Tại Diễn đàn Thủ tướng Chính phủ gặp gỡ các đại biểu dự Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XI với chủ đề “Công đoàn Việt Nam đồng hành cùng Chính phủ nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và phát triển bền vững đất nước” diễn ra ngày 24/9 tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã giải đáp những câu hỏi của đại biểu liên quan đến vấn đề chính sách Bảo hiểm xã hội, chính sách tiền lương.
Phó Thủ tướng khẳng định, công cuộc đổi mới, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế do Đảng khởi xướng và Chính phủ thực hiện không thể thành công nếu không có sự tham gia của các tầng lớp nhân dân và mỗi người lao động.
Thành quả của đổi mới, tăng trưởng kinh tế không có ý nghĩa gì nếu người dân không được thụ hưởng; đổi mới, tăng trưởng kinh tế chỉ có ý nghĩa khi tất cả mọi người được chăm lo.
Nhắc lại thông điệp của Thủ tướng Chính phủ về nội hàm của sự phát triển là “Không ai bị bỏ lại phía sau”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết Quốc hội, Chính phủ đã và đang hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách và tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả hơn về các vấn đề lao động, việc làm, tiền lương, Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế và các chính sách an sinh khác, nhất là các thiết chế của công đoàn cho người lao động như: Trường học, nhà ở cho công nhân lao động ở các khu công nghiệp, khu chế xuất.
Đặc biệt, hệ thống chính sách pháp luật này phải dựa trên nguyên tắc thị trường, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, bảo đảm mối quan hệ bên trong doanh nghiệp -giữa giới chủ và người lao động diễn ra tốt đẹp, hài hoà”.
Phó Thủ tướng cho biết: “Chúng tôi đang thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trình Quốc hội dành một phần trong đầu tư công để hỗ trợ lãi suất cho nhà ở xã hội. Nếu chúng ta có một đồng hỗ trợ lãi suất, chúng ta có thể huy động được 10 đồng qua các ngân hàng thương mại.
Cùng với đó, còn một kênh nữa là qua Ngân hàng chính sách Việt Nam. Đây là những thiết chế về văn hóa, an sinh. Chúng tôi hy vọng trong nhiệm kỳ này, với những việc làm đột phá, với sự đồng hành của Công đoàn và Chính phủ, chúng ta sẽ gặt hái được kết quả, chăm lo tốt hơn cho người lao động”.
 |
| Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ giải đáp về chính sách tiền lương và bảo hiểm xã hội. |
Về hệ thống chính sách tiền lương, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, đang tiếp tục hoàn thiện hệ thống tiền lương tối thiểu. Đây chính là sàn thấp nhất, để bảo vệ quyền lợi cho người lao động, cũng là căn cứ để thảo luận, ký kết hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và là cơ sở để điều tiết thị trường lao động.
“Không chỉ tiền lương tối thiểu theo tháng mà tới đây, chúng ta sẽ xây dựng hệ thống tiền lương tối thiểu theo giờ”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Cũng theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Chính phủ sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để đảm bảo việc xây dựng hệ thống tiền lương tối thiểu này được thực thi trong thực tế.
Xây dựng hệ thống chính sách Bảo hiểm xã hội đa tầng
Về cải cách chính sách Bảo hiểm xã hội, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, sẽ hướng tới việc tạo ra một hệ thống chính sách Bảo hiểm xã hội đa tầng, hướng đến Bảo hiểm xã hội toàn dân.
Theo đó, tầng thứ nhất là lương hưu xã hội - trợ cấp tuổi già. Tầng thứ hai là chính sách bảo hiểm cơ bản, bao gồm Bảo hiểm xã hội bắt buộc (ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hưu trí, tử tuất) và Bảo hiểm xã hội tự nguyện; trong tầng thứ hai, Nhà nước cũng hỗ trợ một phần chi phí đóng Bảo hiểm xã hội đối với một số đối tượng hộ nghèo, khó khăn để khuyến khích người dân tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện nhằm bảo đảm cuộc sống sau khi hết tuổi lao động.
Tầng bảo hiểm thứ ba là bảo hiểm hưu trí bổ sung để phục vụ cho những người lao động có thu nhập cao, muốn gia tăng đóng góp để hưởng bảo hiểm cao hơn.
Phó Thủ tướng cho biết: “Một điều chỉnh nữa là chúng ta sẽ rút ngắn thời gian đóng Bảo hiểm xã hội để được hưởng lương. Ví dụ, theo Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, người lao động tham gia Bảo hiểm xã hội 20 năm mới đủ điều kiện hưởng lương hưu, thì lộ trình tới đây của cải cách chính sách Bảo hiểm xã hội sẽ rút xuống còn 15 năm và tiến tới chúng ta chỉ cần đóng đủ 10 năm Bảo hiểm xã hội là sẽ được hưởng lương hưu, nhằm bảo đảm bình đẳng giữa người lao động ở khu vực chính thức và phi chính thức, cũng như vấn đề bình đẳng giới”.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng cho biết, hiện Chính phủ đang chỉ đạo các Bộ, ngành “khơi thông” thị trường lao động, đào tạo cán bộ, tăng cường liên thông thị trường trong và ngoài nước, tăng cường kết nối lao động, đào tạo nghề.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng đề nghị, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam tích cực phối hợp với các cơ quan của Chính phủ để rà soát, hoàn thiện pháp luật và thể chế.
