Quy định giảm định mức tiết dạy do kiêm nhiệm các nhiệm vụ tại các cơ sở giáo dục được giáo viên quan tâm vì ảnh hưởng đến quyền lợi cũng như có thể được hưởng chế độ thừa giờ khi dạy và kiêm nhiệm khi vượt số tiết định mức theo quy định.
Theo quy định hiện hành, giáo viên tiểu học tiết định mức là 23 tiết/tuần, giáo viên trung học cơ sở định mức tiết dạy 19 tiết/tuần, giáo viên trung học phổ thông 17 tiết/tuần, nếu dạy và kiêm nhiệm vượt quá số tiết định mức trên trong cả năm học thì được tính tiền thừa giờ theo quy định.
Quy định giảm trừ tiết dạy định mức của giáo viên
Theo Điều 8,9 của Văn bản hợp nhất 03/2017/VBHN-BGDĐT về chế độ làm việc giáo viên phổ thông quy định giảm định mức như sau:
Tại Điều 8. Chế độ giảm định mức tiết dạy đối với giáo viên kiêm nhiệm các công việc chuyên môn
1. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở cấp tiểu học được giảm 3 tiết/tuần, ở cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông được giảm 4 tiết/tuần.
2. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường phổ thông dân tộc nội trú cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông được giảm 4 tiết/tuần. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường chuyên, trường bán trú được giảm 4 tiết/tuần. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường, lớp dành cho người tàn tật, khuyết tật được giảm 3 tiết/tuần.
2a. Giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường dự bị đại học được giảm 3 tiết/tuần.
3. Giáo viên kiêm phụ trách phòng học bộ môn được giảm 3 tiết/môn/tuần.
4. Giáo viên kiêm nhiệm phụ trách công tác văn nghệ, thể dục toàn trường, phụ trách vườn trường, xưởng trường, phòng thiết bị, thư viện (nếu các công tác này chưa có cán bộ chuyên trách) được tính giảm từ 2 - 3 tiết/tuần tùy khối lượng công việc và do hiệu trưởng quyết định.
5. Tổ trưởng bộ môn được giảm 3 tiết/tuần.
5a. Tổ phó chuyên môn được giảm 1 tiết/tuần.
Tại Điều 9. Chế độ giảm định mức tiết dạy đối với giáo viên kiêm nhiệm công tác Đảng, đoàn thể và các tổ chức khác trong nhà trường
1. Giáo viên kiêm bí thư đảng bộ, bí thư chi bộ (nơi không thành lập đảng bộ) trường hạng I được giảm 4 tiết/tuần, các trường hạng khác được giảm 3 tiết/tuần.
1a. Giáo viên kiêm nhiệm công tác công đoàn thực hiện giám định mức tiết dạy theo quy định tại Thông tư số 08/2016/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chế độ giảm định mức giờ dạy cho giáo viên, giảng viên làm công tác công đoàn không chuyên trách trong các cơ sở giáo dục công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
2. Giáo viên kiêm công tác bí thư đoàn, phó bí thư đoàn cấp trường được hưởng chế độ, chính sách theo quy định tại Quyết định số 13/2013/QĐ-TTg ngày 06 tháng 02 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ, chính sách đối với cán bộ Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội sinh viên Việt Nam trong các cơ sở giáo dục và cơ sở dạy nghề.
3. Giáo viên kiêm chủ tịch hội đồng trường, thư ký hội đồng trường được giảm 2 tiết/tuần.
4. Giáo viên kiêm trưởng ban thanh tra nhân dân trường học được giảm 2 tiết/tuần.
5. Để đảm bảo chất lượng giảng dạy và chất lượng công tác, mỗi giáo viên không làm kiêm nhiệm quá 2 chức vụ và được hưởng chế độ giảm định mức tiết dạy của chức vụ có số tiết giảm cao nhất
Tổ trưởng chuyên môn hay bộ môn đều được giảm 3 tiết/tuần?
Theo quy định tại khoản 5 Điều 8 Văn bản hợp nhất 03/2017/VBHN-BGDĐT Thông tư quy định về chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông quy định “5. Tổ trưởng bộ môn được giảm 3 tiết/tuần.”
