Người nhiễm "H" nên chủ động tham gia Bảo hiểm y tế

Trước tình hình này, bà Hoàng Ngọc - Trường phòng Chế độ Bảo hiểm xã hội Việt Nam đưa ra lời khuyên, những người nhiễm "H" nên chủ động tham gia Bảo hiểm y tế để được chi trả các chế độ khám, điều trị bệnh.

Bà Ngọc cho biết, Luật Bảo hiểm y tế không quy định nhóm đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế theo nhóm bệnh, kể cả người nhiễm HIV.

Vì vậy, người nhiễm HIV tham gia Bảo hiểm y tế theo nhóm đối tượng nào thì mức hỗ trợ đóng Bảo hiểm y tế sẽ theo nhóm đó. Ví dụ: Người nhiễm HIV là người nghèo sẽ được ngân sách nhà nước mua thẻ Bảo hiểm y tế; Người nhiễm HIV thuộc hộ cận nghèo sẽ được hỗ trợ 70% mức đóng Bảo hiểm y tế…

Vấn đề được nhiều người quan tâm đặt ra hiện nay là trong trường hợp hộ gia đình có người nhiễm HIV không có điều kiện kinh tế tham gia Bảo hiểm y tế cho toàn hộ mà chỉ mua riêng cho người nhiễm HIV thì có được hay không?

Bà Hoàng Ngọc cho biết, theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế thì tất cả thành viên thuộc hộ gia đình phải tham gia Bảo hiểm y tế.

Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho việc tham gia Bảo hiểm y tế theo hộ gia đình thì việc giảm trừ mức đóng Bảo hiểm y tế được thực hiện khi các thành viên tham gia Bảo hiểm y tế theo hộ gia đình cùng tham gia trong năm tài chính.

“Mức hưởng và quyền lợi hưởng của người tham gia Bảo hiểm y tế nhiễm HIV phụ thuộc vào đối tượng và quyền lợi hưởng Bảo hiểm y tế của đối tượng.

Hiện nay, nhiều thuốc kháng ARV thuộc danh mục Bảo hiểm y tế chi trả nhưng đang do ngân sách nhà nước chi trả. Tuy nhiên, theo Quyết định 1125/QÐ-TTg ngày 31/7/2017 của Thủ tướng chính phủ phê duyệt chương trình mục tiêu y tế - dân số giai đoạn 2016-2020 thì thuốc ARV được chi trả từ quỹ Bảo hiểm y tế từ ngày 01/01/2019”, bà Ngọc chia sẻ.

Trong trường hợp người bị nhiễm HIV phải cấp cứu nhưng không đúng tuyến thì họ được hưởng quyền lợi như thế nào?

Bà Hoàng Ngọc cho hay, theo quy định tại Khoản 2, Điều 28 Luật Bảo hiểm y tế: Trường hợp cấp cứu, người tham gia Bảo hiểm y tế được khám chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám chữa bệnh nào và phải xuất trình thẻ Bảo hiểm y tế cùng với giấy tờ tùy thân có ảnh trước khi ra viện.

Tình trạng cấp cứu là do bác sỹ quyết định. Khi đó, người tham gia Bảo hiểm y tế sẽ được hưởng đầy đủ quyền lợi như đi khám chữa bệnh theo đúng quy định.

Bà Ngọc cũng đưa ra lời khuyên, những lưu ý gì trong quá trình đăng ký và sử dụng thẻ Bảo hiểm y tế để người nhiễm HIV được hưởng quyền lợi tốt nhất: “Để được hưởng quyền lợi Bảo hiểm y tế tốt nhất, người bệnh nên lưu ý trong quá trình đăng ký tham gia Bảo hiểm y tế.

Phải tham gia Bảo hiểm y tế liên tục, không làm gián đoạn để ảnh hưởng đến quyền lợi khám chữa bệnh Bảo hiểm y tế; Đi khám chữa bệnh theo đúng nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu ghi trên thẻ, xuất trình đầy đủ thủ tục khám chữa bệnh”.

