Sáng ngày 8/6, sau phiên đăng đàn của 4 Bộ trưởng, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái có 90 phút để làm rõ các vấn đề liên quan và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội.
Thay thế, điều chuyển cán bộ, công chức né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm
Phát biểu tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái trân trọng cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội, đồng bào cử tri cả nước đã cơ bản đồng tình, có ý kiến, tâm huyết sâu sắc, trách nhiệm về các báo cáo của Chính phủ, nội dung báo cáo Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, báo cáo của các cơ quan của Quốc hội và hầu hết ý kiến của đại biểu thảo luận tại tổ, hội trường đều đánh giá cao những thành quả trong việc kiểm soát dịch Covid-19, duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn cũng như các chuyển biến tích cực trên các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, trật tự an toàn xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hội nhập quốc tế.
 |
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng ngày 8/6. Ảnh: quochoi.vn. |
Trong bối cảnh rất nhiều khó khăn, thách thức, những thành tựu, kết quả đạt được trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2033 đã góp phần củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Đồng thời, các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước thẳng thắn đề cập đến những tồn tại, hạn chế, bất cập trên nhiều lĩnh vực. Chính phủ xin trân trọng lắng nghe và nghiêm túc tiếp thu để tập trung khắc phục, giải quyết hiệu quả hơn.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho biết, trong 2 ngày qua, đã có 4 Bộ trưởng trực tiếp trả lời chất vấn, 2 Phó Thủ tướng Chính phủ, nhiều thành viên Chính phủ tham gia giải trình, trả lời chất vấn.
Thay mặt Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ báo cáo cập nhật tình hình kinh tế - xã hội tháng 5 năm 2023, tiếp thu, giải trình một số vấn đề được đại biểu Quốc hội và cử tri cả quan tâm chất vấn.
Về cập nhật tình hình kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng Lê Minh Khá cho biết, đầu kỳ họp, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội 4 tháng đầu năm 2023. Trong tháng 5 và những ngày đầu tháng 6, trước tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp , nền kinh tế chịu tác động kép, vừa phải chống chịu với sức ép từ cả bên trong và bên ngoài, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội và đạt được những kết quả tích cực.
Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định; lạm phát được kiểm soát (CPI tiếp tục xu hướng giảm, bình quân 5 tháng ở mức 3,55%); các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 5 tăng 2,2% so với tháng 4 và tăng 0,1% so với cùng kỳ; khu vực nông nghiệp phát triển ổn định ; thương mại, dịch vụ tiếp tục phục hồi nhanh . Giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đạt 22,2% kế hoạch, tương đương cùng kỳ năm 2022, nhưng số tuyệt đối cao hơn 41 nghìn tỷ đồng; thu hút vốn FDI tháng 5 đạt gần 2 tỷ USD, gấp 2,2 lần cùng kỳ. Số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động đạt khoảng 95 nghìn doanh nghiệp. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại được chú trọng, tăng cường. Các tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực đối với triển vọng kinh tế Việt Nam.
Bên cạnh những kết quả đạt được, chúng ta còn không ít hạn chế, bất cập và gặp nhiều khó khăn, thách thức cả từ bên trong và bên ngoài, đúng như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu, như tăng trưởng tín dụng thấp, tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, đứt gãy các chuỗi cung ứng, thị trường lao động, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản còn bất cập; chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tiếp tục giảm; sức mua của nhiều thị trường lớn, truyền thống suy giảm như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN… đã tác động, ảnh hưởng đến nhiều ngành, lĩnh vực của nước ta; số doanh nghiệp rút khỏi thị trường khoảng 88 nghìn doanh nghiệp; thiếu điện cục bộ ở các địa phương miền Bắc; việc thực hiện một số chính sách thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia và công tác quy hoạch còn chậm; đời sống một bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là công nhân lao động, người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; một bộ phận cán bộ có tư tưởng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, sợ sai...
