Tiếp tục kiên trì kế hoạch đã đặt ra từ đầu năm, ngành Bảo hiểm xã hội tập trung quyết liệt các giải pháp để đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế năm 2019 được Chính phủ giao; đồng thời tăng cường công tác thanh tra chuyên ngành, thanh tra đột xuất tại các đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; hoàn thiện dữ liệu hộ gia đình, cấp mã số bảo hiểm xã hội cho người tham gia.
Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho hay: Tháng 10/2019, số người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc toàn quốc đạt khoảng 14,898 triệu người; bảo hiểm xã hội tự nguyện đạt khoảng 488 nghìn người; bảo hiểm tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp khoảng 14,764 triệu người; bảo hiểm thất nghiệp khoảng 13,114 triệu người; bảo hiểm y tế khoảng 85,238 triệu người, đạt tỷ lệ bao phủ 89,9% dân số.
Số liệu thống kê từ Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho thấy, trong tháng 10/2019, toàn ngành thu đạt 29.800 tỷ đồng. Lũy kế hết tháng 10/2019, toàn ngành thu 290.262 tỷ đồng, đạt 80,7% kế hoạch cả năm; trong đó: Thu bảo hiểm xã hội đạt 195.389 tỷ đồng, thu bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp 3.844 tỷ đồng, thu bảo hiểm thất nghiệp 13.965 tỷ đồng, thu bảo hiểm y tế 76.589 tỷ đồng, thu lãi phạt chậm đóng 475 tỷ đồng.
Về giải quyết chế độ, trong tháng 10, toàn ngành đã giải quyết 10.384 hồ sơ hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng; 74.189 người hưởng trợ cấp 1 lần; 951.399 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe. Lũy kế 10 tháng đầu năm, đã giải quyết 95.977 hồ sơ hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng; giải quyết 710.087 người hưởng trợ cấp 1 lần; 8.735.567 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe.
Trong tháng 10, toàn ngành phối hợp với ngành Lao động - Thương binh và Xã hội giải quyết cho 76.384 người hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp (gồm trợ cấp thất nghiệp và hỗ trợ học nghề). Lũy kế 10 tháng đầu năm, toàn ngành giải quyết cho 796.897 người hưởng chế độ bảo hiểm thất nghiệp.
Về khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong tháng 10/2019, cả nước có khoảng 16,268 triệu lượt người khám chữa bệnh bảo hiểm y tế nội trú và ngoại trú. Lũy kế 10 tháng đầu năm có khoảng 151,308 triệu lượt người khám chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Về chi trả chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, trong tháng 10/2019, toàn ngành chi 25.751 tỷ đồng. Lũy kế đến hết tháng 10/2019, số chi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp là 246.348 tỷ đồng, đạt 74,3% kế hoạch cả năm; trong đó: Chi bảo hiểm xã hội từ nguồn ngân sách là 33.133 tỷ đồng, chi bảo hiểm xã hội từ Quỹ Bảo hiểm xã hội là 122.265 tỷ đồng, chi Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp 4.629 tỷ đồng và ước chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế 86.321 tỷ đồng.
 |
| Ngày càng có nhiều người lao động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. ảnh: Xuân Huy. |
Về nhiệm vụ trọng tâm tháng 11/2019 và đến hết năm 2019, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho hay, ngành sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại các Nghị quyết của Chính phủ gồm: Nghị quyết số 125/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội; Nghị quyết 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2019; Nghị quyết số 02/NQ-CP về giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019.
Ngành sẽ tiếp tục quyết liệt các giải pháp để đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu, kế hoạch phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế năm 2019 được Chính phủ giao; tăng cường công tác thanh tra chuyên ngành, thanh tra đột xuất tại các đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; hoàn thiện dữ liệu hộ gia đình, cấp mã số bảo hiểm xã hội cho người tham gia.
Quản lý chặt chẽ việc chi trả các chế độ bảo hiểm xã hội ngắn hạn, trợ cấp một lần, chi trả trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp; tăng cường, chủ động kiểm soát chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh, đảm bảo thực hiện đúng dự toán được Chính phủ giao năm 2019; kịp thời xử lý và kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền xử lý các vi phạm pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
Trốn đóng bảo hiểm xã hội bị xử lý thế nào?
