“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã xác định giáo dục là 1 trong 8 lĩnh vực trọng tâm. Có thể thấy rõ chuyển đổi số được ứng dụng vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh đại học.
Nếu trước đây, khoảng 1 triệu học sinh dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông và hơn 660 nghìn thí sinh đăng ký xét tuyển đại học, cao đẳng hằng năm phải nhập tay các thông tin cá nhân, học bạ học sinh, điểm xét tuyển, ngành... thông qua phiếu xét tuyển. Việc này mất nhiều thời gian nhập liệu, nhân lực thực hiện, dễ sai sót thông tin, tốn kém chi phí. Nhưng 2 năm qua, ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đã khiến quá trình này có rất nhiều thay đổi, thuận tiện cho thí sinh.
Theo đó, thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Việc này giúp thí sinh có thể giúp tra cứu chính xác thông tin cá nhân. Học sinh có thể tự hỗ trợ, hướng dẫn lẫn nhau trong việc kê khai thông tin. Kết quả kê khai của học sinh được lưu bằng bản điện tử với ngày giờ để làm căn cứ đối chiếu khi cần và có thể truy xuất mọi lúc, mọi nơi.
Đối với giáo viên được giao nhiệm vụ hỗ trợ và xác thực thông tin không phải nhập lại trên phần mềm dữ liệu, thuận lợi trong việc kiểm tra thông tin, xác thực, tìm kiếm thông tin mọi lúc, mọi nơi.
Đối với nhà trường, thời gian cho việc rà soát được diễn ra nhanh chóng, hiệu quả. Có thể tận dụng máy tính, đường truyền hỗ trợ xử lý việc đăng ký dự thi.
Qua 2 kỳ tuyển sinh năm 2022 và 2023, việc áp dụng công nghệ trong các khâu tuyển sinh đã khiến cho công việc này đơn giản và hiệu quả hơn rất nhiều, và đặc biệt mang lại sự công bằng, minh bạch. Nếu như từ năm 2021 trở về trước, các cơ sở giáo dục đại học tổ chức xét tuyển và thông báo kết quả trúng tuyển tới thí sinh, thí sinh phải nộp các hồ sơ cần thiết để xác định nhập học tại cơ sở giáo dục đại học.
Nhưng hiện tại, thí sinh đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học trực tuyến, sau đó, theo lịch, các em xác nhận nhập học thông qua dịch vụ công trực tuyến và được thực hiện mọi nơi, chỉ cần có kết nối Internet.
Sau 2 năm thực hiện, hệ thống quản lý thi tốt nghiệp trung học phổ thông được lãnh đạo sở giáo dục và đào tạo địa phương cũng như các trường trung học phổ thông đánh giá rất cao về tính ưu việt.
Tiết kiệm thời gian, công sức cho cả thí sinh, gia đình và nhà trường
Trao đổi với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Đỗ Quang Khôi - Trưởng Phòng Quản lý chất lượng và Giáo dục thường xuyên, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Nam thông tin: Việc ứng dụng chuyển đổi số vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông đã đem lại rất nhiều lợi ích.
“Thứ nhất là học sinh không cần nộp hồ sơ giấy nữa, thay vào đó, các em có thể đăng ký online trên hệ thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Từ đó, vấn đề hồ sơ, giấy tờ được gọn nhẹ, nhanh chóng, thuận tiện hơn.
Hiện nay, các gia đình hầu hết đều có điện thoại thông minh, máy tính riêng nên việc tiếp cận công nghệ thông tin, hướng dẫn học sinh thực hiện khá đơn giản. Với những học sinh khó khăn cũng có thể sử dụng máy tính ở trường để đăng ký dưới sự hỗ trợ của thầy cô.
Thứ hai, sau khi thi tốt nghiệp trung học phổ thông xong, thí sinh đăng ký nguyện vọng xét tuyển đại học bằng hình thức trực tuyến trên hệ thống, giúp học sinh tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức", ông Khôi nhận định.
Bên cạnh đó, theo ông Khôi, hệ thống trực tuyến cũng mang lại nhiều lợi ích cho các trường trung học phổ thông. Ví như, các trường không cần thu thập hồ sơ và không cần phải lật từng hồ sơ ra kiểm tra, rà soát rồi nhập thông tin của thí sinh lên hệ thống như trước kia nữa.
Về phía Sở Giáo dục và Đào tạo, khi ứng dụng chuyển đổi số vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông đã hỗ trợ rất nhiều trong công tác thống kê, tập hợp số liệu để báo cáo. Bởi trước, trong và sau kỳ thi, ban chỉ đạo kỳ thi cấp tỉnh đều cũng yêu cầu Sở Giáo dục và Đào tạo báo cáo số liệu.
Trong khi đó, thầy Tạ Minh Tân - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Hùng Vương (Phú Thọ) cho hay: Từ khi chuyển đổi số được ứng dụng vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, học sinh được chuyển từ đăng ký giấy sang đăng ký trên hệ thống của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã giúp các em có thể đăng ký rất nhanh, không mất nhiều thời gian điền hồ sơ giấy như trước. Đặc biệt là thí sinh có thể tự mình làm chủ thay đổi các thông tin sai sót kịp thời.
