Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Tích lũy khi trẻ, vui khỏe khi già

06/05/2022 16:47
Thu Giang
GDVN- Bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách bảo hiểm của Đảng và Nhà nước mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình.

Với mức tham gia chỉ vài trăm nghìn đồng mỗi tháng, khi đủ điều kiện theo quy định, người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được nhận lương hưu hằng tháng (gấp nhiều lần so với mức đóng) góp phần ổn định cuộc sống khi về già, được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt thời gian nhận lương hưu để chăm sóc sức khỏe.

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là chính sách bảo hiểm của Đảng và Nhà nước mà người tham gia được lựa chọn mức đóng, phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình. Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc nhóm người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thì đều được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện góp phần ổn định cuộc sống khi về già cho người lao động.

Chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện góp phần ổn định cuộc sống khi về già cho người lao động.

Quyền lợi và mức hưởng

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi có đủ các điều kiện theo quy định, được hưởng các quyền lợi sau:

Chế độ hưu trí

- Điều kiện hưởng

Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng lương hưu hàng tháng khi:

+ Đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.

+ Đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định, tuổi nghỉ hưu kể từ ngày 01/01/2022 cụ thể như sau: Nam đủ 60 tuổi 06 tháng, sau đó, mỗi năm tăng thêm 03 tháng, tuổi nghỉ hưu với lao động nam sẽ đạt 62 tuổi vào năm 2028; Nữ đủ 55 tuổi 08 tháng, sau đó, mỗi năm tăng thêm 04 tháng, tuổi nghỉ hưu với lao động nữ sẽ đạt 60 tuổi vào năm 2035.

+ Trường hợp, đã đủ tuổi nghỉ hưu, nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu (tối đa 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

- Mức hưởng

Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng của người lao động được tính bằng 45% tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội: Lao động nam là 20 năm; lao động nữ là 15 năm. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội, người lao động cả nam và nữ được tính thêm 2%, mức tối đa bằng 75%.

Lưu ý: Lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách Nhà nước và quỹ bảo hiểm xã hội.

Bảo hiểm xã hội một lần

- Điều kiện hưởng

Người tham gia có yêu cầu thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau: Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội; Ra nước ngoài để định cư; Bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định của Bộ Y tế; Sau một năm không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội mà chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần.

- Mức hưởng

+ Tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm được: 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng trước năm 2014; 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.

+ Trường hợp, thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 01 năm, mức hưởng bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.

Lưu ý: Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện không bao gồm số tiền Nhà nước đã hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, trừ trường hợp là người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng theo quy định của Bộ Y tế.

Chế độ tử tuất

- Trợ cấp mai táng: Trường hợp người tham gia có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 60 tháng trở lên hoặc người đang hưởng lương hưu khi chết, người lo mai táng được nhận trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở.

- Trợ cấp tuất một lần

Điều kiện

Mức hưởng

- Người đang đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội chết.

Thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần tính theo số năm đã đóng bảo hiểm xã hội, cứ mỗi năm tính bằng:

  • 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho những năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014.

  • 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội cho các năm đóng từ năm 2014 trở đi.

- Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm chết.

  • Thân nhân được hưởng trợ cấp bằng số tiền đã đóng nhưng mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.

- Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có cả thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và tự nguyện chết.

  • Thân nhân được hưởng trợ cấp tối thiểu bằng 03 tháng mức bình quân tiền lương và thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.

- Người đang hưởng lương hưu chết:

+ Nếu chết trong 02 tháng đầu hưởng lương hưu.

Thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần tính theo thời gian đã hưởng lương hưu.

  • Trợ cấp tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng.

+ Nếu chết vào những tháng sau đó.

  • Cứ hưởng thêm 01 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu.

Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí: Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu, với mức quyền lợi hưởng chi phí khám bệnh, chữa bệnh là 95% (trong khi mức hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình là 80%).

Mức đóng

Theo Khoản 2, Điều 87 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014, mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng 22% mức thu nhập tháng.

Trong đó, mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện tối thiểu bằng mức chuẩn hộ nghèo đối với khu vực nông thôn (mức chuẩn hộ nghèo hiện hành là 1.500.000 đồng/người/tháng) và tối đa bằng 20 lần lương cơ sở (mức lương cơ sở hiện hành là 1.490.000 đồng).

Như vậy, kể từ ngày 01/01/2022, mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện thấp nhất là 330.000 đồng/tháng (22% x 1.500.000 đồng); mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện tối đa là: 6.556.000 đồng/tháng (22% x 29.800.000 đồng).

Sau khi được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng, mức đóng của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cụ thể như sau:

Đơn vị: VNĐ

Người tham gia

Tỷ lệ (%) Nhà nước hỗ trợ

Mức đóng thấp nhất

Mức đóng tối đa

Mức đóng thấp nhất hằng tháng Nhà nước chưa hỗ trợ

Số tiền Nhà nước hỗ trợ hằng tháng

Mức đóng thấp nhất hằng tháng khi Nhà nước hỗ trợ

Mức đóng tối đa hằng tháng Nhà nước chưa hỗ trợ

Số tiền Nhà nước hỗ trợ hằng tháng

Mức đóng tối đa hằng tháng khi Nhà nước hỗ trợ

Người thuộc hộ nghèo

30%

330.000

99.000

231.000

6.556.000

99.000

6.457.000

Người thuộc hộ cận nghèo

25%

330.000

82.500

247.500

6.556.000

82.500

6.473.500

Người thuộc đối tượng khác

10%

330.000

33.000

297.000

6.556.000

33.000

6.523.000

Phương thức đóng

- Đóng định kỳ: Hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; Nhiều năm một lần (không quá 5 năm/lần).

- Đóng 1 lần: Cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, người lao động (người lao động) tự do có thể thực hiện các thủ tục đăng ký tại cơ quan bảo hiểm xã hội nơi mình cư trú (có thể ở nơi tạm trú hoặc thường trú) hoặc các đại lý thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế (UBND các xã, phường, thị trấn, Bưu điện, Hội đoàn thể,…).

Tra cứu thông tin

Để tra cứu thông tin về bảo hiểm xã hội tự nguyện, người lao động có thể tra cứu theo 3 phương thức sau:

- Cổng Thông tin điện tử bảo hiểm xã hội Việt Nam: baohiemxahoi.gov.vn

- Hotline - Tổng đài hỗ trợ, chăm sóc khách hàng: 1900 9068.

- Ứng dụng VssID-Bảo hiểm xã hội số:

Với ý nghĩa nhân văn và lợi ích thiết thực này, chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện đang dần trở thành sự lựa chọn tối ưu với người lao động tự do.

Để phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện năm 2022, trong thời gian tới, bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh triển khai đồng bộ các giải pháp để khai thác, phát triển người tham gia như: tăng cường các hoạt động truyền thông cao điểm nhân Tháng vận động triển khai bảo hiểm xã hội toàn dân và nhân Ngày bảo hiểm y tế Việt Nam; chú trọng rà soát, phân loại người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình theo địa bàn cấp xã để thực hiện các phương pháp, nội dung, hình thức truyền thông cho phù hợp;...

Thu Giang