Sinh con "thuận theo tự nhiên" và những ý nghĩ "chết người"

Trước đó, như Báo điện tử Giáo dục Việt Nam đã đưa tin, trên mạng xã hội xuất hiện hình ảnh và thông tin chia sẻ của một bà mẹ ở Hưng Yên kể về quá trình sinh con tại nhà, tự đỡ đẻ mà không có sự hỗ trợ của cán bộ y tế. Cháu bé sơ sinh sau đó không được cắt rốn và không được tiêm phòng.

Trước vụ việc, Bộ Y tế đã có cảnh báo, nhiều chuyên gia đã lên tiếng phản đối việc sinh con tại nhà mà không có sự giám sát của nhân viên y tế.

Ngày 14/3, một người dùng mạng xã hội facebook đăng tải thông tin một sản phụ đã tham gia một lớp tập huấn về sinh con “thuận theo tự nhiên”. Trong quá trình tự sinh đẻ tại nhà, sản phụ kiệt sức còn thai nhi bị ngạt và do không được sơ, cấp cứu kịp thời nên cả hai mẹ con đã tử vong.

Ngay sau khi thông tin xuất hiện, Bộ Y tế đã cử cán bộ vào cuộc và xác minh.

Tuy nhiên, trong buổi họp báo diễn ra tại thành phố Hồ Chí Minh ngày 15/3, ông Nguyễn Đức Vinh - Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) cho biết: "Đây là thông tin chưa có cơ sở. Bộ Y tế đang phối hợp với Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh xác minh làm rõ, nhằm tránh gây hoang mang dư luận".

Ông Nguyễn Đức Vinh - Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) trả lời báo chí về thông tin sản phụ tử vong vì "sinh thuận theo tự nhiên" (Ảnh: Phạm Cường)

Ngày 15/3, trả lời trên báo Lao động, Thứ trưởng Bộ Y tế, Nguyễn Viết Tiến cho biết ngay sau khi nắm được thông tin, Bộ Y tế đã cử Tiến sĩ Nguyễn Đức Vinh - Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ - trẻ em, vào Thành phố Hồ Chí Minh để làm rõ vụ việc.

Theo thứ trưởng Tiến: "Cho đến thời điểm này, chưa xác định có trường hợp nào tử vong như vậy tại bệnh viện cũng như ở nhà.

Hiện sự việc vẫn đang được xác minh làm rõ, nhưng qua vụ việc này, chúng tôi xin cảnh báo tất cả chị em phụ nữ mang thai rằng, tuyệt đối không sinh tại nhà mà cần phải đến cơ sở y tế có chuyên môn vì sản khoa là cấp cứu nhanh, đặc biệt và cần có sự hỗ trợ của chuyên môn. Còn cứ để sinh tại nhà thì sẽ xảy ra những tai biến vô cùng nghiêm trọng, việc chết người rất dễ xảy ra.”

Theo Thứ trưởng Tiến, trong trường hợp thuận lợi thì để cho người phụ nữ sinh tự nhiên, chỉ trong trường hợp không sinh tự nhiên được mới can thiệp bằng thủ thuật hay bằng cách mổ lấy thai.

"Hiện có trường hợp sản phụ sinh thường theo lẽ tự nhiên được, nhưng người nhà và sản phụ lại cứ yêu cầu bác sĩ phải mổ. Như vậy là đang can thiệp vào quá trình sinh tự nhiên của sản phụ.

Tuy nhiên, một lần nữa tôi phải khẳng định rằng, dù sinh tự nhiên (sinh thường) thì vẫn phải đến các cơ sở y tế chuyên khoa, có bác sĩ chuyên khoa để thực hiện sinh đẻ"- ông Tiến nhấn mạnh.

Sinh con "thuận theo tự nhiên" gần đây được một số bà mẹ hưởng ứng. Bộ Y tế lo ngại xu hướng này trở thành một trào lưu rộng rãi và khuyến cáo các bà mẹ không nên áp dụng sinh con tại nhà mà không có y bác sĩ hỗ trợ, không cắt dây rốn, không tiêm phòng ngừa bằng văcxin.

