Những vấn đề nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội, nghỉ việc hưởng nguyên lương,… giáo viên quan tâm đã được thể hiện trong các bài viết gần đây được đăng tải trên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam thời gian qua.
Một trong những vấn đề được giáo viên hết sức quan tâm đó là nghỉ việc riêng không hưởng lương.
Nhiều giáo viên do bận công việc đột xuất, quan trọng thì có thể làm đơn xin phép nghỉ việc dài ngày không lương hay không? Thủ tục như thế nào? Quyền lợi ra sao?... Các vấn đề đó sẽ được người viết trình bày rõ trong phạm vi bài viết này.
 |
Ảnh minh họa: Thuvienphapluat.vn |
Giáo viên có quyền được nghỉ việc không lương
Căn cứ quy định tại khoản 4 Điều 13 Luật Viên chức Số: 26/VBHN-VPQH ngày 16/12/2019 quy định về quyền của viên chức về nghỉ ngơi như sau:
"Điều 13. Quyền của viên chức về nghỉ ngơi
1. Được nghỉ hàng năm, nghỉ lễ, nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động. Do yêu cầu công việc, viên chức không sử dụng hoặc sử dụng không hết số ngày nghỉ hàng năm thì được thanh toán một khoản tiền cho những ngày không nghỉ.
2. Viên chức làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa hoặc trường hợp đặc biệt khác, nếu có yêu cầu, được gộp số ngày nghỉ phép của 02 năm để nghỉ một lần; nếu gộp số ngày nghỉ phép của 03 năm để nghỉ một lần thì phải được sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.
3. Đối với lĩnh vực sự nghiệp đặc thù, viên chức được nghỉ việc và hưởng lương theo quy định của pháp luật.
4. Được nghỉ không hưởng lương trong trường hợp có lý do chính đáng và được sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập."
Như vậy, nếu giáo viên đó có nguyện vọng xin nghỉ không hưởng lương và được hiệu trưởng đồng ý thì giáo viên hoàn toàn có quyền được nghỉ việc riêng không hưởng hương.
Quy định về nghỉ việc không lương cho người lao động
Cụ thể, tại Điều 115 Bộ luật lao động năm 2019 quy định về chế độ nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương như sau:
“Điều 115. Nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương
1.Người lao động được nghỉ việc riêng mà vẫn hưởng nguyên lương và phải thông báo với người sử dụng lao động trong trường hợp sau đây:
a) Kết hôn: nghỉ 03 ngày;
b) Con đẻ, con nuôi kết hôn: nghỉ 01 ngày;
c) Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi; cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi của vợ hoặc chồng; vợ hoặc chồng; con đẻ, con nuôi chết: nghỉ 03 ngày.
2. Người lao động được nghỉ không hưởng lương 01 ngày và phải thông báo với người sử dụng lao động khi ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh, chị, em ruột chết; cha hoặc mẹ kết hôn; anh, chị, em ruột kết hôn.
3. Ngoài quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, người lao động có thể thỏa thuận với người sử dụng lao động để nghỉ không hưởng lương.”
Như vậy, cũng giống như quy định tại Luật Viên chức, người lao động (giáo viên) có quyền được nghỉ việc không lương với điều kiện là có lý do chính đáng, phải thông báo với người sử dụng lao động (hiệu trưởng) và được hiệu trưởng đồng ý bằng văn bản.
Giáo viên được nghỉ việc riêng không hưởng lương tối đa bao nhiêu ngày?
Như quy định trên, giáo viên có thể được nghỉ việc riêng không hưởng lương.
Do đó, giáo viên có thể thỏa thuận với hiệu trưởng về thời gian nghỉ việc không hưởng lương của mình.
Pháp luật không giới hạn và cũng không quy định về thời gian xin nghỉ không hưởng lương đối đa của giáo viên.
Như vậy có nghĩa là giáo viên nếu muốn nghỉ việc không hưởng lương thì chỉ cần thương lượng, thỏa thuận rõ ràng với hiệu trưởng và đạt được sự thống nhất giữa hai bên về thời gian nghỉ của mình là được.
