Ngày 3/11/2021, Bộ Chính trị đã ban hành Quy định số 41-QĐ/TW về việc miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ. Quy định này thay thế Quy định số 260-QĐ/TW, ngày 02/10/2009 của Bộ Chính trị và có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký.
Quy định 41 về miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ và kết luận của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung được cho là tạo cú hích mới trong công tác cán bộ.
Bên cạnh đó, Quy định số 41 của Bộ Chính trị, cũng đã nêu rõ việc miễn nhiệm đối với cán bộ là việc cấp có thẩm quyền quyết định cho cán bộ thôi giữ chức vụ khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm do không đáp ứng được yêu cầu công việc, uy tín giảm sút, có vi phạm nhưng chưa đến mức xử lý kỷ luật cách chức; có 6 căn cứ cụ thể để xem xét miễn nhiệm cán bộ.
Từ chức là việc cán bộ tự nguyện xin thôi giữ chức vụ khi chưa hết nhiệm kỳ hoặc chưa hết thời hạn bổ nhiệm và được cấp có thẩm quyền chấp nhận dựa trên 4 căn cứ cụ thể.
Nêu ý kiến về Quy định 41 của Bộ chính trị, ông Ngô Văn Sửu - nguyên Vụ trưởng Vụ 1, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đánh giá rất cao quy định mới này.
Ông Ngô Văn Sửu cho biết: “Đảng ta luôn coi trong công tác xây dựng đảng, làm cho đảng trong sạch, vững mạnh. Qua quá trình theo dõi, tôi hoàn toàn ủng hộ với quy định mới này.
Đây là một vấn đề rất quan trọng, thể hiện quyết tâm chính trị cao, là bước đột phá để siết chặt kỷ luật, kỷ cương đối với đội ngũ lãnh đạo quản lý các cấp.
 |
Ông Ngô Văn Sửu - nguyên Vụ trưởng Vụ 1, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã đánh giá rất cao quy định mới của Ban chấp hành trung ương. Ảnh: Đỗ Thơm |
Những quy định mới của Quy định 41 đã nêu cụ thể, rõ ràng hơn trong từng trường hợp.
Việc có quy định như vậy sẽ khiến nhiều cán bộ yếu, kém, không đủ uy tín nhìn nhận lại bản thân và biết rút lui đúng lúc, đúng thời điểm.
Trước đây, chúng ta vẫn hay nói đến cụm từ “văn hóa từ chức” tuy nhiên, thực tế việc thực hiện vẫn trên tinh thần tự giác là chính. Do vậy, dư luận, nhân dân nhìn vào vẫn chưa thấy sự chuyển biến tích cực từ cán bộ.
Thậm chí đã có những cán bộ có ý kiến dư luận chưa tốt, còn có tình trạng uy tín chưa cao nhưng vẫn được bổ nhiệm vào những vị trí quan trọng.
Những cán bộ như vậy sẽ làm giảm sút uy tín của Đảng.
Thời gian qua, một số cán bộ có chức vụ đã từ chức hoặc miễn nhiệm đã góp phần nâng cao chất lượng công tác của các cơ quan, đơn vị và tạo niềm tin đối với Đảng của cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Việc từ chức của những cán bộ lãnh đạo, quản lý yếu về năng lực trình độ dần trở thành nét "văn hóa", "lẽ tự nhiên" hơn.
So với quy định Quy định số 260-QĐ/TW ngày 02/10/2009 của Ban Chấp hành trung ương Đảng, Quy định 41 đã nêu cụ thể trong nhiều trường hợp.
Một trong những điểm mới nổi bật của Quy định số 41 đó là căn cứ xem xét việc miễn nhiệm, từ chức liên quan đến trách nhiệm người đứng đầu.
Theo đó, sẽ miễn nhiệm người đứng đầu khi để cơ quan, đơn vị thuộc thẩm quyền quản lý, phụ trách hoặc cấp dưới trực tiếp xảy ra tham nhũng, tiêu cực rất nghiêm trọng; còn trong trường hợp nghiêm trọng sẽ xem xét từ chức.
Đây là điều nhân dân và dư luận rất quan tâm bởi đó sẽ cho thấy quyết tâm xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Thực tế cho thấy, đã có nhiều trường hợp việc làm của cán bộ khiến cho dư luận và nhân dân rất bất bình nhưng việc xử lý không thỏa đáng khiến niềm tin của nhân dân giảm sút.
Ở đây tôi nói thẳng ra câu chuyện đường sắt trên cao Cát Linh – Hà Đông hoặc gần đây có nhiều cán bộ có lối sống thiếu lạnh mạnh, đời tư không trong sáng nhưng vẫn không từ chức đã khiến dư luận nhân dân rất bất bình.
 |
Liên quan cán bộ sai phạm nhiều nhưng không nhiều người có văn hóa từ chức. Ảnh minh họa từ VOV |
Có Quy định mới, tôi cho rằng những điều tiêu cực sẽ bị loại bỏ”, ông Ngô Văn Sửu nói thêm.
“Tuy nhiên, theo tôi, điều quan trọng không kém là quá trình thực hiện. Việc quán triệt và thực hiện có hiệu quả Quy định mới sẽ góp phần vào việc xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.
