Qua nghiên cứu được công bố mới đây của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tỉ lệ trẻ nước ta quan hệ tình dục lần đầu trước 14 tuổi tăng gấp hai lần trong 6 năm qua. Điều này cho thấy đã có sự thay đổi rất lớn về tâm sinh lý của trẻ, vì thế cần có những cách tiếp cận khác về giáo dục giới tính.
Theo đó, tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ, nhưng tỷ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp hai lần. Trong số học sinh từng quan hệ tình dục, hơn 42% có sử dụng bao cao su và 44% sử dụng các phương pháp ngừa thai khác, thấp hơn so với năm 2013. Điều này cho thấy trẻ bắt đầu có nhu cầu tìm hiểu về giới tính từ rất sớm, và chưa được trang bị các kiến thức đầy đủ về vấn đề này.
Trao đổi với Tạp chí Điện tử Giáo dục Việt Nam Thạc sĩ Giáo dục Nguyễn Thùy Dung (chuyên gia tư vấn tâm lý tại SEVT - Khu công nghiệp Yên Bình) cho biết nguyên nhân trẻ quan hệ trước 14 tuổi một phần là do không nhận được sự thấu hiểu từ chính gia đình của mình.
Một số sản phẩm trên thị trường chứa thành phần làm tăng trưởng hoocmon ở trẻ, dẫn đến việc trẻ phát triển về mặt sinh lý sớm thế nhưng đi kèm theo đó là việc thiếu kiến thức ở cả trẻ lẫn phụ huynh.
Trên thực tế ở độ tuổi 14 là độ tuổi trẻ muốn tìm hiểu mọi thứ, cực kỳ tò mò nhưng lại chưa được gia đình chú ý, quan tâm một cách kịp thời, theo đó là ở phía nhà trường chưa thực sự đẩy mạnh về giáo dục giới tính, phương pháp tự vệ cũng như giá trị bản thân của chính những đứa trẻ.
 |
Chuyên gia tâm lý Thùy Dung. Ảnh: Nhân vật cung cấp |
“Khi để trẻ tự tìm hiểu và khám phá, sẽ không thể tránh được những trường hợp trẻ tìm sai thông tin, sai cách tiếp cận thậm chí sẽ dẫn đến những việc ngoài mong muốn, ví dụ như bạo lực về tình dục hay tự trẻ tìm hiểu và khám phá nhau có chủ ý”, chuyên gia Thùy Dung lo lắng.
Tình trạng trẻ quan hệ ở độ tuổi 14, đây là một trong những hệ lụy của sự du nhập điện ảnh, trẻ sẽ khám phá, học theo các video không chỉ ở Việt Nam mà cả quốc tế, mạng xã hội, khi mà chỉ số rung của cảm xúc chạm vào đúng cảm xúc của trẻ sẽ dẫn đến việc học theo.
Nhìn chung xã hội đã thoáng hơn trước, những quan điểm về tình dục và hôn nhân đã thay đổi rất nhiều, nhưng trẻ sẽ bị ảnh hưởng bởi chính cuộc hôn nhân khuyết thiếu của gia đình mình.
Theo đó là xu hướng sống hiện nay vội vã đã vô tình khiến trẻ cảm thấy cô đơn, khi đó trẻ sẽ tự tìm những người có cùng nhịp năng lượng, nhịp sóng, trẻ sẽ tự cảm nhận có sự rung động, cảm kích nhau, mà ở độ 14 trẻ đang rất cần sự quan tâm, đồng cảm và thấu hiểu từ chính gia đình của mình, quan trọng hơn là cần sự giáo dục sinh lý từ gia đình.
“Trẻ sẽ nhận thức và cảm nhận trước khi hành động là cả một quá trình, thế nhưng gia đình lại thiếu quan tâm đến trẻ, nên sẽ có những trường hợp giáo dục thô bạo dẫn đến trẻ có những suy nghĩ rằng bố mẹ không trân trọng, không tôn trọng, không thấu hiểu được con”, Chuyên gia Thùy Dung cho hay.
Nhận thấy rằng hiện tại chưa bàn đến việc có cấm hay không để trẻ quan hệ trước 14 tuổi, nhưng chúng ta nên định hướng cho trẻ, để trẻ tự nhận thức và thay đổi hơn nữa còn giúp trẻ thích nghi trong mọi tình huống.