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xin lắng nghe, tiếp thu và tiếp tục bám sát các mục tiêu theo các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội để cụ thể hóa bằng các giải pháp cụ thể và chỉ đạo quyết liệt các cấp, các ngành, các địa phương căn cứ vào chức năng nhiệm vụ, quyền hạn, tích cực, chủ động, kịp thời, linh hoạt thực hiện nghiêm túc, hiệu quả những nhiệm vụ, giải pháp trong các lĩnh vực, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, vượt qua thách thức, phấn đấu đạt kết quả cao nhất các mục tiêu kế hoạch năm 2023.
Về điều hành kinh tế vĩ mô, Chính phủ kiên định mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; đồng thời chú trọng các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm đời sống Nhân dân.
Thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác.
Về an sinh xã hội, lao động, việc làm, thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục đứt gãy các chuỗi cung ứng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm duy trì và tạo thêm việc làm cho người lao động.
Đồng thời, tiếp tục rà soát, hoàn thiện và thực hiện hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ người lao động gặp khó khăn; báo cáo cấp có thẩm quyền về các cơ chế, chính sách hỗ trợ mới trong trường hợp cần thiết.
Khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện trình Quốc hội dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6 tới đây, bảo đảm và nâng cao quyền lợi người tham gia bảo hiểm xã hội cùng với tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức để hạn chế tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần.
Về cải cách thủ tục hành chính và thúc đẩy chuyển đổi số, thời gian tới, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, nhất là các quy định đang là rào cản đối với sản xuất kinh doanh (đến năm 2025 giảm ít nhất 20% quy định và 20% chi phí tuân thủ) ; yêu cầu thực hiện nghiêm việc đánh giá tác động, thẩm định, thẩm tra quy định về thủ tục hành chính. Tăng cường phân cấp, ủy quyền trong giải quyết thủ tục hành chính và tái cấu trúc quy trình cung cấp dịch vụ công. Tập trung rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính nội bộ (đến năm 2025 giảm tối thiểu 20%). Thực hiện tốt công tác tiếp nhận, giải quyết kiến nghị của người dân, doanh nghiệp; xử lý nghiêm những hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực. Triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số, công dân số.
Về việc tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tiếp tục tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bố trí nguồn lực phù hợp gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực; tiếp tục thực hiện hiệu quả 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu theo Nghị quyết số 04/NQ-CP ngày 10/01/2022 của Chính phủ về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; trình Quốc hội về việc tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, nhất là trong lĩnh vực đầu tư công, xây dựng, đất công nghiệp, đất lúa, đất rừng…. Qua đó, góp phần nâng cao vai trò, trách nhiệm trực tiếp của các bộ, ngành, địa phương, nhất là người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước và thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đề ra.
Về tăng năng suất lao động xã hội, thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp tăng năng suất lao động, trong đó tập trung phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao. Chú trọng phát triển kỹ năng mềm, ngoại ngữ, kỹ năng số, thích ứng với xu thế phát triển của công nghệ, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.
Thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ; Khẩn trương hoàn thiện các chính sách, pháp luật; tạo lập khuôn khổ pháp lý triển khai các cơ chế thí điểm, thử nghiệm và đặc thù đối với các loại hình, mô hình kinh doanh mới và các quỹ đầu tư mạo hiểm phát triển khoa học công nghệ.
Về rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, Chính phủ chỉ đạo tiếp tục tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, quy định pháp luật; trong đó trình cấp có thẩm quyền xem xét việc mở rộng thí điểm tách giải phóng mặt bằng, bồi thường, tái định cư thành dự án độc lập; tăng thẩm quyền cho địa phương trong đầu tư phát triển các dự án kết cấu hạ tầng... Tiếp tục rà soát, hoàn thiện, đề xuất hoặc chủ động ban hành theo thẩm quyền các cơ chế, chính sách, giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh; xử lý hiệu quả vướng mắc, bất cập, nhất là đối với các dự án công nghiệp, xây dựng, thương mại, bất động sản, các lĩnh vực chứng khoán, ngân hàng, trái phiếu doanh nghiệp, nhà ở. Quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chấn chỉnh, tăng cường trách nhiệm và rà soát, xử lý kịp thời các kiến nghị, đề xuất của địa phương, bộ, ngành, người dân, doanh nghiệp.
