Nhằm đánh giá đúng chất lượng giáo dục phổ thông, tính trung thực trong tổ chức kỳ thi ở địa phương, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã so sánh điểm trung bình 9 môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2020 với điểm trung bình học bạ lớp 12 của 9 môn học tương ứng.
Năm học 2019 – 2020, dư luận chỉ biết việc đối sánh điểm thi và điểm tổng kết lớp 12 của từng địa phương. Kết quả Bình Dương là địa phương có chênh lệch thấp nhất (0.32 điểm); Nghệ An có chênh lệch cao nhất (1.7 điểm).[1]
Năm nay là năm thứ 2 Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện đối sánh điểm thi trung bình 9 môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2021 với điểm trung bình học bạ lớp 12 của 9 môn học tương ứng.
Đối sánh điểm thi và câu chuyện buồn của… Lịch sử
Buồn nhất trong kết quả đối sánh lần này có lẽ thuộc về môn Lịch sử. Lịch sử vừa là môn có điểm trung bình thi tốt nghiệp trung học phổ thông thấp nhất, vừa chênh lệch lớn nhất với điểm trung bình học bạ.
Hà Nội có mức chênh lệch lớn nhất giữa điểm trung bình học bạ và điểm thi ở nhiều môn nhất, với Lịch sử, mức chênh là 3,376; môn Lịch sử ở Long An, điểm học bạ cao hơn điểm thi 3,371; Sóc Trăng 3,339; Hải Phòng 3,168.
Tính trên bình diện cả nước, điểm thi môn Lịch sử chỉ là 4,971 thì trung bình học bạ môn này lên tới 7,659, chênh nhau gần 2,7 điểm!
Điểm thi môn Lịch sử trong kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông là điểm thật của học trò; điểm thật chưa đạt loại Trung bình (4.971), điểm thầy cô đánh giá tổng kết đạt… loại Khá (7.659).
Phải chăng công tác ra đề thi môn Lịch sử chưa đồng bộ, chưa bám sát thực tế, thực tiễn với quá trình dạy học môn Lịch sử ở trường phổ thông?
Để đề thi môn Lịch sử đồng bộ, bám sát thực tế, thực tiễn với quá trình dạy học môn Lịch sử ở trường phổ thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần chọn được đội ngũ giáo viên ra đề là giáo viên môn Lịch sử đạt loại Giỏi, đang dạy học, đại diện được cho các vùng, miền.
Phải chăng việc dạy, học, kiểm tra đánh giá môn Lịch sử ở trường phổ thông có vấn đề?
Vấn đề này không mới, dư luận đã nói nhiều đến việc học sinh không thích học Lịch sử vì phương pháp dạy nhồi nhét, áp đặt, bắt học thuộc của giáo viên…
Học sinh không thích học, vậy mà giáo viên tổng kết vẫn cao vòi vọi, khi điểm thật là 4,971, giáo viên tổng kết đánh giá 7,659, chênh nhau gần 2,7 điểm!
Có sự chênh lệch giữa điểm học bạ và điểm thi như thế, là do giáo viên bộ môn tổng kết đánh giá không thật, hay nói nhẹ nhàng hơn là “rộng”.
Phải chăng kiểm tra đánh giá "rộng", là nguyên nhân làm học trò … không thích học Lịch sử và nảy sinh học tủ, học vẹt, học để thi, học đối phó môn Lịch sử; làm cho điểm trung bình môn Lịch sử trong các kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông luôn thấp nhất?
Phải chăng chêch lệch điểm trung bình học bạ và điểm thi môn Lịch sử kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông phản ánh mức độ dạy thật, học thật, thi thật ở các địa phương?
Lịch sử không biết… nói dối
Những địa phương có chênh lệch giữa điểm học bạ và điểm thi tốt nghiệp phổ thông trung học môn Lịch sử thấp, là những địa phương tổng kết đánh giá sát với thực tế của học trò, hay nói cách khác là tổng kết đánh giá thật.
Chúng ta quan sát bảng đối sánh điểm trung bình học bạ và điểm thi tốt nghiệp phổ thông trung học môn Lịch sử, năm 2021 của 10 tỉnh thành thấp nhất.[2]
Thấp nhất là tỉnh Bình Dương, lần lượt đến các tỉnh, thành: An Giang, Nam Định, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Bạc Liêu, Phú Thọ, Hà Nam, Vĩnh Long, Thành phố Hồ Chí Minh.
 |
10 địa phương có chênh lệch điểm trung bình học bạ và điểm thi tốt nghiệp phổ thông trung học môn Lịch sử thấp nhất và 10 địa phương có điểm trung bình thi tốt nghiệp phổ thông trung học năm 2021 cao nhất. (Ảnh do tác giả cung cấp) |
Quan sát bảng tổng hợp điểm trung bình thi tốt nghiệp phổ thông trung học năm 2021 của 10 tỉnh thành cao nhất, có sự trùng hợp kì lạ.[3]
10 địa phương có điểm chênh lệch môn Lịch sử thấp, đều có tên trong 10 địa phương có điểm trung bình thi tốt nghiệp phổ thông trung học năm 2021 cao nhất.
Như vậy, việc tổng kết đánh giá thật đã góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, minh chứng bằng 10 địa phương có điểm chênh lệch môn Lịch sử thấp, đều có tên trong 10 địa phương có điểm trung bình thi tốt nghiệp phổ thông trung học năm 2021 cao nhất.
Việc so sánh điểm trung bình 9 môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2020 với điểm trung bình học bạ lớp 12 của 9 môn học tương ứng, chi tiết đến từng môn học, cũng đã góp phần chỉ ra được môn học nào có vấn đề, để các địa phương có kế hoạch khắc phục trong năm học tới.
Lịch sử muốn tồn tại phải tôn trọng sự thật, muốn học sinh thích học môn Lịch sử, giáo viên phải dạy thật, đánh giá tổng kết thật, Lịch sử không có chỗ cho dối trá.
Mong rằng, năm học 2021-2022, các địa phương trên cả nước sẽ dạy thật, học thật, thi thật, tổng kết thật, để kết quả đối sánh giữa điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông với điểm học bạ ngày càng thu hẹp.
Dạy thật, học thật, thi thật, tổng kết thật cũng là giải pháp thực hiện chỉ thị của Thủ Tướng Chính phủ “học thật, thi thật, nhân tài thật”.
Tài liệu tham khảo:
[1]https://vnexpress.net/ket-qua-doi-sanh-diem-thi-tot-nghiep-thpt-va-hoc-ba-4331564.html
[2]https://congluan.vn/ha-noi-co-diem-tong-ket-lich-su-lop-12-cao-khac-thuong-post146960.html
[3]https://vietnamnet.vn/vn/giao-duc/xep-hang-diem-thi-tot-nghiep-thpt-2021-cua-63-tinh-thanh-759564.html
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.