Từ ngày 01/7/2024 sẽ thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27-NQ/TW Hội nghị Trung ương 7 (khóa XII).
Theo Nghị quyết 27 thì cơ cấu tiền lương mới của cán bộ, công chức, viên chức sẽ bao gồm: Lương cơ bản (chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương) và các khoản phụ cấp (chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương). Bổ sung tiền thưởng (quỹ tiền thưởng bằng khoảng 10% tổng quỹ tiền lương của năm, không bao gồm phụ cấp).
Ngoài ra, sẽ thực hiện sắp xếp lại các chế độ phụ cấp hiện hành, bảo đảm tổng quỹ phụ cấp chiếm tối đa 30% tổng quỹ lương.
Trong đó, bãi bỏ phụ cấp thâm niên nghề (trừ quân đội, công an, cơ yếu để bảo đảm tương quan tiền lương với cán bộ, công chức).
Thông tin, không còn phụ cấp thâm niên được đông đảo nhà giáo cả nước quan tâm, ngoài việc mất đi một khoản thu nhập để ghi nhận quá trình cống hiến, họ còn lo lắng có thể sẽ nhận thu nhập thấp hơn giáo viên trẻ nhưng may mắn được bổ nhiệm ở hạng cao.
Cùng có bằng đại học, có giáo viên công tác 20 năm lương hệ số lương 3,99, có người dạy 9-10 năm hệ số lương 4,0
Thực hiện việc chuyển xếp lương từ Thông tư 20-23/2015/TTLT-BGDĐT-BNV sang Thông tư 01-04/2021/TT-BGDĐT (được sửa đổi bởi Thông tư 08/2023/TT-BGDĐT), trong đó có điểm bất hợp lý là những trường hợp chuyển từ hạng II cũ sang hạng II mới ở bậc tiểu học, trung học cơ sở như những giáo viên hạng II, đang ở hệ số lương 3,0 (bậc 3); 3,33 (bậc 4); 3,66 (bậc 5); 3,99 (bậc 6), tương ứng với thời gian giảng dạy 9,12,15,18 năm (chưa kể thời gian được nâng lương trước hạn do có thành tích) khi chuyển sang hạng II mới đều được xếp và hưởng lương bậc I- hệ số 4,0.
Như vậy, cùng hạng II cũ sang II mới nhưng có người công tác 18-20 năm ở hệ số lương 3,99 được chuyển sang hệ số lương 4,0; cũng có trường hợp công tác 9 năm ở hệ số lương 3,0 được chuyển sang hệ số lương 4,0,…
Như vậy, trong trường hợp này giáo viên có thâm niên gần 20 năm công tác và giáo viên chỉ có thâm niên 9 năm công tác nhưng được chuyển xếp lương mới cùng có hệ số lương 4,0.
Tuy nhiên, hiện nay những giáo viên 20 năm có hệ số lương 4,0 sẽ được hưởng tổng thu nhập cao hơn nhưng giáo viên 9-15 năm cũng có hệ số lương 4,0 vì họ được hưởng phụ cấp thâm niên cao hơn, tùy thuộc vào thời gian công tác, ví dụ giáo viên công tác 20 năm được hưởng phụ cấp thâm niên 20%, nên chênh lệch không lớn lắm.
Trường hợp khác, khi cũng có bằng đại học nhưng do bị xếp ở hạng III cũ, nên khi công tác 20 năm cũng chỉ được xếp lương có hệ số lương 3,96, nếu được bổ nhiệm sang hạng III mới chỉ hưởng lương có hệ số lương 3,99, thấp hơn người được bổ nhiệm hệ số lương 4,0 (có trường hợp công tác 9-15 năm).
Trường hợp này, giáo viên công tác 20 năm được xếp giáo viên hạng III có hệ số lương 3,99 vẫn hưởng lương cao hơn giáo viên có thâm niên 9-15 năm nhưng “may mắn” được chuyển xếp lương ở hệ số lương hạng II có hệ số lương 4,0 vì họ được hưởng phụ cấp thâm niên cao hơn.
Nhiều bất cập khi chuyển xếp lương từ lương cũ sang lương mới, không căn cứ vào vị trí việc làm, hiệu quả công việc, một số trường hợp được chuyển xếp lương từ 3,0 sang 4,0 nhưng không có thành tích, không có gì nổi trội thời gian qua.
Những giáo viên này sẽ phải rất lo lắng khi sắp tới, thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27, không còn phụ cấp thâm niên họ công tác 20 năm có thể chỉ hưởng lương bằng hoặc thấp hơn giáo viên công tác 9-15 năm.
Bỏ phụ cấp thâm niên, giáo viên công tác 20 năm lo lương không bằng giáo viên 10 năm là có cơ sở
Cho dù hiện nay, chưa có bảng lương mới chính thức cho giáo viên từ 01/7/2024 khi thực hiện cải cách tiền lương theo Nghị quyết 27/NQ-TW.
Tuy nhiên, bảng lương mới đối với giáo viên khu vực công được xây dựng 1 bảng lương giáo viên chuyên môn, nghiệp vụ theo chức danh nghề nghiệp viên chức áp dụng chung đối với công chức, viên chức không giữ chức danh lãnh đạo; mỗi chức danh nghề nghiệp viên chức có nhiều bậc lương.
Theo dự kiến, sắp tới bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ mỗi chức danh nghề nghiệp cũng có nhiều bậc lương, giáo viên sẽ được chuyển từ lương hiện hưởng sang lương mới theo Nghị quyết 27/NQ-TW và áp dụng từ 01/7/2024.
Người viết cho rằng cải cách tiền lương mới, bỏ phụ cấp thâm niên, bỏ các khoản phụ cấp đặc thù, trả lương theo vị trí việc làm,…từ 01/7 tới là hợp lý, phù hợp sẽ xóa bỏ bớt những bất cập hiện nay về lương.
Tuy nhiên, khi đó những giáo viên có thâm niên 20 năm công tác, là tổ trưởng,…nhưng hiện nay có hệ số lương 3,99 hay 4,0 có thể sẽ chuyển lương mới bằng hoặc thấp hơn những giáo viên có thâm niên 9 -15 năm (có hệ số lương 3,0-3,66 cùng được chuyển qua hệ số lương 4,0) khi không còn phụ cấp thâm niên từ 01/7 tới là vấn đề cần được quan tâm.
Đây là vấn đề lớn, khó, bỏ phụ cấp thâm niên nhưng một giáo viên giỏi, công tác tốt, nhiều thành tích có thể chuyển xếp lương mới thấp hơn một giáo viên chỉ 10 năm công tác sẽ dẫn đến nhiều bất công, bất cập,…tiếp theo.
Người viết mong các cơ quan liên quan nghiên cứu, xem xét thận trọng về chuyển xếp lương nhà giáo, tránh tình trạng trên khi bỏ phụ cấp thâm niên và chuyển lương mới từ 01/7 tới.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.