Việc thực hiện tốt Quy định mới sẽ góp phần loại bỏ những cán bộ năng lực yếu kém, thiếu tự trọng. Không để xảy ra tình trạng cán bộ từ lúc đi làm đến lúc nghỉ hưu mà không làm được gì hay để xảy ra sai phạm nhiều nhưng vẫn được bổ nhiệm vào những vị trí cao hơn.
Song song với đó là cần phải thực hiện có hiệu quả cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng Hồ Chí Minh.”, ông Ngô Văn Sửu nêu quan điểm.
Ông Mong Văn Tình – Đai biểu quốc hội khóa 14 cho biết, bản thân ông rất tâm đắc và đồng thuận cao với những điểm mới tại hai Quy định của Bộ Chính trị và Ban Chấp hành Trung ương Đảng.
Ông Tình cũng cho rằng, văn hóa từ chức là một văn hóa chính trị, văn hóa ứng xử dựa trên lương tâm và trách nhiệm, cho thấy sự hiểu biết về trách nhiệm bản thân của người nắm giữ chức vụ.
Việc từ chức tự nguyện sẽ cho thấy cán bộ đủ dũng khí, lòng tự trọng. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên tuyên truyền để dư luận không có cái nhìn quá nặng nề đối với người tự nguyện từ chức.
Bên cạnh đó, ông Tình cho rằng, việc cơ quan liên quan khi miễn nhiệm hoặc cán bộ đã từ chức nên phối hợp chặt chẽ với nhau để giải quyết có lý có tình chứ không "đẩy" cán bộ vào chân tường không có lối thoát.
Theo Quy định số 41-QĐ/TW, 6 trường hợp miễn nhiệm, 4 trường hợp xem xét từ chức đối với cán bộ:
Việc xem xét miễn nhiệm cán bộ được căn cứ vào một trong các trường hợp sau:
Bị kỷ luật cảnh cáo hoặc khiển trách nhưng uy tín giảm sút không thể đảm nhiệm chức vụ được giao.
Bị kỷ luật khiển trách hai lần trở lên trong cùng một nhiệm kỳ hoặc trong thời hạn bổ nhiệm.
Có trên 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu theo quy định.
Có hai năm liên tiếp được xếp loại chất lượng ở mức không hoàn thành nhiệm vụ.
Bị cơ quan có thẩm quyền kết luận suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"; vi phạm những điều đảng viên không được làm; vi phạm trách nhiệm nêu gương, ảnh hưởng xấu đến uy tín của bản thân và cơ quan, đơn vị nơi đang công tác.
Bị cơ quan có thẩm quyền kết luận vi phạm tiêu chuẩn chính trị theo quy định về bảo vệ chính trị nội bộ của Đảng đến mức phải miễn nhiệm.
Việc xem xét đối với cán bộ xin từ chức được căn cứ vào một trong các trường hợp sau:
Do hạn chế về năng lực hoặc không còn đủ uy tín để hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.
Để cơ quan, đơn vị mình quản lý, phụ trách xảy ra sai phạm nghiêm trọng.
Có trên 50% số phiếu tín nhiệm thấp tại kỳ lấy phiếu theo quy định.
Vì lý do chính đáng khác của cá nhân.
Việc xem xét miễn nhiệm, từ chức liên quan đến trách nhiệm của người đứng đầu khi cấp có thẩm quyền kết luận để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách xảy ra tham nhũng, tiêu cực; căn cứ vào một trong các trường hợp sau:
Miễn nhiệm đối với người đứng đầu khi để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách hoặc cấp dưới trực tiếp xảy ra tham nhũng, tiêu cực rất nghiêm trọng.
Người đứng đầu lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực thì tùy tính chất, mức độ sai phạm để xem xét cho từ chức.
Cho từ chức đối với người đứng đầu khi để cơ quan, đơn vị thuộc quyền quản lý, phụ trách hoặc cấp dưới trực tiếp xảy ra tham nhũng, tiêu cực nghiêm trọng.
Ngoài ra, Quy định 41 cũng ghi rõ quy trình xem xét miễn nhiệm, từ chức và bố trí công tác đối với cán bộ sau khi từ chức
Đối với Quy trình xem xét miễn nhiệm, từ chứcKhi có đủ căn cứ miễn nhiệm, từ chức, chậm nhất trong thời gian 10 ngày làm việc thì cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo, người đứng đầu cơ quan, đơn vị sử dụng cán bộ hoặc cơ quan tham mưu về công tác cán bộ có trách nhiệm trao đổi với cán bộ và đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc miễn nhiệm, cho từ chức trong thời gian 10 ngày làm việc; trường hợp cần thiết vì lý do khách quan thì có thể kéo dài không quá 15 ngày làm việc.
Căn cứ quyết định của cấp có thẩm quyền, các cơ quan có liên quan thực hiện quy trình, thủ tục theo quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước, điều lệ, quy chế hoạt động của từng tổ chức.
Đối với việc bố trí công tác đối với cán bộ sau khi từ chức:
Cán bộ sau khi từ chức nếu có nguyện vọng tiếp tục công tác thì cấp có thẩm quyền có thể căn cứ vào năng lực, đạo đức, kinh nghiệm để xem xét, bố trí công tác phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của cơ quan, đơn vị.
Cán bộ đã từ chức và bố trí công tác khác, nếu được cấp có thẩm quyền đánh giá tốt, bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện và khắc phục được những yếu kém, sai phạm, khuyết điểm thì có thể được xem xét để quy hoạch, bổ nhiệm, giới thiệu ứng cử theo quy định.