Về xử lý tình trạng cán bộ đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương tập trung khắc phục những hạn chế, bất cập, yếu kém nêu trên; quán triệt và tiếp tục thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các quy định của Đảng, Nhà nước. Tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với cá thể hóa trách nhiệm, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; kiên quyết không để xảy ra việc đùn đẩy, né tránh trách nhiệm. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động công vụ, nhất là thanh tra, kiểm tra đột xuất.
Cùng với đó, biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với tổ chức, cá nhân các cơ quan, tập thể, cán bộ, công chức quyết liệt trong thi hành công vụ, hoàn thành tốt nhiệm vụ, dám nói, dám nghĩ, dám làm, chủ động, sáng tạo vì lợi ích chung. Kịp thời rà soát, xử lý, thay thế hoặc điều chuyển sang công việc khác đối với cán bộ, công chức năng lực yếu, không dám làm, né tránh, đùn đẩy, thiếu trách nhiệm.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh, tình hình trong và ngoài nước còn nhiều khó khăn, thách thức, Chính phủ mong tiếp tục nhận được sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng; sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội; sự ủng hộ, tham gia tích cực của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp; sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế để tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội mà Đảng, Quốc hội và Nhân dân giao phó.
Bài học phòng, chống tham nhũng, tiêu cực “đập chuột không vỡ bình”
Trong phiên chất vấn chiều 7/6, Đại biểu Trần Thị Kim Nhung (đoàn Quảng Ninh) đã đặt câu hỏi, qua các vụ việc tiêu cực của trung tâm đăng kiểm, rút ra bài học kinh nghiệm gì trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong thời gian tới, để bảo đảm được công tác phòng, chống tham nhũng ngày càng thực chất, thực sự có hiệu quả, thay đổi về chất nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu “đánh chuột không để vỡ bình”?
 |
Đại biểu Trần Thị Kim Nhung (đoàn Quảng Ninh) đặt câu hỏi trong phiên chiều ngày 8/6. Ảnh: quochoi.vn. |
Trả lời chất vấn liên quan đến các vụ việc sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm thời gian qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái nhận định đây là vấn đề quan trọng và chúng ta đã rút ra được bài học quý giá. Tổng kết 10 năm về thực hiện công tác phòng, chống tham nhũng đã rút ra 8 bài học kinh nghiệm…
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho rằng, những vụ việc sai phạm vừa qua đã giúp chúng ta làm sâu sắc thêm những bài học kinh nghiệm ấy. Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, những sai phạm này đã diễn ra từ lâu, đối tượng vi phạm nhiều, rộng khắp ở nhiều tỉnh thành. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã nỗ lực chỉ đạo Bộ Công an nhanh chóng điều tra, xử lý.
Để giải quyết vấn đề này, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái cho rằng cần phải rà soát để hoàn thiện các cơ chế, chính sách, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của trung tâm đăng kiểm một cách công khai, minh bạch, rõ ràng. Đồng thời, chú trọng tăng cường sử dụng công nghệ thông tin trong quá trình hoạt động, tăng cường công tác thanh tra… sẽ giúp đảm bảo được yêu cầu “đập chuột mà không làm vỡ bình”.
Giải pháp cốt lõi kiểm soát quyền lực
Phát biểu tại phiên chất vấn, Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (đoàn Quảng Ninh) nhấn mạnh: “Trong thời gian qua, tham nhũng, tiêu cực từng bước được kiềm chế, ngăn chặn, góp phần giữ vững, ổn định, tạo đà cho phát triển kinh tế - xã hội. Như chúng ta đã biết, tham nhũng, tiêu cực là “khuyết tật bẩm sinh” của quyền lực.
 |
Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (đoàn Quảng Ninh). Ảnh: quochoi.vn. |
Một trong những giải pháp cốt lõi để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, là phải kiểm soát quyền lực, đảm bảo quyền lực được thực thi trong đúng khuôn khổ. Đảng và Nhà nước đã nhiều lần đề cập việc kiểm soát quyền lực, xác định đây là vấn đề cốt lõi, để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.
