Năm 2025 là năm đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông được tổ chức thực hiện theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Theo đó, thí sinh thi 4 môn gồm Toán, Ngữ văn (môn bắt buộc) và 2 môn tự chọn. Điều này cũng đặt ra yêu cầu với các các cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng phải có những điều chỉnh về phương thức tuyển sinh để phù hợp với bối cảnh mới.
Hiện tại, một số trường đại học đã đưa ra các phương thức tuyển sinh dự kiến. Đáng chú ý là nhiều trường có xu hướng giảm hoặc bỏ phương thức xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông trong phương thức tuyển sinh.
Tồn tại hạn chế với phương thức xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Thạc sĩ Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Tuyển sinh, Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh thông tin, trong năm 2025, nhà trường sẽ giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông lớp 10, 11 và học kỳ 1 của lớp 12 xuống còn 15 - 20% tổng chỉ tiêu (giảm 10% so với năm 2024).
Thạc sĩ Phạm Thái Sơn chia sẻ: “Việc giảm hoặc bỏ chỉ tiêu xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông là xu hướng một số trường đại học đã áp dụng trong thời gian gần đây. Điều này xuất phát từ những băn khoăn về tính khách quan và công bằng của phương thức xét tuyển này.
Quan điểm cá nhân của tôi là xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông có những giá trị nhất định, giúp đánh giá quá trình học tập lâu dài của thí sinh.
Tuy nhiên, vẫn tồn tại hạn chế, vì điểm học bạ của các trường trung học phổ thông có thể không hoàn toàn đồng nhất, do sự khác biệt trong cách đánh giá của mỗi trường hoặc mỗi khu vực.
Điều này gây ra sự thiếu công bằng trong việc đánh giá năng lực thực sự của các thí sinh đến từ các hoàn cảnh khác nhau.
Việc giảm chỉ tiêu xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông giúp Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh tránh sự phụ thuộc quá mức vào kết quả học tập ở bậc trung học phổ thông, đồng thời tạo cơ hội cho các phương thức xét tuyển khác mang tính chuẩn hóa cao như điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, điểm thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh”.
Đại học Bách Khoa Hà Nội nhiều năm không sử dụng phương thức xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông để tuyển sinh đại học.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Duy Hải - Trưởng Ban Tuyển sinh - Hướng nghiệp, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, trong nhiều năm qua, nhà trường giữ ổn định 3 phương thức tuyển sinh: Phương thức xét tuyển tài năng (khoảng 20%); Phương thức xét tuyển theo điểm thi Đánh giá tư duy (khoảng 30%); Phương thức xét tuyển theo điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông (khoảng 50%).
Căn cứ vào số lượng thí sinh đăng ký xét tuyển hàng năm, Đại học Bách khoa Hà Nội sẽ đưa ra tỷ lệ phù hợp với từng phương thức.
Năm 2025, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông được tổ chức theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Do đó, nhà trường đang đợi hướng dẫn cụ thể từ Bộ Giáo dục và Đào tạo để cân nhắc điều chỉnh phương án tuyển sinh.
Với các trường đại học thuộc khối ngành Sức khỏe, những năm gần đây nhiều cơ sở giáo dục không sử dụng phương thức xét tuyển bằng học bạ trung học phổ thông trong đó có Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh.
Chia sẻ về lý do không sử dụng phương thức xét tuyển học bạ để tuyển sinh, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Khôi - Trưởng phòng Đào tạo Đại học, Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, nguyên nhân là vì lo ngại chất lượng học bạ trung học phổ thông có thể không đồng đều giữa các địa phương.
Hiện tại phương thức xét tuyển bằng kết quả điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông vẫn đang chiếm khoảng 60% chỉ tiêu tuyển sinh đại học của nhà trường.
Xét tuyển bằng kết quả điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông có nhiều ưu điểm
Được biết, trong năm 2025, tỷ lệ xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông của Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh vẫn chiếm 50% - 60% tổng chỉ tiêu. Thầy Sơn cho hay, điều này phản ánh mục tiêu của nhà trường trong việc đảm bảo tính công bằng, khách quan trong quá trình tuyển sinh.