Thời gian vừa qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã liên tục chỉ đạo Bảo hiểm xã hội các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền, đồng thời tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý những doanh nghiệp cố ý nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của người lao động.
Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, thời gian qua, các hành vi nợ, trốn đóng và gian lận về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp ngày càng gia tăng và diễn biến phức tạp.
Bộ Luật Hình sự năm 2015 bổ sung 3 tội danh là tội gian lận bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp; tội gian lận bảo hiểm y tế; tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động.
Tuy nhiên, Bộ luật Hình sự năm 2015 vẫn còn có nhiều quy định định tính, chung chung và có cách hiểu khác nhau, cần có sự hướng dẫn để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật.
Thực hiện Kế hoạch triển khai thi hành Bộ luật Hình sự năm 2015 và Nghị quyết số 41 của Quốc hội trong Tòa án nhân dân, và để kịp thời đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm, khắc phục những bất cập, hạn chế trong thực tiễn xét xử, Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành Nghị quyết số 05/2019/NQ-HĐTP.
Nghị quyết này đã truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các trường hợp cụ thể.
Cụ thể, trường hợp một người thực hiện nhiều lần cùng một hành vi quy định tại các Điều 214 và Điều 215 của Bộ luật Hình sự gây thiệt hại cho quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và trong các hành vi đó chưa lần nào bị xử phạt vi phạm hành chính và chưa hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính hoặc chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Trong trường hợp này, nếu tổng số tiền của các lần bị thiệt hại bằng hoặc trên mức tối thiểu để truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự, thì người thực hiện nhiều lần cùng loại hành vi phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm tương ứng theo tổng số tiền của các lần bị chiếm đoạt nếu các hành vi được thực hiện liên tục, kế tiếp nhau về mặt thời gian.
Trường hợp người vừa thực hiện hành vi phạm tội, vừa chiếm đoạt tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp vừa gây thiệt hại mà số tiền bảo hiểm bị chiếm đoạt, số tiền bị thiệt hại đều thuộc khung hình phạt cơ bản thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khung hình phạt cơ bản.
Nếu số tiền bảo hiểm bị chiếm đoạt, số tiền bị thiệt hại thuộc các khung hình phạt khác nhau thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo khung hình phạt cao hơn.
Trường hợp số tiền bảo hiểm bị chiếm đoạt, số tiền bị thiệt hại cùng một khung hình phạt tăng nặng thì người phạm tội bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo cả hai tình tiết định khung tăng trách nhiệm hình sự.
 |
Đối với người thực hiện hành vi làm giả hồ sơ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, thẻ bảo hiểm y tế để chiếm đoạt tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp hoặc gây thiệt hại, ngoài việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm tương ứng quy định tại các điều 214 và 215 của Bộ luật Hình sự, người phạm tội còn bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chưc.
Đồng thời, bị truy cứu trách nhiệm về tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức quy định tại Điều 341 của Bộ luật Hình sự nếu có đủ yếu tố cấu thành tội phạm.
Đối với hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp thực hiện trước 0 giờ 00 phút ngày 1/1/2018, thì không xử lý hình sự theo quy định tại Điều 216 của Bộ luật Hình sự mà tùy từng trường hợp để xử lý.
Cụ thể, đối với trường hợp chưa xử phạt vi phạm hành chính và chưa hết thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính thì cơ quan có thầm quyền xem xét xử phạt vi phạm hành chính.
Trường hợp đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà cá nhân, tổ chức bị xử phạt cố tình trốn tránh, trì hoãn việc thi hành thì thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính được xác định theo quy định tại khoản 2 Điều 74 của Luật Xử lý vi phạm hành chính.
Trường hợp gây thiệt hại cho người lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức,cá nhân khác thì người bị thiệt hại có thể khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng đối với người vi phạm theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
Nghị quyết cũng lưu ý, không coi việc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động trươc 0 giờ 00 phút ngày 1/1/2018 là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 216 của Bộ luật Hình sự.