Đây là nghịch lý đang tồn tại ở những nơi điều kiện y tế phát triển bởi với chị em vùng cao, điều kiện tiếp xúc y tế còn nhiều khó khăn nhưng nhận thức rất tốt về sự cần thiết của nhân viên y tế trong quá trình sinh nở.

Trao đổi với Báo điện tử Giáo dục Việt Nam, bác sĩ Đồng Xuân Linh - Phó Giám đốc Trung tâm y tế huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu tỏ ra ngạc nhiên về việc các sản phụ lại có nhận thức đi ngược với sự phát triển như vậy.

Trong khi chị em vùng cao tại huyện Phong Thổ (Lai Châu) đã nhận thức rõ việc nguy hiểm của việc sinh con tại nhà mà không có sự hỗ trợ của nhân viên y tế thì chị em phụ nữ có điều kiện tại các thành phố lớn lại nhận thức ngược lại.

Nói về thực trạng sinh đẻ của chị em phụ nữ tại huyện Phong Thổ, bác sĩ Linh cho biết: “Trên địa bàn huyện Phong Thổ, tỷ lệ chị em sản phụ nhận thức về sự cần thiết của nhân viên y tế khi sinh đẻ đã và đang được nâng cao.

Trước đây tỷ lệ chị em sản phụ tự sinh con tại nhà chiếm tỷ lệ khá cao, trong đó có nhiều biến chứng khi sinh đẻ dẫn đến những cái chết đáng tiếc của chị em sản phụ.

Tuy nhiên, hiện nay, việc tuyên truyền liên tục của các cấp các ngành đã giúp chị em có nhận thức tốt hơn về việc sinh đẻ có nhân viên y tế theo dõi hoặc đến cơ sở y tế để sinh.

Tỷ lệ chị em sinh đẻ tại cơ sở y tế đã lên đến trên 55% và đang tiếp tục tăng, hầu hết chị em đều nhận thực được việc sinh đẻ tại nhà sẽ gặp rất nhiều nguy hiểm".

Một phụ nữ người dân tộc thiểu số sinh con tự nhiên tại Trung tâm Y tế huyện Phong Thổ (Ảnh: Lại Cường)

Nói về việc sinh con tự nhiên, bác sĩ Linh cho rằng việc sinh tự nhiên là tốt nhưng phải hiểu đúng thế nào là sinh tự nhiên. Sinh tự nhiên cần phải tùy thuộc vào nhiều yếu tố như cấu tạo xương chậu người mẹ, sức khỏe, ngôi thai, độ lớn của thai nhi…

Các diễn biến của quá trình sinh tự nhiên cũng cần phải có sự giám sát của nhân viên y tế có chuyên môn.

Khi sinh luôn có những nguy cơ xảy ra nhiều biến chứng như vỡ tử cung, thai nhi bị ngạt và tử vong. Sinh xong có thể bị băng huyết sau sinh, rách tầng sinh môn, rách đại tràng…

Theo bác sĩ Linh, ngành y tế không khuyến khích việc sinh đẻ tự nhiên mà không có sự theo dõi của nhân viên y tế. Theo bác sĩ Linh khái niệm sinh thuận theo tự nhiên cần hiểu như khái nghiệm “đẻ thường”.

Trong quá trình sản phụ chuyển dạ, các nhân viên y tế sẽ ưu tiên cho việc các sản phụ đẻ thường bằng đường tự nhiên. Khi có biến cố mới sử dụng các phương pháp can thiệp như mổ lấy thai nhi hay sử dụng các biên pháp khác.

Việc đẻ "thuận theo tự nhiên" nên hiểu như vậy để đảm bảo sức khỏe cả mẹ lẫn con", bác sĩ Linh cho biết.