Khi trẻ bước vào độ tuổi mầm non, nhiều bậc phụ huynh vẫn thường có một quan điểm rằng, trẻ còn quá nhỏ để có thể xây dựng và rèn luyện khả năng tự lập. Thế nhưng, chính quan điểm này đã lấy đi những cơ hội quý giá mà trẻ cần để tự mình khám phá, học hỏi và rèn luyện trong giai đoạn này.
Đã có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng thúc đẩy tư duy tự lập trong thời thơ ấu chính là nền tảng cho sự thành công trong tương lai.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào các cách khác nhau để khuyến khích tính tự lập, sáng tạo ở trẻ và tìm hiểu một phương pháp giáo dục phù hợp để xây dựng, thúc đẩy tư duy tự lập.
 |
Tự lập từ sớm - bước đệm vững chắc cho tương lai
Dạy cho trẻ tự lập từ sớm không có nghĩa là bắt trẻ làm mọi thứ một mình, mà là bước đầu định hình tương lai, giúp trẻ phát triển các kỹ năng sống quan trọng và cả ý thức cá nhân.
Việc hướng trẻ trở nên kiên nhẫn và tự lập chính là nền tảng vững chắc cho một nhân cách đẹp. Điều này đôi khi còn quan trọng hơn kiến thức sách vở mà trẻ được học ở trường.
Hiểu rõ về tư duy tự lập sẽ giúp phụ huynh đưa ra các biện pháp hỗ trợ toàn diện, bao gồm cả giáo dục và hướng dẫn cảm xúc, nhằm giúp trẻ trở nên độc lập và tự chủ hơn.
Phương pháp xây dựng khả năng tự lập dành cho trẻ mầm non
Tự chủ trong công việc hằng ngày
Cho trẻ khám phá khả năng của bản thân:
Một trong những cách đơn giản nhất để xây dựng khả năng tự lập là để trẻ tự thực hiện những hoạt động hàng ngày.
Hãy để trẻ tự thực hiện những công việc sinh hoạt đơn giản như tự ăn uống và tự mặc quần áo,…
Điều này giúp trẻ xây dựng kỹ năng tự chăm sóc bản thân mà không cần quá phụ thuộc vào những người xung quanh.
Học hỏi từ những thử thách:
Trong quá trình này, trẻ sẽ gặp những khó khăn nhất định. Đừng lo lắng khi trẻ gặp khó khăn vì đây chính là cơ hội để trẻ học cách giải quyết vấn đề và tích lũy kinh nghiệm sống.
Cứ mỗi lần như vậy, trẻ sẽ nhận ra rằng mình có thể vượt qua thách thức và khó khăn, từ đó nâng cao tính tự lập và sự kiên nhẫn.
Hỗ trợ thay vì can thiệp:
Hãy hướng dẫn và động viên trẻ chứ đừng thực hiện. Mỗi lần trẻ gặp khó khăn, thay vì vội vàng giúp đỡ, hãy đưa ra những gợi ý nhỏ để giúp trẻ tự mình tìm ra giải pháp.
Điều này sẽ góp phần giúp trẻ thể hiện được năng lực của bản thân và xây dựng lòng tin của trẻ vào chính mình.
 |
Sự kiên nhẫn là chìa khóa thành công:
Hãy nhớ rằng trẻ đang trong quá trình học hỏi. Vì vậy, mặc dù trẻ đã thử và không thành công thì cũng hãy cho rằng đó là một bài học quý giá.
Cả trẻ và phụ huynh cần có sự kiên nhẫn để trẻ tự thực hiện các nhiệm vụ và hoạt động của mình nhằm hiểu rằng quá trình cũng quan trọng như kết quả.
Kích thích tư duy tự lập của trẻ
Câu hỏi mở thay vì chỉ là câu trả lời:
Khi trẻ đặt câu hỏi, phụ huynh hãy thử hỏi lại hoặc đưa ra một câu hỏi mở để khuyến khích trẻ tự nghĩ cho mình một câu trả lời phù hợp.
Thay vì chỉ cung cấp sẵn câu trả lời, phụ huynh có thể đặt ra những câu hỏi như "Tại sao con lại nghĩ vậy?" hoặc "Con sẽ làm gì nếu...?". Điều này giúp trẻ xây dựng tư duy lập luận và kỹ năng giải quyết vấn đề.
Nắm bắt sở thích để phát triển khả năng tự học của trẻ:
Hãy khám phá những gì trẻ quan tâm và tìm cách kết nối điều đó vào quá trình học tập. Nếu trẻ yêu thú cưng, phụ huynh có thể dùng điểm này để giúp trẻ học toán thông qua việc đếm số các con vật, hoặc học ngôn ngữ qua việc mô tả chúng.
Quá trình này không chỉ giúp trẻ tự liên kết được kiến thức với thực tế cuộc sống, mà còn làm cho việc học trở nên thú vị và ý nghĩa hơn. Từ đó, trẻ sẽ thấy được việc học luôn mang lại niềm vui và sự hứng khởi.
Lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp:
Được sáng lập bởi thầy Toru Kumon vào những năm 1950 tại Nhật Bản, Kumon hiện nay là một phương pháp giáo dục được yêu thích và đón nhận trên toàn cầu.
Chương trình học ngoại khóa Kumon không chỉ cung cấp kiến thức mà thông qua phương pháp giáo dục sẽ giúp trẻ hình thành và rèn luyện kỹ năng tự học, nuôi dưỡng sự yêu thích học tập bên trong mỗi trẻ.
 |
Kumon khuyến khích trẻ tự mình tìm hiểu, đặt câu hỏi và đạt được thành công thông qua sự luyện tập mỗi ngày, thay vì chỉ nhờ sự hướng dẫn từ người lớn.
Lợi ích của chương trình Kumon: Tăng cường kỹ năng đọc hiểu và tính toán; Khai phá sự tò mò và khát khao học hỏi; Phát triển kỹ năng tự học độc lập; Xây dựng sự tự tin và khả năng giải quyết vấn đề.
 |
Kết luận
Những phương pháp đã được đề cập trong bài viết này không chỉ giúp trẻ học cách tự chủ trong cuộc sống hàng ngày mà còn giúp trẻ có thể kết nối kiến thức với thế giới xung quanh.
Và cuối cùng, như bất kỳ hành trình nào khác, việc nuôi dạy trẻ tự lập đòi hỏi sự kiên nhẫn, yêu thương và hỗ trợ liên tục từ phía phụ huynh. Nó không chỉ là một quá trình dạy và học, mà còn là một cuộc hành trình chia sẻ, khám phá và cùng nhau lớn lên.
Đây chính là cách chúng ta định hình tương lai cho thế hệ sau, những bước đi từ tư duy nhỏ đến việc làm lớn, từ ngày hôm nay cho đến mai sau.