Phát triển bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên có ý nghĩa đặc biệt, vừa giáo dục thế hệ trẻ thể hiện trách nhiệm bản thân đối với cộng đồng xã hội, vừa là yêu cầu quan trọng để chăm sóc sức khỏe toàn diện cho nguồn nhân lực tương lai của đất nước.
Thực hiện tốt chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên còn góp phần định hình nhân cách sống tốt đẹp cho thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước.
Theo ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, thời gian qua, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế học sinh sinh viên có sự phát triển ổn định, tăng dần qua các năm.
Năm 2016 cả nước có khoảng 15,9 triệu học sinh sinh viên tham gia bảo hiểm y tế, đạt tỷ lệ hơn 92,5%. Năm 2017 đã có trên 16 triệu em tham gia, chiếm trên 93%. Đến nay đã có trên 17 triệu học sinh sinh viên, chiếm hơn 95,3% tham gia bảo hiểm y tế.
Lãnh đạo ngành Bảo hiểm xã hội khẳng định việc phát triển bảo hiểm y tế học sinh sinh viên những năm vừa qua đã có sự tiến bộ vượt bậc.
Điều đó thể hiện trước hết ở nhận thức của những người làm công tác bảo hiểm y tế cho học sinh sinh viên là cơ quan bảo hiểm xã hội đến các cơ sở giáo dục và đặc biệt là nhận thức của các bậc phụ huynh… đã được nâng cao.
 Chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện ngày càng ưu việt |
Tất cả các bên liên quan đều ý thức sâu sắc bảo hiểm y tế là quyền lợi gắn bó thiết thực với quyền lợi trẻ em và đã không còn xuất hiện sự “lựa chọn ngược”.
Nhận thức của cha mẹ các em đã được nâng lên, đã chủ động tham gia bảo hiểm y tế cho con em mình ngay từ khi còn khỏe mạnh.
Đối với học sinh sinh viên, công tác giáo dục của các nhà trường cũng nâng cao tầm hiểu biết của các em. học sinh ngay từ bậc học phổ thông đã có ý thức về thông báo cho bố mẹ về việc tham gia bảo hiểm y tế học sinh như một trách nhiệm chia sẻ cộng đồng.
Với nhà trường, các cán bộ quản lý, giáo viên cũng có sự thay đổi quan điểm về trách nhiệm phát triển bảo hiểm y tế học sinh sinh viên trong đơn vị trường, lớp.
Trước đây, nhiều người cho rằng đó là nhiệm vụ được Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, Phòng Giáo dục và Đào tạo giao nên chỉ “nhân tiện” những buổi họp đầu năm học thì thông tin để ai muốn tham gia thì tham gia.
Khi nhận thức thay đổi, nhà trường, các thầy cô giáo đã vận động học sinh sinh viên tham gia bảo hiểm y tế một cách bài bản hơn, có sự giải thích, thuyết phục... để yêu cầu "bắt buộc" trở thành ý thức tự giác của học sinh, sự đồng tình của phụ huynh.
Sự thay đổi nữa là nhiều trường hợp thay vì chọn đóng thành từng đợt nửa năm học một, thì đến nay đại đa số đã đóng cả năm học…
 |
| Ông Phạm Lương Sơn cho biết, nhận thức của cha mẹ các em đã được nâng lên, đã chủ động tham gia bảo hiểm y tế cho con em mình ngay từ khi còn khỏe mạnh. |
Trước thực tế, vẫn còn một tỷ lệ thấp học sinh, sinh viên chưa tham gia bảo hiểm y tế, ông Phạm Lương Sơn cho hay: “Hiện, vẫn còn tỷ lệ nhỏ sinh viên các trường trung cấp, cao đẳng, đại học từ năm thứ hai trở lên chưa tham gia bảo hiểm y tế.
Ở độ tuổi này, với tâm lý chủ quan về sức khỏe nên nhiều em chưa nhận thức được việc tham gia bảo hiểm y tế là rất cần thiết cho chính mình và cộng đồng, không thực hiện nguyên lý là bảo hiểm khi trẻ khỏe để thụ hưởng khi ốm đau bệnh tật.
Đây là điều mà chúng tôi đang suy nghĩ và trăn trở để tìm giải pháp, bởi học sinh sinh viên là một trong các nhóm đối tượng có mục tiêu phấn đấu phải đạt nhanh tỷ lệ bao phủ 100% theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước”.
“Hàng năm, cơ quan bảo hiểm xã hội chi gần 1.000 tỷ đồng kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu, trong đó chủ yếu dành cho nhóm học sinh sinh viên. Quỹ bảo hiểm y tế đã chi trả gần 3.000 tỷ đồng chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho học sinh sinh viên, trong đó có rất nhiều em mắc các bệnh nan y, mạn tính như điều trị suy thận bằng chạy thận nhân tạo; điều trị thuốc chống ung thư, phẫu thuật tim mạch với chi phí từ vài chục triệu đến hàng tỷ đồng...
