Ngành Hệ thống thông tin quản lý (MIS) là sự kết hợp giữa công nghệ thông tin và quản lý kinh doanh, tập trung vào việc thiết kế, vận hành, quản trị hệ thống, phân tích dữ liệu và thông tin. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể cải thiện hoạt động hiệu quả và đạt được lợi thế cạnh tranh.
Sinh viên ngành này sau khi tốt nghiệp có cơ hội làm việc đa dạng trong các lĩnh vực lập trình, quản lý dự án, phân tích dữ liệu, phát triển phần mềm, quản trị mạng.
Ngành học có tốc độ phát triển nhanh, đòi hỏi liên tục cập nhật chương trình
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Phan Thanh Đức - Trưởng khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số, Học viện Ngân hàng chia sẻ: “Hệ thống thông tin quản lý là ngành có tốc độ phát triển nhanh chóng. Do đó, chương trình đào tạo ngành này tại Học viện Ngân hàng liên tục được cập nhật 1 năm một lần với những thay đổi nhỏ và khoảng 3-5 năm một lần với những thay đổi lớn hơn.
Điểm mạnh của chương trình đào tạo ngành Hệ thống thông tin quản lý tại học viện là áp dụng các tài liệu có bản quyền của các hãng công nghệ hàng đầu trên thế giới như Oracle, Google, SAP,… Sinh viên được đào tạo trực tiếp bằng tiếng Anh, có khả năng đạt các chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế. Khi ra trường, người học có đủ kiến thức, kỹ năng và trải nghiệm cần thiết để có thể làm việc trong môi trường quốc tế”.
Ngoài kiến thức chuyên môn, theo thầy Đức chương trình đào tạo hiện nay của trường cũng chú trọng vào việc trang bị cho sinh viên các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện, tư duy giải quyết vấn đề, khả năng sáng tạo trong việc thiết kế các giải pháp thông tin cho doanh nghiệp…
Cùng với việc tiếp xúc sớm với thực tế, sinh viên tốt nghiệp ngành Hệ thống thông tin quản lý tại Học viện Ngân hàng được đánh giá cao và có cơ hội làm việc tại các doanh nghiệp lớn. Nhiều bạn sinh viên đã có việc làm ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Tuy nhiên, Trưởng khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số, Học viện Ngân hàng cũng cho rằng, để đáp ứng tốt yêu cầu của ngành này, các bạn cần trang bị thêm những kỹ năng về phân tích dữ liệu, quản lý dự án, công nghệ thông tin, và tư duy phân tích sâu sắc để có thể đảm nhận các vị trí công việc đa dạng.
Trong khi đó, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương - Trưởng phòng đào tạo đại học, Trường Đại học Nha Trang cho biết, chương trình đào tạo ngành Hệ thống thông tin quản lý được trường thiết kế với mục tiêu trang bị cho sinh viên kiến thức nền tảng vững vàng về kinh tế, quản lý và công nghệ thông tin.
“Khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Nha Trang không chỉ đào tạo cử nhân ngành Hệ thống thông tin quản lý có trình độ chuyên môn đáp ứng nhu cầu xã hội, mà còn cung cấp các kỹ năng tự học, học tập suốt đời và học lên các bậc cao hơn để người học phát triển nghề nghiệp và hội nhập quốc tế.
Nhà trường cũng tạo môi trường giáo dục giúp sinh viên phát triển toàn diện về nhân cách, đạo đức, tri thức và kỹ năng để thành công trong lĩnh vực mà các em theo đuổi”.
Dựa trên yêu cầu thực tiễn từ các tổ chức, doanh nghiệp và những bất cập phát sinh trong quá trình giảng dạy, Trường Đại học Nha Trang thực hiện cập nhật chương trình đào tạo ngành Hệ thống thông tin quản lý định kỳ hai năm một lần. Từ đó, nhà trường tổ chức họp, rà soát và phê duyệt các thay đổi nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển của thị trường lao động.
Hiện nay, một số học phần trong chương trình đào tạo ngành Hệ thống thông tin quản lý đã được trường nâng cấp để đảm bảo chất lượng. Nhà trường cũng áp dụng phương pháp học tập linh hoạt với các công cụ học tập hiện đại, giúp sinh viên phát triển khả năng tự học và nâng cao kỹ năng cần thiết cho công việc.
Thầy Phương nhấn mạnh, để học tốt ngành Hệ thống thông tin quản lý, người học cần đáp ứng nhiều yếu tố, nếu chỉ có đam mê là chưa đủ.
“Để theo đuổi ngành Hệ thống thông tin quản lý lâu dài, người học cần có một số tố chất quan trọng. Trước hết, tư duy logic và khả năng phân tích là rất cần thiết để hiểu và thiết kế các hệ thống thông tin quản lý phức tạp. Người học cần có khả năng phân tích dữ liệu, xác định vấn đề và đưa ra giải pháp tối ưu.