Vậy, đề nghị Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, đâu là giải pháp cốt lõi để kiểm soát quyền lực?”.
Về câu hỏi của Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà về kiểm soát quyền lực trong phòng chống tham nhũng, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh: “Muốn phòng, chống tham nhũng hiệu quả cần kiểm soát được quyền lực, đây là việc có ý nghĩa quan trọng trong công tác phòng chống tham nhũng, do quyền lực có xu hướng gây tha hóa khi không kiểm soát. Và tham nhũng, tiêu cực là “khuyết tật bẩm sinh” của quyền lực. Do đó, kiểm soát quyền lực là việc căn cơ trong phòng chống tham nhũng, tiêu cực, giúp loại bỏ kịp thời sai phạm, cũng như phát hiện, ngăn ngừa, xử lý nghiêm sai phạm.
 |
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái trả lời chất vấn. Ảnh: quochoi.vn. |
Thứ hai, nguyên nhân sâu xa của tha hóa quyền lực là chủ nghĩa cá nhân, dẫn đến suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, đây là nguyên nhân dẫn đến tham nhũng...”.
Phó Thủ tướng cho rằng, thực tiễn cho thấy phải kiểm soát quyền lực chặt chẽ tại các cơ quan quản lý nhà nước, như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu, cần thiết lập được cơ chế kiểm soát quyền lực với người có chức vụ, quyền hạn, nhốt quyền lực vào lồng cơ chế.
“Về giải pháp sắp tới, phải hoàn thiện cơ chế để thực thi quyền lực nhà nước, xác định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cơ quan nhà nước.
Thứ hai, tiếp tục đổi mới và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan thanh tra, kiểm tra, truy tố, điều tra, xét xử, những cơ quan thực thi pháp luật.
Thứ ba, tăng cường giám sát, kiểm soát thực thi của người có chức vụ, quyền hạn. Thực hiện các cơ chế tập trung dân chủ, công khai minh bạch... người có chức vụ, quyền hạn cũng phải tự soi, tự sửa, tự rèn luyện.
Thứ tư, phải kết hợp chặt chẽ giữa các cơ chế kiểm soát, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể, cơ quan báo chí... đặc biệt, phát huy vai trò của nhân dân trong tiếp cận thông tin, quyền khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của nhân dân theo quy định. Làm được như vậy, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực mới có thể nâng cao hiệu quả hơn nữa” - Phó Thủ tướng cho biết thêm.
Phát biểu kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 5, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định diễn biến phiên chất vấn cho thấy việc lựa chọn 04 nhóm vấn đề chất vấn lần này là cần thiết, đáp ứng nhu cầu thực tiễn, mong muốn của Nhân dân và cử tri.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu kết luận. Ảnh: quochoi.vn.
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đã tiếp tục phát huy tích cực tinh thần “Tận tâm - Tận lực - Tích cực - Tâm huyết - Trách nhiệm” của các vị đại biểu Quốc hội, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các Phó Thủ tướng Chính phủ và các vị Bộ trưởng, trưởng ngành.
Sau Kỳ họp này và phiên họp này, Quốc hội đề nghị Chính phủ, các cấp, các ngành triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện tốt hơn nữa, tạo chuyển biến tích cực, rõ rệt đối với những vấn đề vừa được chất vấn.
Chủ tịch Quốc hội cho biết, trên cơ sở chất vấn của các vị đại biểu Quốc hội và trả lời của các thành viên Chính phủ, kết luận đối với từng phiên chất vấn về từng nhóm vấn đề, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu chuẩn bị Nghị quyết về hoạt động chất vấn để trình Quốc hội xem xét, thông qua vào cuối kỳ họp, làm cơ sở để tổ chức thực hiện và giám sát theo quy định.
