Ngày 24/1/2014, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam theo thông tư 01/2014/TT-BGDĐT. Khung năng lực ngôn ngữ 6 bậc này gồm 6 bậc 1, 2, 3, 4, 5, 6 tham chiếu từ Khung tham chiếu châu Âu (CEFR) với 6 cấp độ là A1, A2, B1, B2, C1, C2.
Bên cạnh đó, công văn 6089/BGDĐT-GDTX ngày 27/10/2014 của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đề nghị mức quy đổi: bậc 1 tương đương A1, bậc 2 tương đương A2, tương tự, bậc 6 tương đương C2.
Đây cũng là khung tham chiếu để các đơn vị quy đổi điểm thi của các kỳ thi như IELTS, VSTEP, CAMBRIDGE... Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng việc quy đổi điểm thi đang thực hiện theo Quyết định 66/2008/QĐ-BGDĐT ban hành ngày 2/12/2008 đã hết hiệu lực và nó có sự "vênh" với quy định quốc tế.
Phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có cuộc trao đổi với chuyên gia giáo dục độc lập Bùi Khánh Nguyên xung quanh vấn đề này.
Theo chuyên gia Bùi Khánh Nguyên, hiện nay, khi quy đổi điểm thi giữa các kỳ thi khác nhau như VSTEP, IELTS, Cambridge… rất nhiều đơn vị vẫn còn tiếp tục sử dụng hướng dẫn của Quyết định 66/2008/QĐ-BGDĐT ban hành ngày 2/12/2008.
Chuyên gia cũng lấy ví dụ, tại mục 4 của Quyết định 66/2008/QĐ-BGDĐT, điểm IELTS 6.0 được quy đổi tương đương với trình độ C1 và 7.0 tương đương trình độ C2.
Theo đánh giá của chuyên gia Bùi Khánh Nguyên, dù văn bản trên đã hết hiệu lực từ tháng 12/2021 nhưng cũng có những điểm thiếu chính xác trong hướng dẫn quy đổi. Đó là về việc tham chiếu quy đổi điểm thi từ bộ phận tuyển sinh của một trường đại học ở Anh quốc.
"Sở dĩ có sai sót trên là vì Quyết định này đã dùng nguồn tham chiếu không đáng tin cậy, là “Using English for Accademic Purposes-a Guide for International Students”, Andy Gillet, Department of Inter-faculty Studies, University of Hertfordshire. Hatfield. UK, tức là của bộ phận tuyển sinh một trường đại học ở Anh quốc.
Trong khi đó, trang chính thức của tổ chức IELTS (https://www.ielts.org/about-ielts/ielts-in-cefr-scale) đặt ra điểm ngưỡng tối thiểu cho trình độ C1 là IELTS 7.0 và cho trình độ C2 là 8.0, cao hơn 1 điểm so với Quyết định 66", chuyên gia cho hay.
 |
| Trên hệ thống Cơ sở dữ liệu văn bản pháp luật có nêu thông tin Quyết định 66/2008/QĐ-BGDĐT có hiệu lực là từ ngày 13/5/2009 và ngày hết hiệu lực là 5/12/2021. (Ảnh chụp màn hình) |
Từ những thông tin trên, chuyên gia cho rằng, đây không thể là nguồn tham khảo về chuyên môn cho yếu tố học thuật.
Chuyên gia cũng chia sẻ, các tổ chức tin cậy đều khuyến cáo, về mỗi kỳ thi đều có những khác biệt do vậy quy đổi điểm thi chỉ mang tính chính xác tương đối.
Tuy nhiên, điều đáng nói là cách thức không khoa học trong việc xác định nguồn tham chiếu đã tồn tại ở Quyết định 66/2008/QĐ-BGDĐT suốt một thời gian dài.
Ông Bùi Khánh Nguyên cho rằng: "Thật may, Quyết định 66 đã hết hiệu lực từ năm 2021.
Tuy nhiên cho đến nay, chưa có văn bản thay thế và vì vậy, rất nhiều trường học vẫn căn cứ vào văn bản thiếu chính xác về chuyên môn này để đưa ra hướng dẫn quy đổi điểm IELTS và VSTEP hay Khung ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam.
Tức là chỉ 6.0 điểm IELTS đã đạt trình độ C1 (trình độ bắt buộc đầu ra của cử nhân ngoại ngữ) và IELTS 7.0 đã đạt trình độ C2 (tương đương người bản ngữ Anh). Điều này là hoàn toàn thiếu chính xác và cần được cập nhật trong các văn bản sắp tới", ông Nguyên cho hay.
Liên quan đến chứng chỉ ngoại ngữ, hiện nay nước ta có 25 đơn vị tổ chức thi VSTEP, (tương đương với trình độ A1, A2, B1, B2, C1, C2) nhưng không được các trường ở Việt Nam ưu tiên lựa chọn, đây là một sự lãng phí với thí sinh hay không?
Trả lời câu hỏi trên, chuyên gia Bùi Khánh Nguyên cho hay, chứng chỉ tiếng Anh VSTEP là một sự tiến bộ so với hệ thống chứng chỉ tiếng Anh A, B, C từng được áp dụng trước đây.
Hệ thống đánh giá này dựa theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc của Việt Nam, tương ứng với 6 bậc của Khung tham chiếu ngôn ngữ châu Âu (CEFR).
Trong số đơn vị được cấp phép tổ chức thi VSTEP, có một số đơn vị là các trường đại học chuyên ngữ hoặc các khoa ngôn ngữ nước ngoài, nhìn chung họ có đủ nguồn lực và trình độ để đánh giá năng lực tiếng Anh của thí sinh.
Phần còn lại là uy tín của từng đơn vị trong việc tuân thủ các quy định tổ chức kỳ thi, bao gồm liêm chính về học thuật.
Theo chuyên gia, sự không tin tưởng vào chứng chỉ nội và quá sùng bái chứng chỉ ngoại cũng cho thấy sự suy giảm niềm tin vào liêm chính học thuật tại các trường đại học trong nước.
Các chứng chỉ tiếng Anh trình độ A, B, C trước đây đã đi kèm với rất nhiều sự hoài nghi về độ tin cậy, do vậy để chứng chỉ VSTEP có thể được tin tưởng bởi trường học và nhà tuyển dụng, VSTEP phải tự khẳng định được tính liêm chính học thuật của mình trước xã hội.