Lời tòa soạn: Đại dịch Covid-19 làm đứt gãy tư duy, đảo lộn mọi thứ trong giáo dục nói chung và giáo dục đại học nói riêng.
Các nhà nghiên cứu cải cách, hoạch định chính sách trên toàn thế giới đang loay hoay tìm cách đổi mới tư duy quản lý giáo dục đại học.
Có một số ý kiến cho là trong kỷ nguyên thông tin này, không thể chỉ sửa chữa hay cải cách giáo dục đại học, mà phải hình dung lại nó như thế nào.
Tiến sĩ Mai Văn Tỉnh, Phó trưởng ban Chính sách của Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam đã sưu tầm và dịch bài viết mới nhất của chuyên gia quốc tế Francisco Marmolejo về chủ đề này.
Tòa soạn trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
"Nước Mỹ đang khủng hoảng. Các nhà tuyển dụng nói ra nghịch lý là họ không thể tìm được đúng người để lấp đầy công việc mặc dù đất nước này đang phải đối mặt với tỷ lệ thất nghiệp cao nhất trong một thế hệ.
Cạnh tranh với Trung Quốc và Ấn Độ đang trỗi dậy và dân số đông đảo của họ tạo ra nhu cầu cấp bách cho cả nước để thực hiện công việc giáo dục công dân tốt hơn".
Cuộc khủng hoảng COVID đang tàn phá trải nghiệm của sinh viên và các cơ sở giáo dục đại học trên khắp thế giới.
Các trường cao đẳng và đại học đã chuyển sang học từ xa khi họ buộc phải đóng cửa đột ngột.
Bây giờ các sinh viên và giảng viên đang hồi hộp chờ đợi để tìm hiểu xem, khi các lớp học tiếp tục vào tháng 9, họ sẽ có mặt trực tiếp.
Tại một số trường đại học Hoa Kỳ, sinh viên đang dàn dựng các cuộc đình công học phí trong tuyệt vọng rằng bằng cấp của họ không thể được coi có giá trị trong các hoàn cảnh.
Nhưng chúng tôi đã ở đây trước đó. Câu trích dẫn trên được Clay Clayton Christensen Đại học Harvard viết vào năm 2010, trong cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2008 vừa qua.
Christensen kêu gọi "đổi mới đột phá" quét qua các trường đại học Mỹ, cho rằng mô hình kinh doanh đưa họ đến uy tín toàn cầu đang trở nên mong manh.
Tiếng nói của ông là một trong nhiều ý kiến từ nhiều lĩnh vực làm cho giáo dục đại học cần phải có sự chuyển đổi đáng kể.
"Các tổ chức giáo dục mà quốc gia này có thể chuyển sang giúp giải quyết thách thức đó - các trường cao đẳng và đại học - đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng của chính họ", ông viết.
Các nhà trường này hiện đang ngày càng bị ảnh hưởng bởi những khó khăn tài chính, và cuộc khủng hoảng tài chính gần đây chỉ là một cái bóng của những gì sắp xảy ra.
Christensen qua đời vào tháng 1, giống như dự đoán đen tối nhất của ông dường như sắp trở thành sự thật.
 |
Chúng ta cần phải hình dung lại giáo dục đại học (Ảnh minh họa: Economist.com) |
Giáo dục đại học có chú ý đến cảnh báo này không?
Giáo dục đại học đã có 10 năm sau cuộc khủng hoảng tài chính để thực hiện những cải cách có ý nghĩa.
Một số, và điều này theo quan điểm của tôi là một điều tích cực về sự cân bằng, đã chuyển sang hợp tác với các tổ chức giáo dục khác.
Tại Qatar Foundation, nơi tôi đang làm việc, chúng tôi tổ chức các khuôn viên chi nhánh của một số trường đại học tốt nhất ở Mỹ và các nơi khác, kết hợp các chương trình tốt nhất về chính trị học, quan hệ quốc tế, truyền thông, y học, kinh doanh, nghệ thuật và STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học).
Các cụm như vậy có thể được tìm thấy ở những nơi khác như Atlanta, nơi tập đoàn của Spelman và Morehouse, cho phép sinh viên đăng ký chéo các lớp học và quản lý giáo dục của chính họ, hoặc Amherst nơi Five College Consortium cung cấp bằng cấp kết hợp cho sinh viên mà không cần thêm chi phí.
Ngoài ra, những đổi mới đột phá trong giáo dục đã được triển khai trong những năm gần đây tại các tổ chức nhà trường đang thách thức các giả định truyền thống và cho thấy kết quả, như Đại học Toàn cầu OP Jindal ở Ấn Độ, Đại học Bang Arizona ở Hoa Kỳ, Đại học Nhân dân, Đại học Kinh tế ở Nga và thậm chí là trường cũ của tôi, Đại học San Luis Potosi ở Mexico.
Trên toàn cầu, trong những năm gần đây, một số trường đại học đã thực hiện các thí nghiệm với MOOCs (các khóa học trực tuyến mở lớn) và một số trường cung cấp các lớp học trực tuyến từ xa hạn chế.
Những thí nghiệm đó có thể đã giúp nhiều tổ chức nhà trường gần như qua 1 đêm chuyển sang dạy từ xa để cho phép học tập liên tục, nhưng chắc chắn, điều nhanh chóng học được ở đây là đó không phải là các giải pháp lâu dài.
