Sau nghi án "thông thầu", Vinaconex hủy mua ống nước của Trung Quốc

Hủy hợp đồng thầu nhiều tranh cãi

Hội đồng quản trị Công ty cổ phần nước sạch Vinaconex (Viwasupco) vừa quyết định hủy thầu và không ký kết hợp đồng với Công ty TNHH ống gang dẻo Xinxing (Trung Quốc) cho dự án đường ống nước sông Đà 2.

Thủ tục hủy thầu đang hoàn thiện và Viwasupco chuẩn bị chỉ định nhà thầu mới cho gói thầu này.

Được biết, nguyên nhân dẫn đến việc hủy hợp đồng được Công ty Viwasupco đưa ra là do thay đổi về cơ cấu cổ đông, điều kiện về pháp lý, tài chính của chủ đầu tư và mong muốn đẩy nhanh thực hiện dự án, triển khai đồng thời toàn bộ tuyến ống như đã nêu trong hồ sơ mời thầu gói thầu.

Hiện chưa rõ việc hủy thầu và không ký hợp đồng với Xinxing phía Viwasupco có phải bồi thường hay không.

Đường ống nước Sông Đà số 1 đã bị vỡ 17 lần khiến cuộc sống của khoảng 70.000 hộ dân thuộc 6 quận nội thành Hà Nội thường xuyên bị ảnh hưởng. Ảnh: VnEconomy.

Trước đó trong 2 năm 2013 và 2014, đường nước sạch sông Đà liên tiếp 9 lần xảy ra sự cố vỡ ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân nhiều quận nội thành tại Hà Nội. Ngay sau đó Bộ Công an đã tiến hành điều tra truy tìm nguyên nhân.

Đến tháng 7/2014, cơ quan điều tra – Bộ Công an đã tống đạt quyết định khởi tố vụ án điều tra cá nhân, tổ chức liên quan.

Cùng với quá trình điều tra của Bộ Công an, TP. Hà Nội gấp rút tìm phương án khắp phục sự cố bằng cách xây dựng đường ống nước sông Đà số 2 chạy song song với đường ống nước cũ.

Tại thời điểm đó, việc TP.Hà Nội giao Viwasupco là chủ đầu tư dự án nhận nhiều ý kiến trái chiều dư luận bởi Viwasupco đã mất chữ tín trong việc thực hiện đường ống nước sạch Sông Đà.

Sau khi được giao thực hiện đường ống nước sạch số 2, Viwasupco thực hiện mời thầu công khai và quyết định chọn Công ty THNN Ống gang dẻo Xinxing (Trung Quốc) là đơn vị trúng thầu với giá thầu thấp hơn 11,8%.

Ngay khi thông tin đơn vị trúng thầu được công bố, dư luận báo chí và các chuyên gia đã lên tiếng bày tỏ lo lắng về chất lượng đường ống nước do đơn vị nhà thầu Trung Quốc cung cấp.

Không chỉ thế, Viwasupco tiếp tục bị vướng nghi án thông thầu khi Liên danh Jindal Saw – Newtatco (Liên danh Ấn Độ - Việt Nam) - một trong 4 nhà thầu - đã lên tiếng về góc khuất trong việc đấu thầu gói thầu cung cấp ống nước và phụ kiện cho đường ống nước Sông Đà 2.

Liên danh Jindal Saw - Newtatco cho rằng, có hiện tượng thông thầu giữa Viwasupco với Xinxing.

Jindal Saw - Newtatco cũng tiết lộ và cho rằng, chủ đầu tư Viwasupco đã “lật kèo” bởi trong cuộc “đấu tay đôi” với nhà thầu Trung Quốc sau đó, liên danh Ấn Độ - Việt Nam bị loại với lý do: "Không có hợp đồng tương tự theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu".

Cụ thể, Viwasupco cho rằng tại thời điểm mở thầu, phía nhà thầu Ấn Độ có ưu thế về sản xuất các loại ống gang dẻo đường kính 1300mm nhưng để sản xuất ống đường kính 1800mm thì mới cung cấp được khoảng 300m và chưa có chứng chỉ vật liệu.

Tuy nhiên, "ban đầu chủ đầu tư chỉ yêu cầu chứng minh năng lực sản xuất ống đường kính 1600mm theo tiêu chuẩn 2531:2009 chứ không phải là loại đường ống cỡ 1800mm (?). Không có hợp đồng tương tự theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu”, lời quan chức Jindal Saw- Newtatco nói.

Trong lúc dư luận hoài nghi về chất lượng vật liệu từ Xingxing, ngày 25/3, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (nay là Thủ tướng Chính phủ) yêu cầu UBND TP. Hà Nội chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng rà soát toàn bộ quá trình thực hiện dự án.

Sau rà soát, UBND TP. Hà Nội đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Viwasupco tạm dừng việc ký hợp đồng với nhà thầu cung cấp vật tư ống gang dẻo và phụ kiện và được Thủ tướng Chính phủ đồng ý tạm dừng ký hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc để nghiên cứu, đánh giá kỹ các vấn đề liên quan đến dự án.

Xét lại dự án do nhà thầu Trung Quốc thực hiện

Trở lại việc Viwasupco hủy hợp đồng thầu với Xinxing, trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Vật lý Nguyễn Văn Khải cho biết: “Viwasupco hủy hợp đồng mua đường ống gang dẻo của nhà thầu Trung Quốc rất hợp lý".

TS. Nguyễn Văn Khải: Viwasupco hủy hợp đồng mua đường ống gang dẻo của nhà thầu Trung Quốc rất hợp lý".

Theo TS. Khải, các dự án xây dựng trong nước doanh nghiệp Trung Quốc làm rất tốt nhưng các dự án tại nước ngoài thì ngược lại. Mới đây, Singapore vừa trả lại 26 tàu cao tốc do Trung Quốc sản xuất vì kém chất lượng hay như Vương Quốc Anh hoãn lại kế hoạch xây dựng nhà máy Hinkley Point C.

“Trung Quốc thực hiện tuyến đường sắt cao tốc từ Quảng Châu đi Vũ Hán hơn 900 km chỉ làm hơn 2 năm nhưng tuyến đường sắt trên cao tại Hà Nội dài bao nhiêu mà 6 năm rồi chưa xong. Hiện đang có phong trào xét lại dự án do nhà thầu Trung Quốc thực hiện do vấn đề chất lượng”, TS. Khải cho biết.

Về đường ống nước gang dẻo, theo TS. Khải kỹ thuật sản xuất ống nước này không mới với Việt Nam nhưng do tâm lý quen mua sắm, không tổ chức nghiên cứu sản xuất trong nước nên các dự án bị phụ thuộc.

Riêng vấn đề chỉ định thầu sắp tới cho tuyến đường ống nước sông Đà số 2, TS. Nguyễn Văn Khải nêu quan điểm: “Viwasupco chỉ cần công khai rộng rãi mời thầu, chắc chắn sẽ có nhiều nhà thầu đưa ra giá còn thấp hơn giá nhà thầu Trung Quốc đưa ra mà vẫn đảm bảo tiến độ và chất lượng”.