Có nghĩa những giáo viên kiêm nhiệm Tổ trưởng bộ môn được giảm 3 tiết/tuần.
Nhưng có điều đáng bàn là hiện nay trong các quyết định bổ nhiệm tổ trưởng do Hiệu trưởng ký bổ nhiệm hàng năm thì ghi là Quyết định bổ nhiệm Tổ trưởng chuyên môn nên về câu từ không đồng nhất trong Văn bản hợp nhất 03/2017/VBHN-BGDĐT.
Một giáo viên ở một huyện thuộc vùng Đồng bằng Sông Cửu Long cho hay hiện nay tại huyện này đã có nhiều cơ sở giáo dục đã không cho tổ trưởng chuyên môn được giảm trừ 3 tiết/tuần với lý do: Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 15/2017/TT-BGDĐT (được hợp nhất bởi Văn bản hợp nhất 03/2017/VBHN-BGDĐT) quy định Tổ trưởng bộ môn được giảm 3 tiết/tuần, tổ phó chuyên môn được giảm 1 tiết/tuần. Trong khi đó, quyết định ghi là bổ nhiệm Tổ trưởng chuyên môn, tổ phó chuyên môn nên tổ trưởng chuyên môn không được giảm 3 tiết/tuần!
Đáng nói, tổ phó chuyên môn vẫn được giảm 1 tiết/tuần vì đúng theo Văn bản hợp nhất 03/2017/VBHN-BGDĐT.
Giáo viên kiêm nhiệm tổ trưởng chuyên môn ở khu vực bị cắt giảm 3 tiết nên thấy rất khó hiểu, cho rằng cách hiểu tổ trưởng bộ môn không phải là tổ trưởng chuyên môn là cách hiểu máy móc, cứng nhắc vì quy định giảm tiết đã có từ năm 2009, nếu không cho giảm 3 tiết/tuần trong năm nay thì cũng phải bị thu hồi, truy thu do hưởng từ năm 2009 đến nay!
Theo tìm hiểu, nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật hiện hành, người viết cho rằng tổ trưởng chuyên môn hay tổ trưởng bộ môn đều được giảm 3 tiết/tuần vì các lý do sau đây:
Thứ nhất, tổ trưởng chuyên môn (bộ môn) được giảm 3 tiết/tuần đã được thực hiện từ năm 2009.
Quy định tổ trưởng được giảm 3 tiết/tuần được thực hiện theo Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT từ năm 2009 đến nay sau đó được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 15/2017/TT-BGDĐT (được hợp nhất bởi Văn bản hợp nhất 03/2017/VBHN-BGDĐT) thì bổ sung thêm tổ phó chuyên môn được giảm 1 tiết/tuần.
Tại khoản 5 Điều 8 Thông tư 28/2009/TT-BGDĐT quy định “5. Tổ trưởng bộ môn được giảm 3 tiết/tuần.”
Có nghĩa là điều này hoàn toàn không mới, tổ trưởng chuyên môn ở các trường phổ thông (tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông) đã được giảm 3 tiết/tuần từ năm 2009 đến nay.
Qua các đợt thanh tra, kiểm tra chuyên ngành đều xác định tổ trưởng chuyên môn được giảm 3 tiết/tuần, không phát sinh các tình huống pháp lý khác.
Thứ hai, ở các trường phổ thông chỉ có Tổ chuyên môn nên phải là tổ trưởng chuyên môn
Người viết tra soát trong tất cả văn bản quy phạm pháp luật do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, thì ở trường phổ thông chỉ có Tổ chuyên môn nên việc bổ nhiệm Tổ trưởng chuyên môn là phù hợp và Tổ trưởng chuyên môn hay tổ trưởng bộ môn đều được giảm 3 tiết/tuần là phù hợp quy định hiện hành. Cụ thể:
Theo điều lệ trường học thì tại trường tiểu học: Tổ chuyên môn trường tiểu học được quy định tại khoản 1 Điều 14 Thông tư 28/2020/TT-BGDĐT Điều lệ Trường tiểu học có hiệu lực 01/11/2020 như sau:
“1. Tổ chuyên môn bao gồm giáo viên theo khối lớp hoặc môn học; nhân viên làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục, công nghệ thông tin, hỗ trợ giáo dục người khuyết tật, tham vấn học đường. Mỗi tổ có ít nhất 03 thành viên; tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 07 thành viên trở lên thì có tổ phó.”
