Tự học là gì? Là khi bạn muốn hiểu, muốn biết; muốn mở rộng, luyện tập, vận dụng kiến thức mà không có sự hướng dẫn, chỉ bảo, dạy dỗ của giáo viên; bạn tự tìm nguồn học liệu; tự đọc, tự nghiên cứu tài liệu; tự tư duy tích cực, chủ động tìm và tích lũy kiến thức, trải nghiệm cho bản thân.
Quá trình tự “lao động” đó chính là tự học.
Kiến thức, trải nghiệm có được khi tự học sẽ ghi nhớ lâu nhất, vận dụng linh hoạt nhất, tốc độ xử lý nhanh, chính xác nhất khi sử dụng.
Bác Hồ là tấm gương lớn về tự học cho chúng ta noi theo, tự học Bác đã sử dụng được 29 ngôn ngữ.
Cứ qua mỗi kỳ tuyển sinh đại học, phần lớn thủ khoa đều có đặc điểm chung là tự học, vì vậy có ý chí tự học, có ý thức tự học sẽ học tập tốt, tạo tiền đề để thay đổi số phận.
Ngày trước, tri thức học trò có được từ hai nguồn chính là giáo viên và sách giáo khoa (Sách giáo khoa …còn thiếu); ngày nay khi mạng internet đã phủ sóng khắp các địa phương, nguồn học liệu trở nên vô tận với người muốn học, muốn tìm hiểu.
 |
| Học trực tuyến, quan trọng nhất là ý thức tự học. (Ảnh minh hoạ: VTV) |
Mọi người nói chung, học sinh nói riêng có thể học bất cứ nơi đâu, bất cứ giờ nào chỉ cần có ý thức tự học.
Dịch Covid-19, nhà trường đang được khuyến khích dạy trực tuyến. Kết quả học trực tuyến đã được Bộ xem xét công nhận là động lực để dạy, học trực tuyến phát triển cả chiều rộng lẫn chiều sâu.
Học sinh có ý thức tự học, nguồn học liệu từ dạy trực tuyến của giáo viên sẽ trở nên giá trị, là tài liệu để học sinh tiếp thu kiến thức.
Nếu không có ý thức tự học, thầy cô giảng bài trực tuyến là việc của thầy cô, học trò chỉ là “cưỡi máy bay… xem hoa”, ngồi xem cho có, điểm danh mà thôi.
Nhìn một cách tích cực, Covid-19 có tác động tốt đến giáo dục, giáo viên muốn dạy trực tuyến thành công buộc phải hướng dẫn, bồi dưỡng ý thức tự học cho học trò.
 Dạy trực tuyến với lớp học... “trên mây” |
Học trò muốn học tốt phải tự học, tự trau dồi ý chí tự học cho bản thân; phụ huynh học sinh muốn con em thành công phải thả các em ra khỏi “bầu sữa” của mình, giúp các em tự học.
Thực tế dạy học, người viết thấy nhiều học sinh bị giảm ý chí tự học khi đi học thêm được giáo viên gà bài, các em đạt điểm kiểm tra cao cũng là lúc ý thức tự học dần biến mất.
Vì vậy cấm dạy thêm, học thêm không trong sáng cũng là giải pháp bồi dưỡng ý thức tự học.
Khi học sinh, sinh viên có ý thức tự học, nguồn học liệu hiện nay có thể nói là … thừa thãi.
Học sinh đã có đầy đủ sách giáo khoa, sách bài tập; chỉ cần đọc kỹ sách giáo khoa, làm bài tập tương tự trong sách bài tập sẽ biết, sẽ hiểu kiến thức cơ bản; đủ sức chinh phục mức độ biết và hiểu cơ bản trong đề kiểm tra; như vậy là đạt yêu cầu.
Hiện nay, sóng truyền hình đã phủ khắp mọi miền tổ quốc, phần lớn các hộ gia đình đã có ti vi; dù địa phương không tổ chức dạy trên truyền hình, các em chỉ cần học trên truyền hình của các địa phương khác như Hà Nội, Đồng Nai, Thành phố Hồ Chí Minh… là được học với những thầy cô giáo tuyển chọn, dạy tốt nhất.
Để đạt kết quả tốt khi dạy trực tuyến cần kĩ năng, năng lực của giáo viên, chọn giáo viên có năng lực tốt nhất để dạy; nhà trường cần có thời khóa biểu cụ thể các tiết học, thông báo với phụ huynh kiểm tra việc học của các em.
Đổi mới phương pháp dạy, kiểm tra đánh giá, tạo hứng thú cho học sinh, mỗi tiết học trực tuyến là một niềm vui.
Cho các tiết dạy trực tuyến lên Youtube để học sinh có thể học lại nếu cần; tạo nguồn học liệu cho giáo dục thêm phong phú.
Dù học trực tiếp hay trực tuyến, dù học ở bất cứ nơi đâu, bất cứ môn học nào cũng cũng cần ý thức tự học của học trò; vì vậy bồi dưỡng, hướng dẫn học sinh tự học là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục của giáo viên và gia đình.