Ngày 9/6, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quy chế tuyển sinh đại học, tuyển sinh cao đẳng ngành Giáo dục Mầm non năm 2022, trong đó đáng lưu ý nhất là việc thay đổi cách tính điểm cộng ưu tiên, dự kiến áp dụng từ năm 2023.
Sau khi quy chế được công bố, đã có rất nhiều ý kiến trái chiều xoay quanh vấn đề này.
Trao đổi với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó giáo sư Nguyễn Thu Thủy - Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết, quy chế tuyển sinh có tác động lớn đến hệ thống bởi có nhiều đối tượng tham gia, có liên quan đến hàng triệu gia đình và thí sinh, nên luôn được dư luận quan tâm.
Khi có sự thay đổi liên quan đến quyền lợi của nhóm đối tượng này làm ảnh hưởng đến quyền lợi của nhóm đối tượng khác hoặc ngược lại thì dù việc thay đổi theo hướng tích cực chung cho cả hệ thống, hoặc thậm chí có thay đổi nhỏ cũng có thể dẫn đến các ý kiến trái chiều. Vì vậy, các điều chỉnh trong Quy chế tuyển sinh (nếu có) thì đều nhằm hướng tới đảm bảo tối đa sự công bằng, bình đẳng giữa các thí sinh, giữa các nhóm thí sinh và đây cũng là một trong những nguyên tắc quan trọng được đưa vào trong Quy chế tuyển sinh này.
 |
Phó giáo sư Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo. (Ảnh: Bộ Giáo dục và Đào tạo) |
Với cách tính mà Quy chế tuyển sinh 2022 đưa ra, những thí sinh đạt điểm thi, điểm xét học bạ hoặc điểm khác quy đổi về thang điểm 10 cho từng môn với tổng điểm là 30. Theo đó, nếu các em đạt tới tổng điểm 22,5 không có gì thay đổi trong điểm ưu tiên khu vực và ưu tiên đối tượng.
Đối với các em đạt từ 22,5 trở lên, điểm ưu tiên của các em sẽ được giảm dần đều cho đến khi điểm thi là 30 điểm thì điểm ưu tiên bằng 0.
Theo Phó giáo sư Nguyễn Thu Thủy, với công thức xác định trong Quy chế, việc tính toán ra mức điểm ưu tiên rất dễ dàng và rõ ràng. Đối với em đạt điểm càng cao, điểm ưu tiên càng giảm, tránh được hiện tượng như những năm trước, có thí sinh đạt điểm xét tuyển cao hơn 30 điểm, hoặc trường hợp những thí sinh ở khu vực 3 có điểm thi rất cao nhưng vẫn không trúng tuyển do sự cạnh tranh ở những ngành có điểm trúng tuyển cao là rất lớn.
Việc điều chỉnh trên không chỉ giải quyết vấn đề có trường hợp thí sinh đạt điểm xét tuyển cao hơn 30 điểm, mà còn tạo sự công bằng ở nhóm điểm cao khi cạnh tranh vào các ngành và các trường hàng đầu.
Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cũng cho biết, qua phân tích phổ điểm kết quả xét tuyển các năm vừa qua, điểm xét tuyển của thí sinh trước và sau khi được cộng điểm ưu tiên có sự thay đổi rõ rệt, đặc biệt là từ mức điểm lớn hơn 22,5 (22,5 điểm ở đây tương đương với 7,5 điểm nếu quy ra mức thang điểm 10 thông thường).
Khi chưa được cộng điểm ưu tiên thì nhóm thí sinh ở khu vực 1, khu vực 2, khu vực 2 nông thôn có điểm trung bình thấp hơn nhóm không được cộng điểm ưu tiên ở khu vực 3. Nhưng khi được cộng điểm ưu tiên thì điểm trung bình của nhóm được cộng điểm ưu tiên lại lớn hơn (thậm chí tỷ lệ lớn gấp nhiều lần) so với nhóm không được cộng điểm ưu tiên.
Kết quả phân tích quá trình học tập của 2 nhóm thí sinh này trong trường đại học cho thấy: Nhóm sinh viên trúng tuyển do được cộng điểm ưu tiên có kết quả học tập thấp hơn so với nhóm không được cộng điểm ưu tiên; điều này cho thấy sự không công bằng giữa 2 nhóm thí sinh trên, và các trường, đặc biệt là các trường tốp đầu với các ngành hàng đầu, cũng không lựa chọn được các thí sinh có thực lực tốt để đào tạo.
Thống kê cũng cho thấy, ở nhiều ngành có mức độ cạnh tranh cao thì tỷ lệ thí sinh không được cộng ưu tiên trúng tuyển rất thấp, trong khi nhóm này có thực lực học tốt hơn nhóm được cộng điểm ưu tiên.
Với thực tế trên, nhóm thí sinh bị yếu thế, bất lợi, không được hưởng sự công bằng chính là nhóm ở khu vực 3, khi xét tuyển vào các trường và ngành hàng đầu. Thống kê cũng cho thấy, có nhiều ngành có mức độ cạnh tranh cao thì lại có rất ít thí sinh không được cộng ưu tiên trúng tuyển, trong khi nhóm này có thực lực học tốt hơn nhóm được cộng điểm ưu tiên.
"Để khắc phục bất cập này, Quy chế tuyển sinh 2022 đã đưa ra mức điều chỉnh giảm dần đều điểm ưu tiên khi thí sinh đạt từ 22,5 điểm cho đến mức điểm 30 điểm thì không cộng điểm ưu tiên nữa.
Việc áp dụng này không chỉ đối với các thí sinh sử dụng phương thức xét tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông, mà còn với cả các phương thức xét tuyển khác, cần quy đổi ra thang điểm tương đương để xác định mức điểm ưu tiên phù hợp
Để đảm bảo việc tuyển sinh được diễn ra ổn định, không xáo trộn đột ngột, Quy chế tuyển sinh hiện hành cũng đã đưa ra lộ trình để áp dụng, cụ thể các thay đổi trên sẽ được thực hiện từ năm 2023", Phó giáo sư Nguyễn Thu Thủy cho hay.