Không chỉ gia đình mà ngay cả trường học nên có định hướng giáo dục sớm cho trẻ, bởi ở trường học hiện nay chỉ mang tính đại chúng và chưa rõ về hành vi, nên đưa ra các tình huống giả định để dạy trẻ cách phản ứng với mỗi câu chuyện.
“Giáo dục đại chúng và giáo dục giới tính cần phải được tách nhỏ để đưa ra thành những vấn đề cụ thể mang tính xu hướng của xã hội hiện nay, trong giáo dục nên dạy trẻ cả kỹ năng sống kể cả kỹ năng mềm, nên chủ động dạy giáo dục giới tính một cách xúc tích và hiệu quả”, chuyên gia Thùy Dung nói.
Nói về hệ lụy của việc trẻ quan hệ tình dục sớm, chuyên gia Thùy Dung cũng cho rằng, trẻ quan hệ ở độ tuổi 14 sẽ để lại 3 hệ lụy trong tâm lý, đầu tiên chính là chưa trân trọng được bản thân, trẻ sẽ tự làm tổn thương cơ thể của mình dẫn đến việc lão hóa sớm trong cơ thể, khi đó lòng tự tôn của trẻ sẽ bị ảnh hưởng.
Hệ lụy thứ 2 chính là khi trẻ yêu ở độ tuổi này, sẽ không thấy được giá trị thực sự của tình yêu, chưa định hình được tương lai, sẽ dẫn đến việc lựa chọn một cách mù quáng và sai lầm, trẻ sẽ bị đổ vỡ trong mối quan hệ ở độ tuổi 14, và rất dễ rơi vào tự kỷ ám thị, mất niềm tin.
Hệ lụy thứ 3 là sau này quan điểm hôn nhân sẽ bị ảnh hưởng, bởi ngay từ đầu trẻ đã cảm thấy trong chuyện tình cảm khó khăn, sẽ xuất hiện yếu tố tâm lý buông thả.
Trao đổi thêm về tình trạng trẻ quan hệ ở độ tuổi 14, Thạc sĩ Bùi Vũ Ngọc Trâm (nhà giáo dục sáng tạo của Microsoft trong cộng đồng giáo viên sáng tạo toàn cầu) cho biết thực trạng này bắt nguồn từ sự không thấu hiểu của phụ huynh cũng như nhà trường, bởi nếu không nhận được những nguồn thấu hiểu trẻ sẽ tự tìm hiểu bên ngoài.
Thông thường bố mẹ thường bị quấn vào cơm áo gạo tiền, những áp lực từ công việc, hay dành thời gian quá nhiều chăm bẵm cho cây công nghiệp của mình lại quên chăm bẵm cho cây mối quan hệ gia đình, vậy nên trẻ thường bị thiếu tình thương và dễ bị sa vào những mối quan hệ phức tạp ngoài gia đình.
 |
Thạc sĩ Bùi Vũ Ngọc Trâm. Ảnh: Nhân vật cung cấp |
“Cô lấy ví dụ như mối quan hệ sugarbaby hiện nay, họ sẽ dễ dàng tiếp cận chỉ đơn giản bằng những lời khen, hay những món quà, trẻ không thể nhận thức được ra đây là mối quan hệ nguy hại”, chuyên gia cho hay.
Gốc rễ của vấn đề này vẫn chính ở gia đình, muốn giải quyết được vấn đề này thì chính phụ huynh phải dạy trẻ được 3 nền tảng đạo đức, đầu tiên là hiếu thảo, thứ 2 là lòng trung thực và đặc biệt là biết ơn, ba yếu tố này sẽ tạo nên một đứa trẻ cực bản lĩnh dù mới 11- 12 tuổi.
Khi trẻ quan hệ ở độ tuổi 14 sẽ để lại nhiều hệ lụy đầu tiên là tổn thương cơ thể của trẻ, điều thứ hai chính là sang chấn tâm lý, điều này sẽ làm cho trẻ thu mình lại đóng lại hết tất cả các mối quan hệ, trẻ sẽ chết ở trong tâm hồn từ khi mới 12 tuổi, hệ lụy thứ 3 chính là trẻ sẽ tự mình rơi vào các tệ nạn xã hội.