Một trong những giải pháp để giáo viên chuyên tâm vào việc dạy thật để học sinh được học thật, thi thật và tạo ra lực lượng nhân tài thật trong thời gian tới chính là giải tỏa bớt áp lực về thành tích, hồ sơ sổ sách, các phong trào, bệnh hình thức… không cần thiết.
Trong phạm vi bài viết, người viết xin được đề xuất giải tỏa bớt một phong trào đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều đó là việc tổ chức các Hội thi giáo viên giỏi gồm: Giáo viên giỏi, giáo viên chủ nhiệm giỏi, tổng phụ trách đội giỏi,… và mạnh dạn đề xuất một giải pháp thay thế để Hội thi đi vào thực chất hơn, hiệu quả hơn nhằm lan tỏa những tấm gương dạy tốt, giáo viên giỏi.
Thực tế rất nhiều giáo viên hiện nay khi công tác bình thường không có gì nổi trội, làm việc cũng chưa hiệu quả, không được tín nhiệm nhưng lại có trong tay đủ các danh hiệu giáo viên giỏi, được nhận nhiều giấy khen, bằng khen,…
Nói đúng hơn những danh hiệu giáo viên giỏi hiện nay thông qua một tiết dạy không nói lên được vấn đề gì để chứng tỏ là một giáo viên giỏi thật sự trong nhà trường, yêu nghề, mến trẻ,...
 |
(Ảnh minh hoạ: Vanhocvui.com) |
Bất cập của việc thi giáo viên giỏi hiện nay
Ngày 20/12/2019, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 22/2019/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành về Hội thi giáo viên giỏi cơ sở giáo dục mầm non; giáo viên dạy giỏi, giáo viên chủ nhiệm giỏi cơ sở giáo dục phổ thông (sau này xin gọi chung là Hội thi giáo viên giỏi). Thông tư có hiệu lực từ 12/02/2020.
Trích “Điều 6,7: Nội dung, tiêu chuẩn của Hội thi giáo viên giỏi mầm non, phổ thông
1. Nội dung:
Thực hành một hoạt động giảng dạy tại thời điểm diễn ra Hội thi tại nhóm, lớp đang giảng dạy và được báo trước tối đa 02 ngày
Trình bày biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, phổ thông trong thời gian không quá 30 phút
2. Tiêu chuẩn: Đối với giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở: Nếu dự thi cấp huyện phải đạt giáo viên giỏi cấp trường ở năm trước liền kề hoặc năm đang dự thi; nếu dự thi cấp tỉnh phải đạt giáo viên giỏi cấp huyện trong 02 năm trước liền kề hoặc đạt cấp huyện năm tham gia dự thi
Đối với giáo viên trung học phổ thông: Nếu dự thi cấp Tỉnh phải đạt cấp trường 02 năm trước liền kề hoặc đạt ở năm tham dự kỳ thi”.
Thật ra việc thay đổi kỳ thi của Bộ Giáo dục và Đào tạo về kỳ thi giáo viên giỏi này đã giảm rất lớn về áp lực thi giáo viên giỏi (trước đây giáo viên thi giáo viên giỏi phải trải qua tới 3 vòng gồm: Sáng kiến kinh nghiệm, thi kiến thức, thực hành dạy 2 tiết) thì nay quy định mới đã hầu như giải tỏa gần hết áp lực.
Giáo viên chỉ còn dự thi 1 tiết dạy tại trường của mình và trình bày một giải pháp, giảm áp lực rất nhiều nhưng thực chất nó vẫn rất hình thức, không cần thiết vì bất cập của việc một tiết giỏi không thể là giáo viên giỏi.
Nhưng quan trọng là nó vẫn rất hình thức, việc tổ chức Hội thi giáo viên giỏi giáo viên chỉ dạy 1 tiết trên lớp và trình bày giải pháp, nếu đạt thì được công nhận giáo viên giỏi cấp trường, huyện,… không đánh giá gì về quá trình làm việc, năng lực của giáo viên.
Mục đích để giáo viên giao lưu, học hỏi kinh nghiệm,… không có, nâng cao tay nghề cũng không,…
Tuy là đã giảm bớt áp lực, nhưng lại có “chỉ tiêu” nên thực chất việc tổ chức các Hội thi giáo viên giỏi vẫn rất hình thức, giáo viên cũng tập dượt thường xuyên, cả trường cũng dự giờ nhiều lần,… nói chung việc tổ chức Hội thi trên vẫn còn rất hình thức, không hiệu quả.
Hiện nay việc các Sở/Phòng giáo dục giao chỉ tiêu thi giáo viên giỏi, giáo viên chủ nhiệm giỏi mỗi môn, mỗi trường phải đạt bao nhiêu giáo viên vô hình trung tạo áp lực không đáng có lên giáo viên, họ cảm thấy bị ép đi thi,… rồi việc cạnh tranh giữa trường này trường kia, hay so sánh số giáo viên giỏi giữa huyện này và huyện kia, nên có tình trạng chạy theo chỉ tiêu giáo viên giỏi, có một số người còn cho rằng có tình trạng “giải cứu” giáo viên giỏi cho đạt chỉ tiêu cấp trên giao.
