Thông tư số 28/2009/TT-BGDĐT quy định thời gian nghỉ hè hằng năm của giáo viên là 02 tháng (bao gồm cả nghỉ hằng năm theo quy định của Bộ luật Lao động), được hưởng nguyên lương và các phụ cấp (nếu có).
Không ít giáo viên bậc trung học phổ thông ở Thành phố Hồ Chí Minh có thu nhập đến vài chục triệu đồng nhờ làm một số nhiệm vụ trong thời gian nghỉ hè như dạy ôn thi, coi thi, chấm thi tuyển sinh/tốt nghiệp trung học phổ thông.
Vào thời điểm 1 tuần cuối tháng 6 và 3 tuần của tháng 7, nhiều trường tổ chức ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông cho học sinh lớp 12 có thu học phí theo sự thoả thuận giữa phụ huynh và hiệu trưởng.
Trường nào có nhiều học sinh tham gia ôn thi thì giáo viên nhận được nhận một khoản tiền khá cao so với tiền lương tháng.
Giáo viên dạy 2 lớp 12, khoảng 50 tiết/4 tuần, sẽ nhận được khoảng 10 triệu đồng/khoá ôn thi (trung bình 200.000 đồng/tiết).
Mặc dù giáo viên dạy ôn thi tốt nghiệp được phụ huynh trả tiền học phí nhưng giáo viên giữa các trường trong địa bàn thường có sự so bì với nhau.
Có trường trả cho giáo viên 200.000 đồng/tiết nhưng cũng có trường trả đến 300.000 đồng/tiết - chênh nhau cả 100.000 đồng/tiết.
Việc các trường chi trả thù lao cho giáo viên dạy ôn thi khác nhau là do tỉ lệ ăn chia giữa hiệu trưởng và người tham gia giảng dạy.
Có trường chia 7/3 (70% cho giáo viên và 30% cho lãnh đạo) nhưng cũng có trường chỉ được 6/4, thậm chí còn thấp hơn con số này.
Nhìn chung, trường nào thu chi tài chính công khai minh bạch, hiệu trưởng và kế toán có tâm, biết nghĩ đến công sức của giáo viên làm thêm trong hè thì thầy cô được nhờ.
Ngược lại, có trường hiệu trưởng thu nhập một khoản rất lớn từ công tác quản lí dạy ôn thi trong hè, còn giáo viên thì chẳng được là bao.
Đáng nói, đa số phụ huynh đều nghĩ, gần như số tiền học phí mà họ đóng cho nhà trường là để trả công cho giáo viên. Vì vậy, hiệu trưởng nói bao nhiêu là họ đóng bấy nhiêu chứ cũng rất ít khi tính toán chi li.
Cùng với đó, giáo viên làm các công tác như coi thi, chấm thi đều được Thành phố Hồ Chí Minh chi trả thù lao tương xứng với thời gian, công sức mà thầy cô đã bỏ ra.
Cụ thể, giáo viên coi thi tuyển sinh 10 (3 ngày), coi thi tốt nghiệp trung học phổ thông (3 ngày) được chi trả khoảng 900.000 đồng/ngày (bao gồm cả tiền nước uống).
Khoảng 90% thầy cô giáo đều tham gia cả 2 kì thi vì đây là những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên bậc trung học phổ thông.
Giáo viên có tổng thu nhập khoảng hơn 5 triệu đồng/6 ngày làm việc trong tháng 6. Lãnh đạo (hiệu trưởng, hiệu phó) làm trưởng điểm thi, phó điểm thi và thư kí điểm thi được tính thêm số ngày làm việc so với giáo viên, mức thù lao sẽ được nhận cao hơn.
Đi đối với thu nhập là trách nhiệm của giáo viên làm công tác coi thi cũng rất áp lực. Giáo viên vi phạm, tuỳ theo mức độ sẽ bị xử lí kỉ luật theo Luật Viên chức.
Thậm chí giáo viên bị hạ thi đua khi đánh giá thu nhập tăng thêm (theo quý) theo quy định trong Nghị quyết của Hội đồng Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.
Bên cạnh đó, giáo viên làm công tác chấm thi được chi trả 1.200.000 đồng/ngày - cao gấp đôi, gấp ba so với nhiều tỉnh thành trên cả nước.
Giáo viên không dạy lớp 12 thường được điều động tham gia chấm thi tuyển sinh 10. Thời gian chấm thi môn tự luận Ngữ văn thường kéo dài khoảng 1 tuần lễ.
Giáo viên dạy 12 thì được điều động tham gia chấm thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Thời gian chấm thi môn tự luận Ngữ văn cũng thường kéo dài khoảng 1 tuần lễ.
Giáo viên tham gia chấm thi 1 đợt được nhận thù lao khoảng hơn 7 triệu đồng. Không ít giáo viên tham gia chấm thi cả 2 đợt thì được nhận thù lao gấp đôi - khoảng 15 triệu đồng.
Việc chấm bài thi tự luận trong thời gian hè khá vất vả, giáo viên phải đi sớm về muộn nếu nhà ở xa hội đồng chấm. Tuy vậy, giáo viên đều rất phấn khởi vì thời gian, công sức thầy cô bỏ ra được trả công tương xứng.
Ngoài ra, giáo viên làm các nhiệm vụ như coi thi, chấm thi trong hè thì sẽ được tính ngày công làm việc thực tế để nhận thu nhập tăng thêm theo quy định của Nghị quyết Hội đồng Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.
Một giáo viên có lương bậc 6 tham gia làm các nhiệm vụ như đã nói ở trên thì sẽ được nhận thu nhập tăng thêm khoảng 10 triệu đồng trong thời gian hè.
Tuy vậy, mùa hè năm trước (năm học 2022-2023), vẫn có một vài hiệu trưởng không tính những ngày công mà giáo viên tham gia chấm thi để trả thu nhập tăng thêm.
Lãnh đạo nói rằng, thầy cô tham gia chấm thi đã được Thành phố Hồ Chí Minh chi trả 1.200.000 đồng/ngày nên không tính thu nhập tăng thêm nữa.
Điều này khiến không ít giáo viên "tâm tư", so bì vì hiệu trưởng mỗi trường tính ngày công thu nhập tăng thêm một kiểu, khiến thầy cô giáo bị thiệt thòi.
Theo Quyết định số 20/2024/QĐ-UBND (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 12/5/2024), số ngày làm việc thực tế là số ngày làm việc mà cán bộ, công chức, viên chức, người lao động có tham gia thực hiện nhiệm vụ theo phân công bằng văn bản của cấp có thẩm quyền.
Như vậy, có giáo viên ở Thành phố Hồ Chí Minh có thể nhận được thu nhập khoảng 40 triệu đồng nhờ làm một số nhiệm vụ trong hè nếu thầy cô được cơ quan, đơn vị phân công.
Khoảng sau 10/7, khi đã làm xong các nhiệm vụ liên quan đến kì thi tốt nghiệp trung học phổ thông là giáo viên sẽ được nghỉ hè. Công việc năm học mới thường bắt đầu từ 15/8.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.