Đuối sức vì tăng tiết, luyện thi online
Ngày 18/2/2021, phụ huynh có con đang học một trường trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh phản ánh, ngoài giờ học online chính khóa, học sinh còn phải học online buổi 2 (buổi chiều tăng tiết – tác giả) khiến các em phải dán mắt vào điện thoại, máy tính cả ngày rất căng thẳng, mệt mỏi.
“Sau khi nghỉ dịch, chắc chắn học sinh sẽ được học ôn tập, củng cố kiến thức ở trường. Nhà trường nên nghiên cứu cho các em chỉ học một số buổi trong tuần để nắm kiến thức cơ bản là được”, phụ huynh đề xuất.
Ngày 23/2/2021, một phụ huynh khác có con đang học trường trung học phổ thông tư thục ở Quận 12, Thành phố Hồ Chí Minh cũng cho biết, học sinh lớp 12 ở trường này còn phải học online luyện thi vào nhiều buổi tối – từ 19 giờ 00 đến 21 giờ 45 dẫn đến quá tải.
“Cháu học online 6 môn thi tốt nghiệp Toán, Ngữ văn, tiếng Anh, Vật lí, Hóa học và Sinh học. Cháu học online từ tối thứ 2 đến tối thứ 6, tối thứ 7 được nghỉ nhưng tối chủ nhật lại phải học”, phụ huynh này cho biết thêm.
Theo tìm hiểu của người viết, việc phụ huynh phản ánh học sinh bậc trung học phổ thông phải học online tăng tiết, luyện thi ở thời điểm này là có thật.
 |
Kế hoạch dạy học qua Internet của một trường trung học phổ thông có nội dung: “Chương trình buổi 2: xếp các tiết học buổi học buổi 2 theo như kế hoạch buổi 2 đã xây dựng và thực hiện từ đầu năm học”. (Ảnh do tác giả cung cấp) |
Thông báo của một trường trung học phổ thông ở Quận 1 về Kế hoạch dạy học qua Internet, dạy học online học kì 2, năm học 2021-2021 có nội dung: “Chương trình buổi 2: xếp các tiết học buổi học buổi 2 theo như kế hoạch buổi 2 đã xây dựng và thực hiện từ đầu năm học”.
Cũng theo tìm hiểu của tôi, một số trường trung học phổ thông tư thục ở các quận như: Quận Tân Phú, Quận Tân Bình, Quận 12, thì ngoài tiết học online chính khóa, học sinh còn phải học online phụ đạo, luyện thi vào ban đêm. Cá biệt, có trường sắp thời khóa biểu: sáng 4 tiết; chiều 4 tiết; tối 3 tiết – trừ chiều thứ Bảy và ngày Chủ nhật.
Có nên dạy online tăng tiết, luyện thi?
Đây là năm học online thứ 2 kể từ sau mùa dịch năm 2020 nên giáo viên và học sinh cũng đã có nhiều kinh nghiệm trong việc triển khai dạy và học. Thế nhưng, tôi cho rằng nhà trường không nên bắt ép các em học tăng biết, luyện thi vì những lí do như sau.
Thứ nhất, dạy học online tăng tiết, dĩ nhiên có thu tiền là vi phạm quy định của Bộ Giáo dục. Từ tháng 3/2020, Bộ Giáo dục đã yêu cầu không thực hiện thu học phí đối với tháng học sinh được nghỉ học để phòng tránh dịch bệnh.
Các đơn vị chỉ thực hiện thu học phí đối với tháng đi học bù, đồng thời đảm bảo việc thu học phí đối với cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục thường xuyên, đào tạo thường xuyên theo số tháng thực học (cơ sở giáo dục phổ thông, học phí được thu 9 tháng/năm);
Đối các trường ngoài công lập, việc thu học phí thực hiện theo thỏa thuận từ trước với phụ huynh học sinh. Tuy nhiên, nếu học sinh phải học thêm tiết tăng, tiết luyện thi thì sẽ gây quá tải, ảnh hưởng sức khỏe vì phải tương tác với giáo viên suốt ngày trên điện thoại, máy tính.
Ngoài ra, từ nhiều năm nay, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh đã có quy định rất rõ, học sinh nếu học cả buổi 2 (tăng tiết) thì nhà trường cũng không được sắp xếp thời khóa biểu quá 8 tiết/ngày (tránh gây quá tải cho cả trò và thầy).
