Kỳ tuyển sinh năm 2021 ghi nhận tình trạng một số trường đại học thông báo danh sách thí sinh trúng tuyển cao gấp nhiều lần chỉ tiêu đã xác định, trước thực tế này, Phó giáo sư Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) thông tin, theo Luật Giáo dục đại học và các quy định tuyển sinh hiện hành, các trường được quyền tự chủ quyết định và có trách nhiệm giải trình trong công tác xét tuyển, cụ thể có thể lựa chọn thi tuyển, xét tuyển và kết hợp giữa thi tuyển với xét tuyển; được tổ chức xét tuyển nhiều lần trong năm, xét tuyển theo các phương thức khác nhau,… dẫn đến một thí sinh có thể trúng tuyển vào nhiều trường khác nhau.
"Trong quá trình tuyển sinh sử dụng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông đợt 1, một số trường lập danh sách thí sinh trúng tuyển vượt chỉ tiêu của ngành, nhưng đây chưa phải là số lượng sinh viên tuyển được thực tế", Vụ trưởng Vụ giáo dục đại học nói.
Theo bà Thủy, phân tích thống kê kết quả tuyển sinh hàng năm, chỉ có các trường thuộc khối ngành Công an, Quân đội là đảm bảo số thí sinh trúng tuyển sẽ nhập học 100%; còn lại đa số các trường sẽ có một tỷ lệ nhất định thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học. Vì vậy, các trường thông báo dự phòng một lượng thí sinh nhất định do phải tính đến có tỉ lệ thí sinh sẽ nhập học vào các trường khác (theo các phương thức khác nhau).
 |
Ảnh minh họa: Thùy Linh |
Bên cạnh đó, trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp gây nhiều khó khăn, xáo trộn, nhiều trường xét tuyển bằng các phương thức khác (kết quả học tập trung học phổ thông, thi đánh giá năng lực...) không đạt được chỉ tiêu như đã xác định, do vậy đã xem xét điều chỉnh chỉ tiêu sang xét kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Có trường có thể thông báo số thí sinh trúng tuyển gấp 3-4 lần chỉ tiêu đã xác định, nhưng khi kết thúc tuyển sinh cũng chỉ đạt được 30% chỉ tiêu tuyển sinh; nhiều ngành không có thí sinh hoặc rất ít thí sinh trúng tuyển, nhập học.
Theo quy định tại Thông tư xác định chỉ tiêu hiện hành, chỉ tiêu tuyển sinh được xác định theo khối ngành, tuy nhiên căn cứ vào tình hình thực tế, vào công tác đào tạo, đồng thời để tạo thuận lợi cho việc chọn ngành của thí sinh nên đa số các trường thường xác định chỉ tiêu và tuyển sinh theo ngành (trừ nhóm ngành đào tạo giáo viên). Trong trường hợp một số ngành không tuyển sinh được thì các trường thực hiện quyền tự chủ trong tuyển sinh, có thể sắp xếp điều chỉnh lại chỉ tiêu sang các ngành khác trong khối ngành, trong lĩnh vực, theo quy định nhưng không vượt quá năng lực đào tạo.
Ngoài ra, cũng không loại trừ trường hợp có thể một số trường thực hiện sai.
"Cũng cần lưu ý thêm, phần mềm lọc ảo của Bộ giúp giảm thiểu tình trạng thí sinh “ảo”, và đảm bảo mỗi thí sinh trúng tuyển vào 1 nguyện vọng vào 1 ngành của một trường ở mức tốt nhất theo năng lực của thí sinh lựa chọn, chứ không giải quyết hết mọi vấn đề “ảo” của các trường, bởi thí sinh có quyền nhập học hoặc từ chối nhập học", bà Thủy nói.
Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp vào giai đoạn thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh, phải thực hiện giãn cách xã hội tại nhiều địa phương trên cả nước, ngày 20/8/2021 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Công văn số 3676/BGDĐT-GDĐH trong đó có việc hướng dẫn các trường tổ chức nhập học và xác nhận nhập học cho thí sinh khi chưa thể nộp được bản chính Giấy chứng nhận kết quả thi cho các trường để nhập học.
Do vậy, nhằm tránh xảy ra sai sót, nhầm lẫn làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các thí sinh đối với nhiều trường hợp, các trường nếu chưa có đủ thông tin chắc chắn sẽ không nhập thí sinh trúng tuyển ở các phương thức khác lên hệ thống để loại thí sinh khỏi danh sách xét tuyển trước khi lọc ảo. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm tăng lượng thí sinh ảo, do vậy các trường phải cân nhắc quyết định để tăng thêm số thí sinh khi xác định điểm trúng tuyển và số lượng trúng tuyển.
Cũng theo Vụ trưởng Vụ giáo dục đại học, cho đến thời điểm này, số thí sinh chính thức nhập học (xét tất cả các phương thức tuyển sinh) trên toàn hệ thống chưa tới 62% tổng chỉ tiêu. Hiện tại, chưa thể kết luận những trường có số lượng thí sinh thông báo được trúng tuyển cao hơn chỉ tiêu là đã tuyển vượt quá chỉ tiêu theo quy định. Bởi thực tế, số lượng thí sinh có thể “ảo” khá nhiều. Một số thí sinh dù đã nhập học cũng có thể sẽ đi du học khi dịch bệnh được kiểm soát.
Theo quy chế tuyển sinh, các trường tuyển sinh nhiều đợt trong năm, công tác tuyển sinh năm 2021 sẽ được báo cáo đầy đủ vào ngày 31/12/2021 với số lượng thí sinh nhập học chính thức.
Bộ sẽ thực hiện nghiêm công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý sai phạm nếu có.
Cụ thể, những cơ sở đào tạo tuyển sinh vượt quá số lượng đã xác định theo quy định sẽ được tiến hành thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Thực tế, năm 2020 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có nhiều công văn để chấn chỉnh, xử lý các trường tuyển sinh vượt chỉ tiêu quy định, một số trường đã bị phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục và khấu trừ chỉ tiêu tuyển sinh vào năm tiếp theo.
Trong trường hợp sau khi các thí sinh nhập học, nếu các trường thật sự tuyển vượt quá chỉ tiêu và chịu các chế tài xử lý thì các thí sinh vẫn được đảm bảo về quyền lợi trúng tuyển đại học của mình.