Học viện Ngoại giao có tiền thân là Trường Ngoại giao (trực thuộc Bộ Ngoại giao) được thành lập vào ngày 17/6/1959. Năm 1992, sau khi sáp nhập vào Viện Quan hệ Quốc tế, đơn vị này đổi tên thành Học viện Quan hệ Quốc tế.
Đến năm 2008, với quyết định nâng cấp lên đơn vị cấp Tổng cục, cơ sở giáo dục chính thức mang tên Học viện Ngoại giao như hiện nay. Trụ sở của Học viện đang được đặt tại số 69 phố Chùa Láng, phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội.
Với tư cách là một trong những cơ sở giáo dục đại học hàng đầu Việt Nam về quan hệ quốc tế, Học viện Ngoại Giao đã và đang bồi dưỡng những tài năng ngoại giao, tiên phong trong việc nghiên cứu, dự báo chiến lược và lan tỏa tri thức, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
Từ khi thành lập, Học viện không ngừng mở rộng quy mô và đa dạng hóa chương trình đào tạo để chuyển giao nguồn nhân lực chất lượng cao, không chỉ đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của ngoại giao nước nhà mà còn góp phần vào công cuộc đổi mới, hội nhập của đất nước.
Tính đến hết năm 2023, với quy mô trên 7.000 học viên, Học viện đã đào tạo 49 khóa trình độ đại học, 23 khóa Thạc sĩ Quan hệ Quốc tế, 11 khóa Thạc sĩ Luật Quốc tế, 09 khóa Thạc sĩ Kinh tế Quốc tế, 01 khóa Thạc sĩ Truyền thông Quốc tế, 13 khóa Tiến sĩ Quan hệ Quốc tế và 05 khóa Tiến sĩ Luật Quốc tế.
Năm 2024 đánh dấu cột mốc 65 năm hình thành và phát triển của Học viện Ngoại giao, với khẩu hiệu hành động “Vị thế quốc gia – Tầm vóc quốc tế”, Học viện thể hiện quyết tâm tiếp tục khẳng định vị thế là cơ sở giáo dục dẫn đầu trong đào tạo và nghiên cứu quan hệ quốc tế, đối ngoại, hội nhập, ngày một mở rộng, phát triển và được biết tới trong khu vực và toàn cầu.
Đổi mới, hội nhập và phát triển toàn diện
Kế thừa và phát huy những kết quả đã đạt được trong suốt chiều dài lịch sử xây dựng và phát triển, Học viện Ngoại giao đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ theo hướng hiện đại hóa, đa dạng hóa và cởi mở nhằm củng cố và nâng cao hơn nữa vị thế tiên phong trong sự nghiệp hội nhập quốc tế, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác đối ngoại.
Với vai trò là đơn vị đầu ngành về nghiên cứu và đào tạo trong lĩnh vực quan hệ quốc tế, Học viện không chỉ đóng vai trò tham mưu quan trọng cho Bộ Ngoại giao và lãnh đạo Đảng, Nhà nước về chính sách đối ngoại mà còn mở rộng phục vụ nhu cầu đa dạng của xã hội, với tinh thần phụng sự và lan tỏa tri thức.
Trong hoạt động giáo dục đào tạo: Học viện Ngoại giao đã chủ động xây dựng và ban hành các chính sách, đảm bảo chất lượng đào tạo đáp ứng các tiêu chuẩn do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định.
Học viện tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp đổi mới sáng tạo, nhằm đưa chất lượng đào tạo tiệm cận với chương trình tiên tiến đang được áp dụng tại các trường đại học danh tiếng trong khu vực và quốc tế.
Uy tín, vị thế của Học viện tiếp tục được khẳng định khi mở rộng hợp tác quốc tế, triển khai đa dạng các chương trình liên kết, trao đổi sinh viên với các đối tác uy tín trên toàn cầu.
Với chủ trương đặt quyền lợi của người học lên hàng đầu, nhằm tăng cường tính thực tiễn và nâng cao khả năng cạnh tranh cho sinh viên ra trường không chỉ ở thị trường việc làm của Việt Nam mà còn hướng tới thị trường việc làm quốc tế, nhà trường đã và đang thúc đẩy thực hiện hiệu quả các chương trình kết nối sinh viên với các đơn vị tuyển dụng, tạo cơ hội thực tập và làm việc tại các cơ quan, tổ chức hàng đầu như Bộ Ngoại giao, các bộ ngành trung ương và địa phương, cơ quan đại diện nước ngoài ở Việt Nam, các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp, các công ty Luật trong và ngoài nước, cũng như các cơ quan truyền thông, báo, đài trung ương.
Với triết lý giáo dục toàn diện, Học viện Ngoại giao không chỉ trang bị cho sinh viên kiến thức chuyên sâu mà còn phát triển các kỹ năng mềm, tư duy phản biện và khả năng thích ứng linh hoạt với sự biến đổi không ngừng của xã hội.
Dựa trên tiêu chí kết hợp chặt chẽ lý thuyết với thực tiễn, chương trình đào tạo cung cấp cơ hội trải nghiệm thực tế thông qua các hoạt động mô phỏng, nghiên cứu tình huống, thực tập và trao đổi, giúp sinh viên rèn luyện kỹ năng mềm và nắm vững kiến thức nghề nghiệp.
Học viện khuyến khích các phương pháp dạy học gợi mở tư duy, sáng tạo, tương tác hai chiều, tự do tranh luận và tôn trọng ý kiến khác biệt. Giáo dục không chỉ là quá trình truyền đạt kiến thức mà còn là hành trình giúp mỗi cá nhân khám phá bản thân, nâng cao năng lực và xây dựng con đường sự nghiệp phù hợp.