Theo tính toán, năm 2019 số bệnh nhân được uống thuốc ARV là 48.000 người và sang năm 2020 tăng lên 106.300 bệnh nhân.

Vậy khi 100% bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS được điều trị và thanh toán Bảo hiểm y tế thì liệu quỹ Bảo hiểm y tế có đủ khả năng cân đối quỹ không? Đây cũng là vấn đề được dư luận xã hội quan tâm đặt ra.

Theo bà Hoàng Ngọc, số người dùng thuốc ARV ước tính năm 2018 là khoảng 130.000 người, với tiền thuốc bình quân/người/năm là 6 triệu đồng, ước tính chi phí tiền thuốc ARV là 800-900 tỷ đồng.

Để đánh giá khả năng cân đối quỹ Bảo hiểm y tế, không chỉ tính riêng chi phí điều trị thuốc ARV mà phải tính tổng thể các khoản chi phí khám chữa bệnh khác khi có điều chỉnh chính sách về Bảo hiểm y tế.

Theo số liệu báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, từ năm 2016, quỹ KCB Bảo hiểm y tế đã mất khả năng cân đối trong năm và phải lấy từ quỹ dự phòng KCB Bảo hiểm y tế để bù đắp bội chi cho các tỉnh, thành phố (Năm 2016: số bội chi hơn 10.000 tỷ đổng; Năm 2017 ước tính chi KCB Bảo hiểm y tế gia tăng khoảng 30% so với năm 2016).

Có một thực tế là do lo ngại bị tiết lộ thông tin khi đi KCB bằng thẻ Bảo hiểm y tế đã khiến nhiều người nhiễm HIV ngại tham gia, thậm chí không dám sử dụng thẻ Bảo hiểm y tế. Vậy ngành Bảo hiểm xã hội làm thế nào để thông tin cá nhân của người nhiễm HIV không bị lộ khi sử dụng thẻ Bảo hiểm y tế?

Bà Hoàng Ngọc cho biết: “Hiện nay, thông tin ghi trên thẻ Bảo hiểm y tế không có ký hiệu nào thể hiện việc người tham gia Bảo hiểm y tế bị nhiễm HIV/AIDS. Do đó, thông tin cá nhân của người nhiễm HIV không thể bị lộ trong quá trình cấp thẻ Bảo hiểm y tế.

Tuy nhiên, trong quá trình khám, chữa bệnh Bảo hiểm y tế thì người nhiễm HIV dễ bị lộ danh tính, vì vậy, cơ sở khám chữa bệnh cần bảo mật thông tin này.

Hiện nay, trong tờ khai tham gia Bảo hiểm y tế không có nội dung về việc người tham gia Bảo hiểm y tế có hay không nhiễm HIV, nên khi người tham gia Bảo hiểm y tế nhiễm HIV làm thủ tục đăng ký tham gia Bảo hiểm y tế vẫn cần khai đầy đủ địa chỉ nơi mình sinh sống mà vẫn đảm bảo việc bảo mật thông tin”.

Nếu danh tính người nhiễm HIV bị lộ trong quá trình dùng thẻ Bảo hiểm y tế thì tập thể hay cá nhân làm lộ thông tin có phải chịu trách nhiệm gì?

Bà Hoàng Ngọc chia sẻ: “Theo quy định của Luật phòng, chống HIV/AIDS: nghiêm cấm việc tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV khi chưa được sự đồng ý của người đó (trừ trường hợp thực hiện việc phản hồi thông tin trong hoạt động giám sát dịch tễ học HIV/AIDS và thông báo kết quả xét nghiệm HIV).

Trường hợp các đối tượng nêu trên có hành vi tiết lộ cho người khác thì sẽ bị phạt từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng, đồng thời còn bị buộc xin lỗi trực tiếp người nhiễm HIV, thành viên gia đình người nhiễm HIV và cải chính thông tin công khai trên phương tiện thông tin đại chúng nơi người nhiễm HIV sinh sống liên tục trong 3 ngày”.