Đồng thời cần phát triển, nâng cao năng lực, vị thế của công đoàn cơ sở, để “phủ sóng” được nhiều hơn với cả khối doanh nghiệp FDI, doanh nghiệp tư nhân, ngày cành làm tốt hơn nữa vai trò là tổ chức đại diện và bảo vệ quyền lợi của người lao động.
| Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá, trải qua các giai đoạn phát triển, chính sách Bảo hiểm xã hội đã đạt được những kết quả tích cực, đồng thời cũng đặt ra những vấn đề lớn cần phải cải cách, điều chỉnh nhiều nội dung để khắc phục những hạn chế, yếu kém, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, phù hợp với xu hướng phát triển và bối cảnh mới. Căn cứ vào vào các nội dung cơ bản về cải cách chính sách BHXH của nước ta và để đạt được các mục tiêu nêu trên, trong những năm tới cần thực thiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau: 1- Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về chính sách Bảo hiểm xã hội Tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về Bảo hiểm xã hội để cán bộ, đảng viên, nhân dân thấy rõ vai trò, ý nghĩa của chính sách BHXH đối với việc ổn định đời sống nhân dân, ổn định kinh tế - xã hội và bảo đảm an sinh xã hội; sự cần thiết và những nội dung cơ bản của cải cách chính sách Bảo hiểm xã hội, tạo sự đồng thuận xã hội. 2- Hoàn thiện hệ thống pháp luật về lao động, việc làm, Bảo hiểm xã hội Hoàn thiện hệ thống pháp luật về lao động, việc làm, Bảo hiểm xã hội và pháp luật có liên quan để thể chế hóa các chủ trương cải cách chính sách Bảo hiểm xã hội. Sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội theo hướng mở rộng đối tượng tham gia tiến tới thực hiện Bảo hiểm xã hội cho toàn dân; thiết kế hệ thống Bảo hiểm xã hội đa tầng, hoàn thiện các quy định về đóng - hưởng. Rà soát, sửa đổi các quy định tạo điều kiện để người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tham gia Bảo hiểm xã hội dễ dàng, thuận tiện. Quy định người nước ngoài vào Việt Nam làm việc tham gia Bảo hiểm xã hội bắt buộc để một mặt tạo cơ hội cho họ tham gia chính sách an sinh xã hội, mặt khác bảo vệ việc làm cho lao động trong nước, không tạo lợi thế cho lao động nước ngoài so với lao động Việt Nam tiếp cận các cơ hội việc làm vì chi phí sử dụng thấp hơn ở cùng vị trí việc làm do không phải đóng Bảo hiểm xã hội. Đàm phán, ký kết hiệp định song phương về Bảo hiểm xã hội với các nước để hợp tác, ghi nhận và giải quyết quyền lợi Bảo hiểm xã hội cho lao động Việt Nam và lao động của nước ký kết hiệp định. Sửa đổi Luật Việc làm, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp, chính sách việc làm theo hướng hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động duy trì việc làm, tránh sa thải lao động, bảo đảm quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và người lao động, nhanh chóng đưa người thất nghiệp trở lại làm việc, khắc phục tình trạng trục lợi Bảo hiểm thất nghiệp. Hoàn thiện các chế tài xử lý vi phạm pháp luật về Bảo hiểm xã hội, nhất là đối với các hành vi trốn đóng, nợ đóng, trục lợi Bảo hiểm xã hội theo hướng cơ quan quản lý Nhà nước về Bảo hiểm xã hội và cơ quan quản lý Quỹ Bảo hiểm xã hội có thẩm quyền xử phạt việc chậm đóng, nợ đóng đối với các doanh nghiệp; đồng thời, các doanh nghiệp và người lao động có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện cơ quan thực hiện Bảo hiểm xã hội nếu phát hiện có sai phạm trong thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội. Nghiên cứu bỏ quy định Công đoàn khởi kiện nợ Bảo hiểm xã hội vì không hiệu quả và không phù hợp với thông lệ quốc tế. Hoàn thiện chính sách, pháp luật về Bảo hiểm xã hội phải kết hợp với hoàn thiện chính sách pháp luật về chế độ tiền lương, việc làm và chính sách người có công với cách mạng. 3- Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về Bảo hiểm xã hội Thống nhất đầu mối quản lý Nhà nước về Bảo hiểm xã hội, xác định rõ trách nhiệm của cơ quan chủ trì, tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan Nhà nước trong chỉ đạo thực hiện Bảo hiểm xã hội, kịp thời xử lý những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi chính sách, pháp luật. Nâng cao năng lực của cơ quan Nhà nước trong việc hoạch định chiến lược phát triển Bảo hiểm xã hội, xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật. Nâng cao tính tuân thủ pháp luật thông qua thực hiện đồng bộ các biện pháp hành chính, kinh tế, tư pháp để tăng số người tham gia Bảo hiểm xã hội đi đôi với chú trọng tăng số người thụ hưởng quyền lợi Bảo hiểm xã hội, đặc biệt là chế độ hưu trí. