Trong bài phát biểu năm mới 2019, nhà lãnh đạo Triều Tiên, Kim Jong-un cảnh báo ông có thể lựa chọn một “con đường mới” nếu Mỹ vẫn tiếp tục duy trì các lệnh trừng phạt.
Thông điệp thực sự đằng sau bài phát biểu này là gì?
“Con đường mới” là thách thức của Kim Jong-un đối với Donald Trump…
Hàng năm, cộng đồng quốc tế đều dành sự quan tâm nhất định đến diễn văn của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un vào ngày đầu tiên của năm mới.
Nếu như năm 2017 Kim Jong-un bắn tín hiệu về cuộc thử tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) thì năm 2018 ông bóng gió về việc tan băng ngoại giao kéo theo những bức thư tình tình cảm.
Nhìn lại các sự kiện ngoại giao của Triều Tiên trong hai năm 2017 và 2018, mọi thứ đã diễn ra đúng như vậy. [1]
Trong bài diễn văn được phát trên sóng truyền hình ngày 01/01/2019, các chuyên gia đều dành sự quan tâm đến thông điệp “con đường mới” mà nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã nêu. Ông không nêu cụ thể "con đường mới" sẽ như thế nào.
 |
| Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trên truyền hình đọc diễn văn năm mới 2019 (Ảnh: KCNA). |
Theo hãng truyền thông BBC, Triều Tiên đang chịu nhiều lệnh trừng phạt của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc liên quan đến các chương trình vũ khí tên lửa đạn đạo và hạt nhân của mình.
Trong khi Triều Tiên ngừng thử tên lửa và hạt nhân nhưng vẫn có rất ít dấu hiệu cho thấy Bình Nhưỡng đang nỗ lực hướng tới phi hạt nhân hóa toàn diện và có thể kiểm chứng như đề nghị của Mỹ.
Đến nay, Triều Tiên đã tháo dỡ một số cơ sở thử nghiệm nhưng các chuyên gia cho rằng Bình Nhưỡng vẫn đang tiếp tục nghiên cứu chương trình vũ khí. [2]
Trong bài phát biểu, nhà lãnh đạo Kim Jong-un kêu gọi Washington phải “chấm dứt hoàn toàn” tất cả các cuộc tập trận chung, đồng thời chỉ trích các lệnh trừng phạt.
Phó giáo sư Vipin Narang tại Viện Công nghệ Massachusetts nhận định, thông điệp của Kim Jong-un là “Triều Tiên đã làm những gì mà mình đã cam kết ở Singapore, nhưng đổi lại Mỹ hành động rất ít”. [3]
Truyền thông nhà nước Triều Tiên cũng đã tăng cường giọng điệu chỉ trích Mỹ, thậm chí cảnh báo sẽ quay lại thời kỳ đối đầu nếu các lệnh trừng phạt và gây sức ép của Washington không dừng lại.
|
|
Theo các chuyên gia, điều này cho thấy sự thất vọng của Bình Nhưỡng đối với Washington.
Trong khi đó, chuyên gia Ruediger Frank cho biết, “con đường mới” của ông Kim Jong-un là thông điệp gửi tới ông Donald Trump:
"Ông không phải lựa chọn duy nhất của chúng tôi về an ninh và phát triển kinh tế!
Nếu ông từ chối hợp tác, chúng tôi sẽ phớt lờ ông và quay sang Trung Quốc. Đồng thời, Triều Tiên còn có Hàn Quốc ở bên nữa”. [4]
Hay là của sự thỏa hiệp?
Theo Giáo sư Kim Joon-hyung tại Đại học Handong Global, một kịch bản có thể xảy ra là Triều Tiên sẽ dỡ bỏ khu phức hợp hạt nhân Yongbyon như từng đề xuất tại Hội nghị thượng đỉnh liên Triều ở Bình Nhưỡng hồi tháng 9/2018, đồng thời công bố một số cơ sở bí mật để đổi lấy việc được Mỹ giảm nhẹ trừng phạt.
Cùng thời điểm này năm 2017, nguy cơ về một cuộc chiến tại bán đảo Triều Tiên đã tăng cao với việc Mỹ khăng khăng đòi Triều Tiên phải từ bỏ vũ khí hạt nhân, điều mà Bình Nhưỡng kiên quyết từ chối.
