The Wall Street Journal ngày 6/1 đưa tin, một tàu ngầm tấn công của Trung Quốc đã chính thức cập cảng Kota Kinabalu của Malaysia nằm ven Biển Đông, sát quần đảo Trường Sa (Khánh Hòa, Việt Nam) đang là tâm điểm tranh chấp.
Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh 2 tàu chiến Nga cũng cập cảng Manila, Philippines tìm cách chào hàng vũ khí và thách thức mối quan hệ quân sự của khu vực với Hoa Kỳ. Đó là những dấu hiệu của một sự tái cấu trúc sức mạnh trong khu vực Đông Nam Á.
1 tàu ngầm và 1 tàu hỗ trợ của hải quân Trung Quốc đã tới Kota Kinabalu vào thứ 3 tuần này và sẽ trở về nước hôm nay 6/1. Một quan chức hải quân Malaysia nói với The Wall Street Journal, đây là lần đầu tiên một tàu ngầm Trung Quốc sang thăm Malaysia.
 |
| Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thăm chiến hạm Nga đang có mặt ở Manila hôm qua 6/1. Ảnh: WSJ. |
Tờ báo Mỹ nhận định, những mũi "đột phá" của hải quân Trung Quốc và Nga vào Đông Nam Á đang phản ánh định hướng của quan hệ quốc phòng trong khu vực. Xa hơn nữa, Bắc Kinh và Moscow đang tìm cách định hình lại kiến trúc an ninh toàn cầu thống trị bởi Mỹ trong nhiều thập kỷ.
Malaysia và Philippines là 2 nước Đông Nam Á có yêu sách ở Biển Đông và phải củng cố quan hệ quốc phòng với Mỹ những năm gần đây để ứng phó với các nỗ lực từ Trung Quốc nhằm độc chiếm vùng biển này thành ao nhà của họ.
Euan Graham, Giám đốc Chương trình an ninh quốc tế Viện Lowy, Sydney, Australia cho rằng, chiến hạm mặt nước Trung Quốc đã từng thăm Malaysia, nhưng tàu ngầm thì là lần đầu tiên, ý nghĩa của nó rất khác.
"Nó thể hiện một mức độ tin tưởng cao hơn vì bản chất nhạy cảm của các hoạt động tàu ngầm, nó có thể do thám tàng hình", ông Euan Graham bình luận.
Chuyến thăm đã báo hiệu rằng, tàu ngầm Trung Quốc có thể hoạt động ở khu vực phía Nam Biển Đông, bao gồm cả khu vực quần đảo Trường Sa, với sự thừa thuận của Malaysia.
Trung Quốc đã tìm cách "tán tỉnh" Malaysia và Philippines sau Phán quyết Trọng tài 12/7/2016 khẳng định hầu hết các tuyên bố của Bắc Kinh ở Biển Đông là bất hợp pháp.
Thủ tướng Malaysia Najib Razak đã đồng ý mở rộng quan hệ hợp tác kinh tế - quốc phòng với Trung Quốc trong chuyến công du Bắc Kinh tháng 11 năm ngoái. Cùng thời gian này, Kuala Lumpur đồng ý mua 4 tàu tuần tra ven biển của Trung Quốc.
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thì bộc lộ rõ ý định cải thiện quan hệ với Trung - Nga. Hôm qua ông Duterte đã lên thăm chiến hạm Nga đang neo đậu tại cảng Manila.
Đầu tuần này, Phó Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Nga đề xuất tập trận chung với Philippines, trong khi Đại sứ Nga đề nghị cung cấp vũ khí cho Manila, bao gồm cả tàu ngầm.
Trong khi Trung Quốc và Nga có chung mục tiêu chống Mỹ, hai nước cũng đang cạnh tranh tìm kiếm thị trường mới để xuất khẩu vũ khí. Nga bán tàu ngầm cho Việt Nam, máy bay cho Indonesia, trong khi Trung Quốc bán cho Bangladesh, Myanmar, Pakistan (và Thái Lan).
Tiến sĩ Ian Storey từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore cho biết: "Mối quan tâm chính của Nga ở châu Á là buôn bán vũ khí. Chính sách đối ngoại của ông Duterte cho phép Moscow tiếp cận một thị trường mới".
Người viết cho rằng, hầu hết các cuộc chiến tranh, xung đột quân sự trên thế giới hiện nay đều có bàn tay của những lái buôn vũ khí toàn cầu, dù có lúc công khai, nhiều khi bí mật.
Do đó mỗi điểm nóng quốc tế, sự can dự của các siêu cường bao giờ cũng có hai mặt của nó. Những hoạt động này có thể mang lại cơ hội nào đó, nhưng đồng thời cũng mang theo những rủi ro, thách thức.
Tài liệu tham khảo:
http://www.wsj.com/articles/chinese-submarines-malaysian-port-call-signals-regional-power-shift-1483700183