“Thực tế tại nhà trường, 2 năm vừa qua, các em đều chủ động đăng ký thông tin dự thi. Thầy cô cũng không phải vất vả rà soát, kiểm tra từng hồ sơ giấy mà chỉ cần hướng dẫn chung là học sinh đều có thể tự điền được. Hệ thống đăng ký của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng rất đơn giản, 100% học sinh nhà trường tham gia dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông đều đăng ký trực tuyến năm 2023.
Trước đây khi chưa có hệ thống đăng ký trực tuyến, nhà trường mất rất nhiều thời gian trong quá trình phổ biến, hướng dẫn học sinh đăng ký dự thi. Đôi khi các em chỉ cần điền sai một thông tin nhỏ là phải điền lại bộ hồ sơ từ đầu, gây mất rất nhiều thời gian. Còn hiện tại các bạn có thể sửa trực tiếp trên hệ thống và cập nhật mọi lúc, mọi nơi”, thầy Tân cho hay.
Cũng theo thầy Tân, trước kia khi học sinh điền xong hồ sơ nộp về nhà trường, trường sẽ tập hợp lại và nhập lên hệ thống. Việc này mất rất nhiều thời gian, học sinh và phụ huynh cũng khó theo dõi. Còn hiện tại, mỗi em có một tài khoản riêng, thí sinh và gia đình đều có thể theo dõi thông tin kịp thời.
Thay đổi nguyện vọng xét tuyển đại học dễ dàng mọi lúc, mọi nơi
Kể từ khi ứng dụng chuyển đổi số trong công tác tuyển sinh đã và đang giúp thí sinh tra cứu điểm thi, thay đổi nguyện vọng, nộp lệ phí xét tuyển đại học ngay tại nhà chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh hoặc máy tính có kết nối internet.
Ông Nguyễn Đức Hà - Trưởng phòng Quản lý chất lượng giáo dục, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Ninh khẳng định: Việc ứng dụng chuyển đổi số vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, thí sinh sẽ là người được hưởng lợi nhất. Sau khi thi xong, các bạn có thể ngồi một chỗ mà vẫn điều chỉnh được nguyện vọng xét tuyển. Các cơ quan tiếp nhận hồ sơ cũng không cần phải tìm kiếm từng hồ sơ giấy một cách thủ công. Mọi thông tin được lưu trữ trên hệ thống chỉ cần một thao tác tìm kiếm là sẽ ra đầy đủ.
“Trước kia khi chưa có ứng dụng trực tuyến, Sở mất rất nhiều thời gian chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp tốt nghiệp trung học phổ thông. Học sinh nộp hồ sơ trên giấy sau đó phải ký xác nhận và rất nhiều thủ tục khác… Sở cũng phải rà soát, kiểm tra lên kiểm tra xuống xem có sai sót hay không. Còn hiện tại mỗi bạn đã có một tài khoản riêng, các bạn hoàn toàn có thể chủ động nhập thông tin hay thay đổi hồ sơ của mình. Sau khi có điểm, thí sinh cũng có thể tra cứu điểm luôn rất thuận tiện”.
Cùng bàn về vấn đề này, thầy Phan Văn Chương - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, Quảng Nam thông tin: Trong năm học 2022-2023 nhà trường đã thực hiện chuyển đối số trong các nhiệm vụ trọng tâm và đem lại hiệu quả thiết thực, nhất là trong các kỳ thi tuyển sinh.
“Về các kỳ thi như tuyển sinh vào lớp 10 chuyên (2022-2023, và 2023-2024) nhà trường ứng dụng triệt chuyển đổi số. Cụ thể, ngoài việc phải nộp hồ sơ bằng bản giấy, nhà trường tổ chức cho các em học sinh, phụ huynh đăng nhập trên form online để thu nhận cơ sở dữ liệu từng học sinh, gắn với từng mã hồ sơ của trường, giúp cho bộ phận thu và nhận hồ sơ vận hành một cách hoàn toàn trực tuyến. Từ đó, giảm tải việc nhập liệu dữ liệu như các năm trước đây. Đồng thời, nhà trường cũng vận hành tương tự cho các công đoạn nhập học của học sinh. Sau khi có quyết định trúng tuyển, trường sử dụng form đăng ký để lấy cơ sở dữ liệu của các em và đăng tải lên hệ thống Vnedu.
Về các cuộc thi cấp trường, khảo sát nguyện vọng của học sinh… cũng hoàn toàn được thực hiện trực tuyến. Nhất là kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và xét tuyển đại học, cao đẳng, nhà trường cũng thực hiện theo hướng dẫn của Sở Giáo dục và Đào tạo về đăng ký trực tuyến,... Qua đó có thể thấy rằng chuyển đối số trong hệ thống giáo dục đã làm giảm tải rất nhiều công sức của cán bộ giáo viên, nhân viên nhà trường. Đặc biệt là tạo nhiều thuận lợi cho thí sinh dự thi và gia đình”, thầy Chương nhấn mạnh.
Bên cạnh những hiệu quả thiết thực mà việc chuyển đổi số mang lại, lãnh đạo các trường trung học phổ thông cũng mong muốn hệ thống đăng ký trực tuyến của Bộ Giáo dục và Đào tạo không ngừng được nâng cấp hơn, giúp cho tốc độ truy cập nhanh hơn. Như vậy sẽ đáp ứng được hiệu quả cao hơn, đem lại lợi ích cho người học.