Tuy nhiên, kể từ sau hội nghị thượng đỉnh lịch sử giữa hai bên vào ngày 12/6/2018 tại Singapore, bầu không khí hòa dịu giữa hai bên đã xuất hiện.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ sẵn sàng gặp thượng đỉnh lần 2 với nhà lãnh đạo Triều Tiên, Kim Jong Un. (Ảnh: Reuters). |
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in hiện đang giảm áp lực buộc Triều Tiên phải giải trừ vũ khí hạt nhân bằng sự háo hức xây dựng các mối liên kết về kinh tế và chính trị giữa hai miền.
Ông Kim Jong-un có thể không thể từ bỏ vũ khí hạt nhân của mình nhưng việc Triều Tiên và Hàn Quốc bắt đầu nối lại các cuộc tiếp xúc và cho thấy hai bên cam kết sẽ giảm căng thẳng cũng khiến Mỹ tạm hài lòng.
Sau bài phát biểu năm mới 2019 của ông Kim Jong-un, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc đã hoan nghênh thông điệp của nhà lãnh đạo Triều Tiên, cho rằng thông điệp này phản ánh mong muốn của ông về phát triển quan hệ liên Triều và quan hệ Bình Nhưỡng-Washington. [5]
Người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc Kim Eui-kyeom nhấn mạnh, cam kết của nhà lãnh đạo Kim Jong-un sẽ có tác động tích cực tới việc giải quyết vấn đề bán đảo Triều Tiên một cách suôn sẻ trong năm mới này.
Ngày 31/12/2018, bài xã luận nhìn lại năm 2018 của báo Rodong Sinmun, cơ quan ngôn luận của Đảng Lao động Triều Tiên đã hạ thấp tính nghiêm trọng của tình trạng bế tắc trong tiến trình đàm phán giữa nước này với Mỹ.
|
|
Báo này nhận định đây là "một hiện tượng nhất thời" xảy ra vào những thời điểm có sự thay đổi lớn.
Đề cập tới hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần đầu tiên trong lịch sử và 3 hội nghị thượng đỉnh liên Triều, Rodong Sinmun cho rằng một xu hướng mới đã hình thành trên bán đảo Triều Tiên và trong khu vực, hướng tới hòa bình và giảm thiểu căng thẳng. [6]
Thực tế, Tổng thống Mỹ, Donald Trump cũng đã có phản ứng rất tích cực bằng việc đăng trên Twitter cá nhân ngày 02/01/2019 khẳng định sẵn sàng gặp ông Kim Jong-un. Nếu thành hiện thực, cuộc gặp này sẽ định hình rõ nét hơn các bước đi tiếp.
Dường như người đứng đầu Nhà Trắng hứng khởi với việc tuyên bố thành công về ngoại giao với Triều Tiên hơn là việc loại bỏ chương trình hạt nhân của nước này.
Theo đó, năm 2019 sẽ là năm mà tình trạng chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên chắc chắn là điều không thể.
Qua bài phát biểu năm mới 2019, nhà lãnh đạo Kim Jong-un cho thấy Triều Tiên sẵn sàng gia nhập cộng đồng quốc tế và cải tổ nền kinh tế.
Trong khi đó, Tổng thống Donald Trump cũng kỳ vọng có một kết quả rõ ràng trong hội nghị thượng đỉnh thứ hai với nhà lãnh đạo Kim Jong-un.
Các học giả nhận xét rằng mục tiêu của Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un có được hiện thực hóa hay không phần lớn sẽ nhờ vào sự sẵn sàng thỏa hiệp của cả hai nhà lãnh đạo này.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/giai-ma-thong-diep-cua-kim-jongun-vao-dau-nam-moi-2019-859415.vov
[2] https://www.bbc.com/news/world-asia-46585573?intlink_from_url=https://www.bbc.com/news/topics/cywd23g0gz5t/north-korea&
[3] https://nuclearsecurityworkinggroup.org/members/dr-vipin-narang/link_location=live-reporting-story
[4] https://dantri.com.vn/the-gioi/thong-diep-gui-my-sau-canh-bao-con-duong-moi-cua-ong-kim-jong-un-20190105110621864.htm
[5] http://baoquocte.vn/han-quoc-hoan-nghenh-thong-diep-nam-moi-cua-nha-lanh-dao-trieu-tien-84675.html
[6] http://www.rodong.rep.kp/en/index.php?strPageID=SF01_02_01&newsID=2019-01-04-0012