Định hướng, phân luồng học sinh sau Trung học cơ sở là chủ trương đúng đúng đắn của Nhà nước. Thời gian qua tại Hải Dương, nhà trường, giáo viên tư vấn, định hướng cho học sinh có năng lực trung bình sau khi hoàn thành cấp trung học cơ sở không thi vào lớp 10 Trung học phổ thông mà chuyển sang học nghề hoặc hướng đi khác.
Tuy nhiên, nhiều nơi xuất hiện tình trạng định hướng, phân luồng thái quá khiến phụ huynh hiểu là “ép” đăng ký không cho con thi vào lớp 10 Trung học phổ thông.
Theo một số giáo viên Trung học cơ sở ở Hải Dương, căn nguyên của vấn đề vẫn là bệnh thành tích dẫn đến có trường phân luồng học sinh sau Trung học cơ sở quá sâu.
Bởi trường nào có tỷ lệ học sinh không trúng tuyển lớp 10 Trung học phổ thông cao sẽ ảnh hưởng đến thứ hạng thi đua, chất lượng dạy học sẽ bị đánh giá, ảnh hưởng đến uy tín của nhà trường.
Thậm chí, công tác phân luồng còn biến tướng sang việc có giáo viên tư vấn, định hướng quá mức, “ép” học sinh đăng ký, nộp học bạ vào một trường Trung học phổ thông tư thục khiến phụ huynh bất bình.
Học tập và thi cử là quyền của mỗi học sinh nhưng với cách phân luồng của một số trường trung học cơ sở đã vô tình làm mất quyền dự thi của nhiều em tại kỳ thi quan trọng này.
Thậm chí, giáo viên tư vấn không khéo còn tạo vết thương lòng đeo bám các em mãi mãi. Bởi lẽ, ở độ tuổi 15, suy nghĩ của học sinh còn non nớt, nhiều em lại ham chơi, lười học. Vì vậy các em cần sự động viên, ủng hộ để tiến lên thay vì những lời nói khiến các em nhụt chí, nản lòng.
Thực tế cho thấy, nhiều học sinh do học lực còn hạn chế nên sau khi được giáo viên tư vấn, đến học kỳ II đã xác định không thi lớp 10 và chểnh mảng học tập, thậm chí làm ảnh hưởng tới việc học tập của các bạn khác.
Khi một lớp học có em ôn luyện vào lớp 10 nhưng có em không ôn sẽ ít nhiều bị ảnh hưởng. Những em không thi có thể tìm đến những môi trường không lành mạnh, tệ nạn xã hội. Điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục toàn diện và kiến thức ở cấp Trung học cơ sở của học sinh.
Để khắc phục tình trạng trên, từ năm học 2024-2025, Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Dương đã quyết định tính điểm trung bình kỳ thi vào lớp 10 Trung học phổ thông để xét thi đua của các địa phương và các nhà trường theo hướng xếp hạng theo tổng điểm/số học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở. Như vậy sẽ không còn tính thi đua theo cách truyền thống là xếp hạng tổng điểm/số thí sinh dự thi.
Khi được hỏi về cách xếp hạng mới này, nhiều cán bộ quản lý và giáo viên trên địa bàn tỉnh Hải Dương rất đồng tình.
Thầy giáo Nguyễn Khắc Điệp - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Chí Minh (huyện Tứ Kỳ) cho biết, đây là giải pháp đột phá của Sở Giáo dục và Đào tạo. Nếu tính theo cách trên sẽ tạo công bằng cho các trường.
Có thể các trường sẽ tư vấn nhiều học sinh dự thi lớp 10 hơn. Tuy nhiên, công tác phân luồng, định hướng cho học sinh sau trung học cơ sở vẫn phải thực hiện đúng quy định, đúng theo chủ trương, mục tiêu của tỉnh.
Theo số liệu của Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Dương, năm học 2023-2024, toàn tỉnh có khoảng 30.400 học sinh lớp 9 thì có gần 21.000 thí sinh dự thi vào lớp 10 năm học 2024-2025.
Với cách tính điểm như trên, có thể kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2025-2026 sắp tới sẽ có số lượng thí sinh đăng ký dự thi đông hơn những năm trước rất nhiều.
Ông Đỗ Duy Hưng - Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Dương cho rằng, cách tính tổng điểm/số học sinh tốt nghiệp Trung học cơ sở là một trong những biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục cho tất cả học sinh.
Đây cũng là cơ hội để các em xác định học lực của mình, có định hướng nghề nghiệp đúng đắn và không ảnh hưởng tới công tác phân luồng sau trung học cơ sở.
Trên thực tế, dù số lượng không nhiều nhưng vẫn có những gia đình không có nguyện vọng cho con thi vào lớp 10. Phụ huynh biết lực học của con nếu dự thi sẽ không trúng tuyển nên xác định ngay từ đầu không ôn thi để đỡ tốn kém kinh phí, đỡ áp lực thi cử.
Vì vậy, để tránh cách xếp hạng mới dẫn đến việc làm cực đoan “ép” học sinh đi thi hoặc không thi, các trường cần tôn trọng quyền lựa chọn của học sinh; chỉ nên tư vấn, định hướng đúng mức.
Dù thi hay không thi thì việc quan trọng là các trường, giáo viên cần quan tâm nâng cao chất lượng giáo dục, truyền đạt kiến thức tới tất cả học sinh, không phân biệt trình độ để các em có kiến thức nền tảng ở cấp Trung học cơ sở.