Tuy nhiên, trong trường hợp này thì hiệu trưởng có thể đồng ý hoặc không đồng ý với thỏa thuận này mà không bị coi là vi phạm pháp luật.
Nếu xét thấy lý do xin nghỉ việc không lương không cấp thiết, không chính đáng hoặc do thiếu biên chế thì hiệu trưởng cũng có thể không đồng ý cho nghỉ việc không lương mà không coi là vi phạm pháp luật.
Giáo viên cũng cần lưu ý rõ ràng về vấn đề này để không vi phạm pháp luật về nghỉ việc không lương.
Cũng có lưu ý rằng để đảm bảo quyền lợi về bảo hiểm xã hội, trong thời gian nghỉ việc không lương giáo viên phải liên hệ cơ quan bảo hiểm xã hội để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để tránh thiệt thòi về quyền lợi.
Cụ thể theo căn cứ khoản 4 Điều 42 Quyết định 595/QĐ-BHXH quy định khi người lao động không làm việc và không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì không đóng bảo hiểm xã hội tháng đó. Thời gian này không được tính để hưởng bảo hiểm xã hội.
Do đó, nếu giáo viên nghỉ không hưởng lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng thì giáo viên lẫn cơ quan quản lý đều không phải đóng bảo hiểm xã hội cho tháng đó.
Giáo viên nghỉ việc không lương trùng với thời gian nghỉ hè, tết,… có được hưởng lương, phụ cấp?
Một vấn đề mà giáo viên rất thắc mắc là trong thời gian giáo viên xin nghỉ việc không lương dài ngày, có thể 1 năm trở lên thì sẽ có thời gian trùng với thời gian nghỉ hè, các ngày nghỉ lễ, tết,… thì những ngày đó giáo viên có được nhận lương không?
Tại Khoản 3 Điều 115 Bộ luật Lao động 2019 quy định về nghỉ việc riêng, nghỉ không hưởng lương giữa người lao động và người sử dụng lao động có thể thỏa thuận với nhau về số ngày nghỉ không lương.
Như vậy, giáo viên hoàn toàn có thể nghỉ không lương dài ngày, tùy vào thỏa thuận của giáo viên và hiệu trưởng.
Bên cạnh đó, Khoản 3 điều 5 Thông tư Số: 03/VBHN-BGDĐT ban hành quy định về chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông có quy định:
“ […] 3. Thời gian nghỉ hàng năm của giáo viên gồm: nghỉ hè, nghỉ tết âm lịch, nghỉ học kỳ và các ngày nghỉ khác, cụ thể như sau:
a) Thời gian nghỉ hè hàng năm của giáo viên là 02 tháng (bao gồm cả nghỉ hàng năm theo quy định của Bộ Luật lao động), được hưởng nguyên lương và các phụ cấp (nếu có);
b) Thời gian nghỉ tết âm lịch, nghỉ học kỳ theo quy định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo;
c) Các ngày nghỉ khác theo quy định của Bộ Luật lao động.
Căn cứ kế hoạch năm học, quy mô, đặc điểm, điều kiện cụ thể của từng trường, Hiệu trưởng bố trí thời gian nghỉ hàng năm cho giáo viên một cách hợp lý theo đúng quy định.”
Như vậy, giáo viên khi nghỉ việc không lương dài ngày nhưng các ngày nghỉ được hưởng nguyên lương và phụ cấp theo quy định thì giáo viên vẫn được nhận không ảnh hưởng gì đến quyền lợi này của giáo viên.
Giáo viên xin nghỉ không hưởng lương dài ngày thì trong những ngày hè, lễ, tết kể trên người lao động vẫn được hưởng nguyên lương, phụ cấp, vì đây đương nhiên là ngày được nghỉ làm mà vẫn có lương của họ.
Về thủ tục xin nghỉ việc không lương thì tương đối đơn giản chỉ cần đơn xin nghỉ việc không lương và hiệu trưởng đồng ý.
Trên đây là các thông tin về nghỉ việc riêng không hưởng lương mà giáo viên quan tâm.
Tài liệu tham khảo:
Luật Viên chức 2010;
Luật Lao động 2019;
Thông tư Số: 03/VBHN-BGDĐT.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.