Thứ hai, cho dù nền tảng học online có tốt đến mấy thì giáo viên cũng khó lòng theo sát học sinh để có thể hỗ trợ các em một cách tốt nhất. Chưa kể, nhiều học sinh thụ động, thiếu tự giác, thiếu ý thức học tập… thì việc tăng tiết, luyện thi cũng chẳng có ích gì.
Đành rằng, giáo viên dạy tăng tiết, luyện thi cũng có thêm một chút thu nhập để trang trải cho cuộc sống trong mùa dịch nhưng khi hiệu quả học tập của học sinh chưa được kiểm chứng được thì thầy cô cũng nên từ chối việc dạy tăng tiết, luyện thi.
Thứ ba, nếu thời gian nghỉ dịch kéo dài một tháng hoặc nhiều hơn nữa, chắc chắn Bộ Giáo dục sẽ tinh giản chương trình – nhưng đơn vị kiến thức khó hoặc chưa cần thiết với học sinh các cấp.
Ngày 20/2/2021, chia sẻ với Báo Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ Giáo dục và Đào tạo), cho biết trong nhiệm vụ năm học 2020 - 2021, Bộ đã yêu cầu các sở chỉ đạo các trường chuẩn bị điều kiện để có thể chủ động điều chỉnh kế hoạch dạy học trong tình thế học sinh không thể đến trường do dịch bệnh.
“Bộ Giáo dục và Đào tạo vẫn phải tính toán, xây dựng các “kịch bản” khác nhau trong việc thực hiện năm học này trên cơ sở kinh nghiệm từ năm học trước.
Nếu dịch bệnh kéo dài và tháng 3/2021 học sinh các cấp vẫn chưa thể trở lại trường học thì bộ sẽ điều chỉnh, lùi thời gian kết thúc năm học. Lịch thi tốt nghiệp trung học phổ thông, thi tuyển sinh đầu cấp ở các địa phương cũng sẽ phải điều chỉnh” - ông Thành chia sẻ trên Báo Tuổi Trẻ.
Như thế, học sinh cũng không cần phải tăng tiết, học luyện thi. Riêng học sinh cuối cấp – lớp 9 và lớp 12, chỉ cần các em nắm vững kiến thức ở sách giáo khoa là có thể đạt điểm cao ở kì thi tuyển sinh, thi tốt nghiệp.
 |
Ảnh chụp màn hình. |
Thứ tư, kể từ mùa dịch năm 2020, rất nhiều thầy cô đã xây dựng được video bài giảng có chất lượng, phù hợp với nhiều đối tượng học sinh. Cùng với đó, đài truyền hình từ Trung ương đến địa phương cũng đã phát sóng chương trình ôn tập, luyện thi, kể cả dạy kiến thức mới nên học sinh có rất nhiều nguồn tư liệu học tập.
Vấn đề là, học sinh cần tranh thủ thời gian tự học, tự tìm hiểu, kết hợp với sự trợ giúp của giáo viên bộ môn thì sẽ được bổ túc kiến thức một cách tốt nhất.
Thiết nghĩ, dạy học trực tuyến hiện vẫn là giải pháp ứng phó tạm thời trong mùa dịch, vậy nên nhà trường và giáo viên cần xác định mục tiêu trước mắt là giúp học sinh ôn tập, cũng cố lại kiến thức mới là việc làm thiết thực nhất.
Làm được như vậy, giáo viên và học sinh sẽ có những tiết học online nhẹ nhàng, hiệu quả, tránh những căng thẳng không đáng có. Còn việc nhà trường bắt học sinh phải học online tăng tiết, luyện thi trong mùa nghỉ phòng dịch bệnh, không khéo lại mang tiếng tận thu mà thôi.
Tài liệu tham khảo:
[1] //f2.hcm.edu.vn/%2fData%2fhcmedu%5cthpttrungvuong%5c2021_2%2fkh-day-hoc-qua-internet-day-hoc-onlinehk22020-2021_1722021101646.pdf?fbclid=IwAR3jpAeIPNUA6KWxstbTCUIbc3EWC46cWXaerfndJ7DpbFVpUy2shiwereg
[2] //laodong.vn/giao-duc/bo-giao-duc-len-tieng-ve-viec-thu-phi-day-online-cho-hoc-sinh-sinh-vien-791394.ldo
[3] //tuoitre.vn/co-the-lui-thoi-gian-ket-thuc-nam-hoc-neu-covid-keo-dai-20210220084947463.htm
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.