Đặc biệt, bảo hiểm y tế chi trả đến 30% cho các trường hợp điều trị bệnh hiếm, trong khi quỹ bảo hiểm y tế ở hầu hết các nước trên thế giới chưa chi trả.
Bên cạnh đó, sức hút của bảo hiểm y tế cũng được nâng lên qua nhiều yếu tố. Đó là chính sách ngày càng hoàn thiện theo xu hướng ngày càng đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế. Cơ quan bảo hiểm xã hội cũng đã quyết liệt đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cùng ngành Y tế tạo điều kiện thuận lợi cho người tham gia khi có nhu cầu khám chữa bệnh...”, ông Phạm Lương Sơn nói.
 |
| Thực hiện tốt chính sách bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên còn góp phần định hình nhân cách sống tốt đẹp cho thế hệ trẻ, thế hệ tương lai của đất nước. |
Ông Phạm Lương Sơn cũng lý giải vì sao chưa thể đạt mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế 100% đối với nhóm học sinh, sinh viên.
Theo ông Phạm Lương Sơn, khó khăn hiện nay trước hết là điều kiện y tế trường học, nhân lực dành cho chăm sóc sức khỏe ban đầu tại trường học vẫn còn hạn chế. Theo quy định, mỗi cơ sở giáo dục phải có tối thiểu 1 cán bộ y tế có đủ chứng chỉ hành nghề khám chữa bệnh nhưng khá nhiều trường không đạt được và đó là rào cản khiến cơ quan bảo hiểm xã hội không đủ cơ sở để cấp nguồn kinh phí chăm sóc sức khỏe ban đầu cho trường học.
Điều này có phần làm giảm sức hấp dẫn, tác động đến nhận thức của một bộ phận cán bộ quản lý giáo dục, đến cha mẹ học sinh, khiến có lúc, có nơi tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế học sinh sinh viên giảm.
Hạn chế thứ hai là học sinh sinh viên có thể thuộc nhiều nhóm đối tượng khác nhau, ví dụ như hộ gia đình, cận nghèo, nghèo... Do đó, có những trường hợp do các đơn vị liên quan đề nghị cấp thẻ bảo hiểm y tế còn chậm trễ theo các nhóm đối tượng trên.
Thực tế, sự không đồng đều về cơ sở vật chất, nhân lực, trình độ của y tế cơ sở tại các vùng miền, địa phương có thể lúc không đáp ứng được nhu cầu chăm sóc, tạo nên rào cản. Điều này cần sự chung lưng đấu cật của các cơ quan liên quan để tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế cho người dân.
“Giữ vững và nâng cao nhận thức của các nhà quản lý, người dân nói chung, các bậc cha mẹ nói riêng về ý thức trách nhiệm cũng như lợi ích khi tham gia bảo hiểm y tế để tham gia thường xuyên.
Nâng cao nhận thức có thể qua tuyên truyền, qua việc hiện thực hóa, hành động thiết thực của các cơ quan có liên quan... Đến lúc nào đó cần đưa chương trình giáo dục về an sinh xã hội nói chung, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế nói riêng vào chương trình giáo dục trong nhà trường. Giáo dục tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho các em là điều hết sức quan trọng.
Bên cạnh đó, phải hướng tới sự hài lòng của người bệnh, của các nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế khi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế, trong đó có học sinh sinh viên”.
Cũng theo lãnh đạo ngành bảo hiểm, nhà trường, các cơ quan quản lý nhà nước phải tiếp tục hoàn thiện hệ thống quy định, trong đó xác định cụ thể các điều kiện khả thi, hướng dẫn cụ thể việc tổ chức thực hiện… để nguồn kinh phí được trích từ quỹ bảo hiểm y tế đảm bảo tốt hơn nữa công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho các em trong thời gian học tập tại trường.
Về phần mình, ngoài việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan, ngành bảo hiểm xã hội cần nâng cao hơn nữa trách nhiệm của cơ quan thực hiện chính sách thông qua cải cách hành chính, chuyển mạnh sang tinh thần phục vụ; đẩy mạnh tuyên truyền qua nhiều hình thức để nâng cao nhận thức của các cơ quan, tổ chức liên quan, các cơ sở giáo dục, thầy cô giáo cũng như nhận thức của các em học sinh sinh viên cùng các bậc phụ huynh… về chính sách này, để tất cả mọi người trong xã hội đều hiểu rằng việc thực hiện chính sách, tham gia bảo hiểm y tế không chỉ là trách nhiệm đối với cá nhân mà còn là trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với cộng đồng, với xã hội.