Mới đây, giới nghiên cứu khoa học hàn lâm đang xôn xao về việc Giáo sư Phan Thanh Sơn Nam – Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh bị Bách khoa toàn thư mở Wikipedia ghi là gian lận kết quả nghiên cứu bằng cách tài sử dụng một phổ cho nhiều bài báo khác nhau không liên quan.
Điển hình, vị giáo sư này đã công bố sử dụng ba loại xúc tác khác nhau, có thành phần chung là đồng để tiến hành cùng một phản ứng. Kết quả là trong cả 3 bài báo, tác giả cùng sử dụng một bộ phổ.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Điện tử Giáo dục Việt Nam vào sáng ngày 9/3, Giáo sư Phan Thanh Sơn Nam cho biết, việc thực nghiệm có sai sót, do nhiều người trong cùng nhóm nghiên cứu của thầy Nam làm, thỉnh thoảng cũng vẫn xảy ra.
Hiện nhóm sẽ làm thí nghiệm lại, và làm thủ tục xin đính chính, cũng là chuyện bình thường.
 |
Ngay từ chiều 8/3, Giáo sư Phan Thanh Sơn Nam đã cho đăng tải công khai việc này trên trang cá nhân (ảnh: P.L) |
Chiều ngày 8/3/2021, thầy Phan Thanh Sơn Nam đã có công bố công khai sự việc này trên facebook cá nhân của mình.
“Với tư cách là trưởng nhóm nghiên cứu, và là người có kiểm tra lần cuối bài báo, mình thành thật xin lỗi cộng đồng vì nhóm mình đã để xảy ra chuyện này. Cá nhân mình thành thật xin lỗi, vì không đủ kiến thức và kỹ năng, cũng như đã không tổ chức nhóm nghiên cứu thật tốt, để ngăn chặn những lỗi nói trên.
Cá nhân mình cũng thành thật xin lỗi, vì đã không hướng dẫn học trò kỹ hơn nữa. Bao nhiêu bằng cấp, bao nhiêu kinh nghiệm, thì mình cũng phải học thêm cách làm việc cho nghiêm túc hơn nữa.
Sau tai nạn này, nhóm mình phân công luôn một thầy có bằng tiến sĩ chịu trách nhiệm rà soát, kiểm tra thật kỹ phần SI của bài báo khi công bố, ngoài những lần kiểm tra như xưa nay. Ngoài ra, các nhóm nhỏ trong nhóm mình sẽ kiểm tra chéo với nhau nữa.
Mình mong rằng các bạn trẻ đang và sẽ tham gia vào nhóm nghiên cứu khoa học của mình phải đọc kỹ bài này, đừng bao giờ quên những gì mình đã nhắc nhở. Khoa học không có chỗ cho bất cứ chiêu trò gì.
Nếu không tuyệt đối làm theo những yêu cầu của mình, có thể lúc nào đó bạn sẽ gây ra tai họa, làm liên lụy những người khác.
Một lần nữa thành thật xin lỗi mọi người. Lỗi của mình. Giờ thì nhóm mình phải lặp lại rất nhiều thí nghiệm vì những sai sót trước đây".
Giáo sư Phan Thanh Sơn Nam hiện đang là Trưởng khoa kỹ thuật hóa học của Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2014, khi anh mới 37 tuổi đã được phong là Giáo sư.
Từ năm 2004 cho đến nay, Giáo sư Phan Thanh Sơn Nam và nhóm nghiên cứu đã có công bố hàng trăm bài báo khoa học trên Tạp chí quốc tế ISI và các tạp chí trong nước.
Năm 2018, thầy Phan Thanh Sơn Nam là 1 trong số 100 nhà khoa học hàng đầu Châu Á, được Tạp chí Asian Scientist của Singapore vinh danh, do có những đóng góp nổi bật cho cộng đồng trong lĩnh vực Hóa học vào năm 2017.
Cùng ngày, trao đổi qua điện thoại với Phó Giáo sư Bùi Mai Hương – Trưởng phòng Quản trị thương hiệu, truyền thông của Trường Đại học Bách Khoa Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết, nhà trường đã nắm được sự việc, và đang trong quá trình tìm hiểu, xác minh.
Trường cần gặp, trao đổi trực tiếp với thầy Nam, nhất là trong việc này thì thầy cũng đã nhận sai sót, nhưng cần làm rõ mức độ nào thì cần phải xác minh thêm.
Đây là một vấn đề khoa học, liên quan đến chuyên môn sâu, nên trường cũng cần phải có thêm một hội đồng chuyên môn, bao gồm nhiều chuyên gia để mà đánh giá, rồi sau đó mới đưa ra kết luận được.