Mùa tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025 đã kết thúc, nhưng dư âm của nó sẽ là bài học cho nhiều cán bộ.
Ồn ào nhất là sai sót trong kì thi tuyển sinh lớp 10 tại Thái Bình. Trong thông báo kết luận thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn liên quan đến sai phạm trong công tác tổ chức thi tuyển sinh vào lớp 10 Trung học phổ thông năm học 2024-2025 được Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Bình công bố cuối tháng 9/2024 nêu, ông Nguyễn Viết Hiển, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Bình và ban thư ký không thực hiện đúng quy trình trong quá trình hồi phách bài thi tự luận.
Ông Nguyễn Viết Hiển đã bị kỷ luật bằng hình thức cách chức. Cùng với đó, nhiều cán bộ liên quan đã bị xử lý nghiêm. [1]
Một vụ việc cũng thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận là trường hợp sau khi thanh tra một 'thủ khoa lớp 10' bị trượt, buộc phải dừng học ở Thanh Hóa. Học sinh này trở thành thủ khoa do nhập nhầm điểm.
Những người làm sai phải chịu kỷ luật, nhưng vấn đề đặt ra là làm sao để không xảy ra các vụ việc tương tự trong các năm tới?
Dự thảo Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở và tuyển sinh trung học phổ thông đang được lấy ý kiến. Người viết là giáo viên đã nhiều năm tham gia chấm thi tuyển sinh lớp 10 xin có một số góp ý để kỳ thi tuyển sinh vào 10 các năm tới sẽ diễn ra an toàn.
Thứ nhất, các nội dung tại Điều 12 về tổ chức thi tuyển tuyển sinh trung học phổ thông. Thành phần hội đồng ra đề thi; Chấm thi; Phúc khảo bài thi trong dự thảo có chung cụm từ yêu cầu: … là giáo viên am hiểu Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở.
Ví dụ tại Khoản 4, Điều 12 của dự thảo quy định về chấm thi:
a) Thành phần Hội đồng chấm thi gồm: Chủ tịch Hội đồng, Phó Chủ tịch Hội đồng, Thư kí, cán bộ chấm thi, cán bộ công an, nhân viên phục vụ, nhân viên y tế, lực lượng bảo vệ. Chủ tịch Hội đồng là lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo; Phó Chủ tịch Hội đồng là lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo hoặc lãnh đạo các phòng trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo; Cán bộ chấm thi là giáo viên am hiểu Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở.
Tôi đề nghị bỏ cụm từ … "là giáo viên am hiểu Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở" thay thế bằng cụm từ … "là giáo viên nắm vững kiến thức chuyên môn".
Thực tế, cán bộ ra đề thi, chấm thi, chấm phúc khảo bài thi tuyển sinh lớp 10 vừa có giáo viên trung học phổ thông, giáo viên trung học cơ sở, đòi hỏi giáo viên trung học phổ thông am hiểu Chương trình giáo dục phổ thông cấp trung học cơ sở là không phù hợp thực tế.
Khi chấm thi tuyển sinh, cán bộ chấm thi chỉ đánh giá cụ thể về phẩm chất, năng lực của thí sinh mà bài ra yêu cầu, đã được đáp án mô tả, nên chỉ cần nắm vững kiến thức chuyên môn bộ môn của mình đang chấm là làm tốt công việc này.
Thứ hai, Khoản 4: Chấm thi, Khoản 5: Phúc khảo bài thi của dự thảo đều yêu cầu Phần mềm chấm thi phải bảo đảm chính xác, khoa học; được nghiệm thu trước khi đưa vào sử dụng chấm thi.
Để phần mềm chấm thi, phúc khảo bài thi đảm bảo chính xác, khoa học; được nghiệm thu trước khi đưa vào sử dụng chấm thi, tránh sai sót cho kì thi, tôi đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo thống nhất, quy định, phần mềm sử dụng chấm thi tuyển sinh lớp 10 do Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp.
Bộ Giáo dục và Đào tạo có Cục Công nghệ thông tin đủ năng lực nghiệp vụ đánh giá, nghiệm thu phần mềm chấm thi, phúc khảo bài thi; Bộ cung cấp phần mềm chấm thi cho các địa phương vừa thống nhất, vừa đảm bảo chính xác, khoa học, tiết kiệm.
Bên cạnh đó, sẽ thuận lợi hơn nếu Bộ Giáo dục và Đào tạo cần thanh tra, kiểm tra, tư vấn, giúp đỡ các địa phương trong công tác tuyển sinh lớp 10.
Thứ ba, trong dự thảo chưa quy định chi tiết quy trình ráp phách, nhập điểm cho thí sinh.
Chuyện ráp phách, nhập điểm thi cho thí sinh khi đã thực hiện xong khâu chấm bài tưởng chừng như rất đơn giản nhưng đây là mắt xích có thể bị sai sót ảnh hướng lớn đến kết quả được công bố. Vụ việc xảy ra ở Thái Bình, Thanh Hóa vừa qua là minh chứng cụ thể.
Vì vậy, người viết đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chi tiết, rõ ràng, cụ thể quy trình làm phách, ráp phách, nhập điểm cho thí sinh trong kì tuyển sinh lớp 10 thống nhất trên cả nước.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://giaoduc.net.vn/giam-doc-so-giao-duc-va-dao-tao-tinh-thai-binh-bi-cach-chuc-post245824.gd