Sinh viên sẽ được nuôi dưỡng những giá trị cốt lõi như chính trực, bao dung, dũng cảm, biết hợp tác, hòa đồng, tôn trọng người khác. Quá trình này tạo ra sự hài hòa giữa thân - tâm, cá nhân - tập thể, con người - hoàn cảnh sống, có khả năng tự bồi dưỡng văn hóa sống để hiểu mình, biết người, luôn sẵn sàng đối thoại, thấu hiểu và hợp tác vì một thế giới tốt đẹp hơn.
Một trong những mục tiêu lớn của Học viện Ngoại giao là đào tạo những nhà lãnh đạo tương lai, những người có khả năng dẫn dắt và ảnh hưởng, có tầm nhìn xa trông rộng và khả năng thích ứng nhạy bén. Do vậy, các chương trình đào tạo được thiết kế và giảng dạy để sinh viên nắm được kiến thức cơ bản một cách có hệ thống, bồi dưỡng khả năng tự học tập suốt đời, thành thạo ít nhất từ một đến hai ngoại ngữ, luôn được cập nhật những kiến thức mới thông qua các buổi tọa đàm với các chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực.
Trong quá trình học tập tại đây, sinh viên có nhiều cơ hội được tham gia các hoạt động đối ngoại, tiếp đón các nguyên thủ quốc gia, dự các buổi trao đổi chuyên đề bằng các ngoại ngữ khác nhau do các chuyên gia cao cấp trên thế giới giảng dạy. Bên cạnh đó, Học viện còn tổ chức nhiều buổi chuyên đề bổ trợ kiến thức đa dạng về lịch sử, văn hóa, văn học, nghệ thuật và cung cấp các kỹ năng mềm phục vụ cho phát triển nghề nghiệp tương lai như kỹ năng lãnh đạo thích ứng, kỹ năng phát triển và xây dựng hình ảnh cá nhân, kỹ năng ứng xử trong môi trường đa văn hóa, kỹ năng lễ tân và hoạt động trong lĩnh vực đối ngoại…
Trong hoạt động nghiên cứu khoa học: Học viện Ngoại giao giữ vai trò nòng cốt trong việc thực hiện các công trình nghiên cứu, dự báo chiến lược của Bộ Ngoại giao. Với chức năng nghiên cứu khoa học sâu rộng về quan hệ quốc tế, Học viện không chỉ đảm bảo chất lượng các nghiên cứu mà còn chủ trì điều phối toàn bộ chương trình nghiên cứu khoa học của Bộ Ngoại giao.
Học viện là thành viên tích cực của các viện nghiên cứu quốc tế uy tín như Viện nghiên cứu chiến lược và quốc tế (ASEAN-ISIS), Hội đồng Hợp tác An ninh châu Á - Thái Bình Dương (CSCAP) và là Điều phối viên của Việt Nam trong Mạng lưới nghiên cứu xung đột Đông Nam Á.
Đến nay, Học viện có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với hơn 80 viện nghiên cứu và trường đại học trên thế giới, đồng thời duy trì liên kết với nhiều đại sứ quán và tổ chức quốc tế tại Hà Nội.
Với đặc thù gắn kết chặt chẽ với ngành ngoại giao và các hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước, Học viện Ngoại Giao có ưu thế trong việc phát triển hợp tác quốc tế, đào tạo và nghiên cứu phục vụ hội nhập quốc tế, đáp ứng yêu cầu ngày một cao hơn của xã hội.
Tổng hòa những yếu tố trên đã kiến tạo nên danh tiếng đào tạo, giúp Học viện Ngoại giao luôn thu hút các thí sinh có chất lượng đầu vào thuộc top đầu cả nước.
Trong quá trình học tập tại đây, sinh viên có nhiều cơ hội được tham gia các hoạt động học thuật đa dạng như nghe chuyên đề tiếng Anh do các chuyên gia cao cấp thế giới giảng dạy, tham gia các hội thảo, hội nghị chuyên đề để nâng cao kỹ năng mềm và chuyên môn thực tập tại các đại sứ quán, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp.
Gặt hái được nhiều thành công vang dội trong các cuộc thi
Nhờ nền tảng đào tạo chất lượng cao và môi trường quốc tế chuyên nghiệp, sinh viên Học viện Ngoại giao đã liên tục gặt hái những thành công vang dội trong các cuộc thi trong nước và quốc tế.
Nổi bật là như giải Nhất tiếng Anh trong cuộc thi Olympic tiếng Anh toàn quốc các trường đại học và cao đẳng năm 2021 và 2022; giải Gold Winner hạng mục film & Integrated và giải Bronzer Winner hạng mục Marketer trong cuộc thi Vietnam Young Lions; đại diện Việt Nam tham gia Diễn đàn thanh niên mạng lưới công viên địa chất toàn cầu UNESCO 2021; liên tiếp đạt giải Nhất năm 2021 và giải Xuất sắc năm 2022 tại vòng chung kết cuộc thi “Sáng tạo thanh thiếu niên về quản trị và phát triển lưu vực sông Mê Kông - YICMG”...
Trong tương lai, Học viện Ngoại giao tiếp tục tập trung phát triển bền vững, mở rộng các ngành đào tạo dựa trên thế mạnh truyền thống và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến. Học viện hướng tới trở thành một cơ sở giáo dục và nghiên cứu có ảnh hưởng tại khu vực Đông Nam Á và quốc tế, góp phần đưa ra giải pháp sáng tạo cho các vấn đề khu vực và toàn cầu, đóng góp tích cực vào tiến trình hội nhập của Việt Nam.