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về Bảo hiểm xã hội kịp thời phát hiện và xử lý các vi phạm, nhất là các hành vi trốn đóng, nợ đóng Bảo hiểm xã hội, gian lận, trục lợi Bảo hiểm xã hội. Sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật để đẩy mạnh việc phân cấp cho các cơ quan Bảo hiểm xã hội; thực hiện giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội cho các địa phương; phân định rõ việc quản lý Nhà nước với quản trị bộ máy tổ chức thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội. Tổ chức tốt cơ sở dữ liệu về Bảo hiểm xã hội, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ và chất lượng cung ứng dịch vụ của cơ quan Bảo hiểm xã hội. Tăng cường công tác phối hợp và tích hợp thông tin dữ liệu giữa cơ quan quản lý Nhà nước về đầu tư, tài chính, thuế, lao động để nâng cao hiệu quả quản lý đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội và thực thi chính sách Bảo hiểm xã hội. 4- Nâng cao năng lực quản trị và hiệu quả tổ chức thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp Hoàn thiện bộ máy tổ chức thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp theo hướng tinh gọn, hiệu quả, phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ 6, Ban Chấp hành Trung ương Khóa XII về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Kiện toàn và nâng cao năng lực hoạt động của Hội đồng quản lý Bảo hiểm xã hội. Thực hiện chế độ tài chính, kế toán, kiểm toán và thông tin báo cáo về Bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 trên tất cả các lĩnh vực Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp; hoàn thiện, đẩy mạnh kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về Bảo hiểm xã hội với các hệ thống cơ sở dữ liệu có liên quan nhằm phục vụ tốt công tác thực hiện chính sách và công tác nghiên cứu, hoạch định chính sách. Tiếp tục hiện đại hóa quản lý Bảo hiểm xã hội, đầu tư phát triển công nghệ và phương pháp quản lý tiên tiến trong tổ chức thực hiện Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp. Tăng cường, đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền phù hợp từng nhóm đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm thất nghiệp đi đôi với tăng cường công tác thanh tra chuyên ngành về Bảo hiểm xã hội. Củng cố, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, tổ chức hoạt động của các trung tâm dịch vụ việc làm để triển khai hiệu quả các chính sách Bảo hiểm thất nghiệp, phát huy đầy đủ các chức năng của Bảo hiểm thất nghiệp, bảo đảm Bảo hiểm thất nghiệp thực sự là công cụ quản trị thị trường lao động. Chi phí cho hoạt động tổ chức thực hiện các chính sách Bảo hiểm thất nghiệp sử dụng từ nguồn Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, không lấy từ ngân sách Nhà nước. Có cơ chế tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng nhân lực dựa trên năng lực và kỹ năng để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là trong bối cảnh thị trường lao động biến động nhanh chóng và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ làm biến đổi cấu trúc của thị trường lao động. Tăng cường công tác đánh giá, dự báo tài chính và hiệu quả đầu tư các Quỹ Bảo hiểm xã hội; đa dạng hóa danh mục, cơ cấu đầu tư Quỹ Bảo hiểm xã hội theo nguyên tắc an toàn, hiệu quả và bền vững; ưu tiên đầu tư vào trái phiếu chính phủ, nhất là trái phiếu chính phủ dài hạn; từng bước mở rộng sang các lĩnh vực có khả năng sinh lời cao; từng bước và có lộ trình đầu tư một phần tiền nhàn rỗi của quỹ thông qua ủy thác đầu tư tại thị trường trong nước và quốc tế. 5- Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể xã hội Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong hoạch định chính sách và tổ chức thực hiện chính sách Bảo hiểm xã hội theo đúng định hướng xã hội chủ nghĩa. Tăng cường sự lãnh đạo và tổ chức thực hiện của các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương để thực hiện tốt chính sách Bảo hiểm xã hội, đặc biệt trong phát triển đối tượng tham gia Bảo hiểm xã hội và tuân thủ các quy định của pháp luật. Phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị-xã hội và nhân dân trong giám sát, phản biện xã hội về chính sách Bảo hiểm xã hội, tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt chính sách, pháp luật về Bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm xã hội là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, việc cải cách chính sách Bảo hiểm xã hội là vấn đề hệ trọng, liên quan trực tiếp đến đời sống nhân dân. Để hoàn thành được các mục tiêu đã đề ra cần thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên có sự vào cuộc với quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị nhằm góp phần quan trọng trong thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội và thúc đẩy sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. |