Thực tế có giáo viên được công nhận giáo viên dạy giỏi nhưng chưa bao giờ dạy được một học sinh đạt học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh hay chưa bao giờ được đồng nghiệp học sinh ghi nhận. Trong khi đó có giáo viên đào tạo được nhiều học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia nhưng không bao giờ được công nhận là giáo viên dạy giỏi vì họ không muốn đăng ký Hội thi trên mà chỉ muốn dạy cho tốt, hiệu quả.
Muốn biết giáo viên có dạy tốt, dạy giỏi hay không thì phải dựa và quá trình làm việc và thông qua kết quả của học sinh chứ không thể qua 1 tiết dạy mà đánh giá là giáo viên giỏi.
Đề xuất Hội thi trình bày giải pháp giúp giáo viên dạy tốt
Tập trung vào nâng cao chuyên môn, phương pháp giảng dạy, dạy thật là điều mà nhà giáo và nhân dân cả nước mong muốn nhất hiện nay.
Giảm bớt áp lực trong kỳ thi giáo viên giỏi là một trong những việc làm để giáo viên chuyên tâm vào công việc, làm tốt công việc thiên chức của mình.
Thực tế có rất nhiều giáo viên giỏi, tốt, đáng kính trong trường nếu những giáo viên đó chia sẻ, hỗ trợ giải pháp để các đồng nghiệp dạy thì quá tốt, hiệu quả sẽ lan tỏa, nâng cao.
Người viết đề xuất, thay vì tổ chức một Hội thi giáo viên giỏi mà theo người viết là không có hiệu quả cho cả giáo viên và học sinh, thì mỗi năm nên chọn những gương giáo viên điển hình tiên tiến trình bày những giải pháp đã thực hiện của cá nhân để trình bày những giải pháp, cách làm hay của mình để học sinh ham học, học giỏi, và đạt kết quả cụ thể kèm minh chứng.
Trước hết lựa chọn từ trường những giáo viên tiêu biểu, nổi bật, có thành tích trong dạy và học được đồng nghiệp và học sinh tín nhiệm để dự thi, tránh chạy theo chỉ tiêu, thành tích, hình thức,…
Về hình thức thi gồm 2 phần gồm: Phần I: kiểm tra quá trình, thành tích công tác,… trong năm dự thi, phần II: Trình bày giải pháp của mình để mang lại hiệu quả.
Việc trình bày, giống như trình bày giải pháp sáng kiến kinh nghiệm nhưng là giải pháp thật của cá nhân, kết quả thực hiện thật, cách làm cụ thể chứ không phải như việc cắt, dán, sao chép,... rồi viết sáng kiến như hiện nay.
Chỉ có làm thật, thì mới trình bày thật, và kết quả là thật, những điều đó sẽ lan tỏa tấm gương điển hình tiên tiến, giáo viên giỏi để mọi người cùng học tập, chia sẻ kinh nghiệm, cách làm hay để giáo dục cả nước cùng tiến bộ.
Khi trình bày giải pháp được nhiều giáo viên chấm công bằng, được ghi hình cẩn thận, những giáo viên đạt giải sẽ được công khai trên khu vực để chia sẻ cho mọi người học tập, chia sẻ kinh nghiệm để mọi người cùng phấn đấu học tập, để mọi người tập trung dạy thật, dạy hiệu quả, lan tỏa giải pháp, gương giáo viên phấn đấu, điển hình.
Nó có thể là những giải pháp hiệu quả để giáo viên dạy học sinh giỏi, dạy tốt bộ môn, giải pháp giúp học sinh cá biệt, hay trình bày những mô hình, phần mềm sáng tạo trong quản trị, giáo dục học sinh, học sinh cá biệt,... nhưng phải là những giải pháp mới, thật và có thể triển khai cho nhiều người áp dụng, có thể mang lại hiệu quả tích cực.
Tổ chức Hội thi trên sẽ hiệu quả rất nhiều lần so với việc tổ chức Hội thi giáo viên giỏi hiện nay. Những giải pháp đạt được công nhận sẽ công nhận giáo viên giỏi, đạt giải pháp dùng để xét chiến sĩ thi đua các cấp, khen thưởng,…
Nhân dân cả nước và giáo viên rất mong giáo viên là những giáo viên tốt hết lòng yêu thương học sinh và dạy dỗ các em làm người tốt cho xã hội mà không cần danh hiệu giáo viên giỏi, chỉ cần cuối năm đánh giá công bằng, bình đẳng như mọi công chức, viên chức khác và sự tiến bộ của học sinh chính là niềm vui, hạnh phúc lớn lao của giáo viên chứ không phải thông qua danh hiệu giáo viên giỏi.
Lan tỏa, chia sẻ giải pháp hay giúp đồng nghiệp dạy tốt, dạy giỏi cần được khuyến khích khen thưởng hơn là những danh hiệu giáo viên giỏi hay sáng kiến kinh nghiệm hiện nay.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.