Tại trường trung học cơ sở, trung học phổ thông thì tại khoản 1 Điều 14 Thông tư 32/2020/TT-BGDĐT Điều lệ Trường phổ thông có hiệu lực từ ngày 20/10/2020 quy định về việc thành lập tổ chuyên môn như sau:
“1. Cán bộ quản lý, giáo viên, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục, cán bộ làm công tác tư vấn cho học sinh của nhà trường được tổ chức thành các tổ chuyên môn. Tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 07 thành viên trở lên thì có tổ phó. Tổ trưởng, tổ phó tổ chuyên môn do hiệu trưởng bổ nhiệm, chịu sự quản lý, chỉ đạo của hiệu trưởng.”
Văn bản quy phạm pháp luật tiếp theo là Thông tư Số: 33/2005/TT-BGDĐT hướng dẫn tạm thời thực hiện chế độ phụ cấp chức vụ lãnh đạo trong các cơ sở giáo dục công lập quy định: phụ cấp chức vụ đối với Tổ trưởng chuyên môn và tương đương (không phân biệt hạng trường) trường trung học phổ thông là 0,25, trường trung học cơ sở, tiểu học, mầm non là 0,2;
Phụ cấp chức vụ đối với tổ phó chuyên môn và tương đương (không phân biệt hạng trường) các trường mầm non, phổ thông đều là 0,15.
Bên cạnh đó, tại Công văn Số: 5555/BGDĐT-GDTrH của Bộ Giáo dục và Đào tạo hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lý các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng, trong toàn bộ văn bản này cũng chỉ có dùng khái niệm tổ/nhóm chuyên môn và tổ trưởng/tổ phó chuyên môn.
Do đó tại các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, tại các trường phổ thông được phép thành lập tổ chuyên môn nên đương nhiên khi thành lập tổ chuyên môn thì phải bổ nhiệm tổ trưởng tổ chuyên môn và được giảm 3 tiết/ tuần. Nếu có cách hiểu khác thì tổ bộ môn cũng là một thành phần của tổ chuyên môn, nên bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn hay tổ trưởng bộ môn đều được giảm 3 tiết/tuần.
Người viết cũng tra soát các văn bản pháp luật, cũng không tìm thấy khái niệm, quy định tổ trưởng bộ môn ở các trường phổ thông, nên về cơ bản có thể hiểu tổ trưởng chuyên môn hay tổ trưởng bộ môn là một.
Thứ ba, không thể có việc tổ trưởng không được giảm 3 tiết/tuần mà tổ phó được giảm 1 tiết/tuần
Nếu hiểu chỉ có tổ trưởng bộ môn mới được giảm 3 tiết/tuần thì cả nước không có tổ trưởng nào được giảm 3 tiết/tuần và văn bản quy phạm pháp luật hiện hành như đã phân tích trên tại các trường phổ thông chỉ có tổ chuyên môn không có thành lập tổ bộ môn.
Không thể có chuyện bất hợp lý khi tổ trưởng quản lý mọi mặt tổ chuyên môn, chịu trách nhiệm về mọi hoạt động của tổ, quản lý, phân công cả tổ phó và giáo viên nhưng tổ trưởng lại không được giảm số tiết định mức/tuần, trong khi đó tổ phó lại được giảm 1 tiết/tuần.
Nếu chỉ vì tên gọi tổ trưởng bộ môn không phải tổ trưởng chuyên môn mà cắt giảm 3 tiết/tuần của tổ trưởng là cách hiểu còn gây hiểu lầm, nếu còn ở đâu hiểu như vậy rất cần Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm có giải thích rõ ràng để tránh gây hiểu nhầm, tránh mất quyền lợi của các giáo viên kiêm nhiệm tổ trưởng chuyên môn cũng như tránh khiếu kiện, khiếu nại,…
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.