Chỉ tham gia một khóa học hiện có và đưa các bài giảng lên Zoom là cách thay đổi cơ bản mà Christensen đang nói đến.
"Việc đưa đổi mới đột phá vào trong mô hình kinh doanh hiện tại không bao giờ dẫn đến việc chuyển đổi mô hình đó", ông đã viết vào năm 2011.
"Thay vào đó, mô hình hiện tại hợp tác với sự đổi mới để duy trì cách thức vận hành".
Suy nghĩ sáng tạo bên ngoài cái hộp
Những ý tưởng cấp tiến cho sự thay đổi mô hình kinh doanh cơ bản đã xuất hiện. Học viện thiết kế Hasso Plattner tại Stanford đã tưởng tượng ra “Đại học Open Loop”.
Thay vì một khóa học bốn năm lấy văn bằng bắt đầu từ tuổi 18, nó đã hứa hẹn sáu năm trong suốt cuộc đời để tiếp thu các kỹ năng mới liên tục cho những người làm nghề nghiệp thường xuyên cần có.
Trường Đại học sẽ giống như một thuê bao Netflix và ít giống như việc mua một ngôi nhà.
Beth Akers và Stuart Butler từ Viện Brookings lập luận rằng trường đại học nên đi kèm với một "bảo đảm hoàn lại tiền" như một giải pháp dựa trên thị trường để giảm bớt chi phí và nợ của sinh viên.
Ở một số quốc gia, các khoản vay thu nhập-dự phòng được ban hành như một cách để liên kết trả nợ với việc làm trong tương lai.
Ngay cả ở Mỹ, một số tổ chức nhà trường tại một thời điểm nhất định đã đề nghị trả các khoản vay cho sinh viên tốt nghiệp nếu không tìm được việc làm, hoặc cung cấp cho họ giáo dục miễn phí bổ sung nếu không có việc làm khi tốt nghiệp.
Tất nhiên, giữa cuộc khủng hoảng đại dịch và mức thất nghiệp tăng vọt, những lời hứa đó không còn nữa.
Không ai cố gắng xây dựng nghiêm túc các mô hình kinh doanh mới này, tuy nhiên, ít nhất là tại các tổ chức nhà trường lớn hiện có. Có lẽ các ý tưởng dường như quá huyền ảo. Hoặc chỉ là quá khó.
Andrew Yang đã sử dụng chiến dịch tranh cử tổng thống gần đây của mình như một nền tảng để tranh luận về Thu nhập cơ bản toàn cầu (UBI).
Tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) sắp sửa phá vỡ hợp đồng xã hội bằng cách phá hủy triển vọng việc làm của tầng lớp lao động và trung lưu; Chính phủ sẽ cần cung cấp tiền mặt không ràng buộc cho các cá nhân để sống.
Nhiều người nghĩ đó là ảo mộng. "Ngày tận thế Robot đã bị hoãn lại", Ross Douthat đã chế giễu trên tờ New York Times.
Chỉ vài tuần sau khi Yang kết thúc chiến dịch của mình, đại dịch COVID đã gây ra sự cố khóa toàn cầu và sụp đổ kinh tế và UBI không còn là giấc mơ chính sách khoa học viễn tưởng mà là chính sách ở hàng chục quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ.
Thay đổi có nghĩa là gì?
Khủng hoảng có thể làm cho những đổi mới mà trước đây dường như không thể, thì giờ đây không tránh khỏi. Sẽ mất nhiều năm để tính toán cái mà các cơ sở giáo dục đại học sẽ trải qua.
Nhưng, điều "bình thường mới" là chúng ta phải định hình là cần bắt đầu nhận ra rằng việc đưa các lớp học vào Zoom là không phải là sự thay đổi.
Các cơ sở giáo dục đại học cần phải hình dung lại, chứ không chỉ sửa chữa.
Các nhà giáo dục, các nhà hoạch định chính sách, nhà tuyển dụng và nhà đầu tư phải khẩn trương suy nghĩ về một thế giới hậu COVID sẽ như thế nào và vai trò của các cơ sở giáo dục đại học phải đóng vai trò gì để biến thế giới đó thành hiện thực.
Quỹ Qatar gần đây đã tài trợ cho Đơn vị tình báo kinh tế để sản xuất "các trường phái tư tưởng mới: Các mô hình sáng tạo để cung cấp giáo dục đại học".
Chúng tôi hy vọng bạn sẽ đọc nó và cùng chúng tôi suy nghĩ về những đổi mới có thể trông như thế nào khi chúng ta nhìn xa hơn cuộc khủng hoảng COVID-19.
Lần này, trong giáo dục đại học chúng ta không thể đủ khả năng để cho cơ hội trôi qua./.
Chú thích:
Francisco Marmolejo là cố vấn giáo dục của Quỹ Qatar, có trụ sở tại Doha. Trước đây, ông từng là điều phối viên giáo dục đại học toàn cầu của Ngân hàng Thế giới, và là chuyên gia giáo dục chính ở Ấn Độ và Nam Á. Bài viết này lần đầu tiên được xuất bản trên tạp chí Forbes.
https://www.universityworldnews.com/post-mobile.php?story=20200612100902318