"Điểm tốt nghiệp trung học phổ thông là kết quả của kỳ thi cấp quốc gia, có sự giám sát và tổ chức chặt chẽ từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, mang tính khách quan cao và được áp dụng đồng bộ trên cả nước.
Hơn nữa, xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp giúp Trường Đại học Công thương Thành phố Hồ Chí Minh tiếp cận được những thí sinh có năng lực thực sự trong các môn học cơ bản, đảm bảo nền tảng kiến thức cần thiết để đáp ứng chương trình học đại học.
Điều này đặc biệt quan trọng đối với các ngành học đòi hỏi nền tảng kiến thức vững vàng, nơi kết quả trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông có thể phản ánh tương đối chính xác khả năng tiếp thu kiến thức và tư duy của sinh viên.
Ngoài ra, việc duy trì tỷ lệ lớn cho phương thức xét tuyển này cũng giúp đảm bảo tính công bằng giữa các thí sinh đến từ các địa phương khác nhau.
Nhà trường mong muốn mang đến cơ hội học tập bình đẳng cho tất cả thí sinh trên cả nước, bất kể khác biệt về vùng miền hay điều kiện học tập” - thầy Sơn khẳng định.
Nói về ưu điểm của phương thức xét tuyển bằng kết quả điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Duy Hải chia sẻ: "Theo tôi, điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông vẫn đang đầy đủ các yếu tố về mức độ tin cậy cũng như khả năng phân hóa để Đại học Bách khoa Hà Nội sử dụng xét tuyển cho công tác tuyển sinh.
Minh chứng là phương thức xét tuyển này chiếm tỷ lệ lớn nhất, Đại học Bách khoa Hà Nội lấy số lượng lên tới 50% chỉ tiêu.
Tồn tại một số quan điểm lo lắng về việc không ít thí sinh có điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông trên 27 điểm nhưng vẫn không đỗ nguyện vọng 1, "lạm phát" điểm cao. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng điểm trúng tuyển sẽ phụ thuộc vào từng ngành, từng trường. Chỉ tiêu có hạn nhưng quá nhiều thí sinh đăng ký, mức độ cạnh tranh tăng sẽ đẩy điểm trúng tuyển lên cao.
Hơn nữa, phương thức xét điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông sẽ bao phủ được phần lớn các thí sinh vì hầu hết học sinh đều tham gia kì thi này.
Ngoài ra, không phải học sinh nào cũng có điều kiện dự thi để lấy các chứng chỉ quốc tế như SAT, ACT, A-Level, AP và IB. Chúng tôi mong muốn mọi thí sinh đều có cơ hội được đăng ký xét tuyển vào Đại học Bách khoa Hà Nội".
Đối với Trường Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương, nhà trường chỉ dành cho phương thức xét tuyển bằng học bạ số lượng chỉ tiêu hạn chế, việc xét tuyển căn cứ vào kết quả điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông vẫn chiếm tỷ lệ lớn nhất.
Tiến sĩ, Bác sĩ Lê Đức Thuận - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương cho biết, nhà trường xét tuyển dựa vào điểm học bạ trung học phổ thông cho các ngành Điều dưỡng, Kỹ thuật phục hồi chức năng, Kỹ thuật Xét nghiệm y học, Kỹ thuật Hình ảnh y học, không áp dụng phương thức này với ngành Y khoa.
Hiện tại, ban lãnh đạo Trường Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương đang xem xét các phương án tuyển sinh năm 2025 để phù hợp với kì thi tốt nghiệp theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, giao cho bộ phận tuyển sinh xây dựng đề án và sẽ đưa ra quyết nghị trong cuộc họp hội đồng trường.
Thầy Thuận bày tỏ: “Điểm thi tốt nghiệp trung học phổ thông là căn cứ tin cậy để Trường Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương xét tuyển. Ngành Y liên quan đến tính mạng con người, yêu cầu khắt khe ngay từ đầu vào, nhà trường mong muốn có thể tuyển những sinh viên đủ năng lực, phẩm chất để theo học, khi tham gia thị trường lao động được các cơ sở y tế đánh giá cao".