an toàn đến đâu hay không? Và lượng hóa chất mỗi năm Fomosa được phép sử dụng, thải ra môi trường tác động thế nào đến bờ biển Hà Tĩnh đã được tính toán chưa?
Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho hay: "Hiện nay, ví dụ trong ngành y tế, ta cũng phải nhập những thuốc rất độc về phục vụ chữa bệnh, bản thân nước ta cũng đã xuất khẩu nọc độc rắn.
Tương tự, có nhiều hóa chất độc hại được nhập khẩu nhưng quan trọng là quá trình sử dụng đúng quy trình.
Vấn đề ở đây là trong quá trình sử dụng, Fomosa phải tuân thủ những quy định về môi trường và các quy định khác. Câu hỏi Fomosa có tuân thủ đúng quy định về bảo đảm môi trường hay không và xử lý việc đó như thế nào thì Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có đoàn kiểm tra và sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ, sau đó Chính phủ sẽ có thông báo chính thức về việc này".