Bên cạnh đó, kỹ năng công nghệ thông tin cũng rất quan trọng. Ngoài đam mê và năng khiếu trong việc sử dụng công nghệ, phần mềm và các hệ thống thông tin, cũng cần có khả năng học và sử dụng các công cụ như SQL, ERP, BI hay các ngôn ngữ lập trình cơ bản”, thầy Phương chia sẻ.
Đáng chú ý, theo đại diện cả hai cơ sở giáo dục đại học đào tạo ngành Hệ thống thông tin quản lý, một trong những khó khăn khi đào tạo ngành này là việc phải cập nhật chương trình đào tạo thường xuyên. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khiến các cơ sở giáo dục khó theo kịp dẫn đến chậm trễ trong điều chỉnh, cập nhật chương trình học.
Bên cạnh đó, ngành Hệ thống thông tin quản lý yêu cầu giảng viên không chỉ có kiến thức chuyên môn vững vàng mà còn cần sự am hiểu về lĩnh vực quản lý, kinh doanh và công nghệ. Việc tìm kiếm đội ngũ giảng viên phù hợp, đặc biệt trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh chóng, là một thách thức không nhỏ.
Tốt nghiệp ngành Hệ thống thông tin quản lý có thể làm công việc gì?
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tô Văn Phương, việc gắn kết lý thuyết với thực hành thông qua các chương trình hợp tác với doanh nghiệp sẽ tạo cho người học cơ hội tham gia vào các dự án thực tế, học hỏi từ các chuyên gia và tiếp cận với môi trường làm việc chuyên nghiệp.
Trường Đại học Nha Trang đã chủ động xây dựng chương trình đào tạo kết nối chặt chẽ giữa lý thuyết và thực tiễn, thông qua hợp tác sâu rộng với các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực. Chương trình học được thiết kế đồng bộ, đáp ứng yêu cầu thực tế của thị trường lao động, kết hợp kiến thức lý thuyết chuyên sâu với các kỹ năng thực hành. Giảng viên các bộ môn cũng tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn vào quá trình giảng dạy.
Quá trình học tập, người học không chỉ có sự hướng dẫn của giảng viên mà còn nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia, giúp sinh viên của ngành phát triển kỹ năng làm việc nhóm, tư duy giải quyết vấn đề và khả năng thích nghi với công việc thay đổi nhanh chóng, sẵn sàng đáp ứng các thách thức của thời đại công nghệ 4.0.
“Sinh viên ngành Hệ thống thông tin quản lý có thể làm việc tại các vị trí như chuyên viên phân tích hệ thống, quản trị dữ liệu, phân tích dữ liệu, quản trị hệ thống thông tin, phát triển website và giảng dạy.
Để hỗ trợ sinh viên ra trường dễ dàng tìm được việc làm, nhà trường triển khai nhiều chương trình kết nối với doanh nghiệp, tổ chức ngày hội việc làm, hợp tác chiến lược với các công ty, tổ chức hội thảo kỹ năng và nghề nghiệp cùng với việc xây dựng mạng lưới cựu sinh viên và các câu lạc bộ chuyên ngành.
Trường Đại học Nha Trang hợp tác với nhiều doanh nghiệp như VNPT Khánh Hòa, FPT Software Nha Trang và nhiều công ty khác, tạo cơ hội việc làm cho sinh viên tốt nghiệp ngành Hệ thống thông tin quản lý”, thầy Phương nói.
Cùng chia sẻ về cơ hội nghề nghiệp của sinh viên tốt nghiệp ngành này, Tiến sĩ Phan Thanh Đức nhận định, sinh viên tốt nghiệp ngành Hệ thống thông tin quản lý có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực, bao gồm phát triển, vận hành và ứng dụng các hệ thống thông tin trong công tác quản lý điều hành của các tổ chức, doanh nghiệp, tài chính, ngân hàng…
Học viện Ngân hàng chú trọng kết nối sinh viên với các doanh nghiệp thông qua các chương trình thực tập tại các công ty lớn.
“Một trong những thế mạnh của ngành Hệ thống thông tin quản lý tại Học viện Ngân hàng là sớm tích hợp những kiến thức thực tế của doanh nghiệp vào chương trình giảng dạy ngay từ năm nhất.
Nhà trường tăng cường hợp tác với các công ty công nghệ và tổ chức các buổi ngoại khóa thực tế tại doanh nghiệp cũng như mời các chuyên gia tại doanh nghiệp tới trao đổi, giảng dạy kiến thức thực tế đối với hầu hết các học phần. Các học phần thực tập và đồ án được thiết kế để 100% sinh viên giải quyết các bài toán thực tế tại doanh nghiệp.
Với những công nghệ mới nổi như dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, blockchain… cũng đã được khoa đưa vào giảng dạy. Điều này giúp sinh viên có kiến thức về các xu hướng công nghệ mới đang phát triển và triển khai ứng dụng trong các hệ thống thông tin", thầy Đức nói.
Thu nhập hấp dẫn đi kèm với yêu cầu nâng cao năng lực, cập nhật công nghệ
Anh Đinh Thanh Lương, cựu sinh viên ngành Hệ thống thông tin quản lý, Học viện Ngân hàng hiện đang đảm nhận vị trí chuyên viên kiểm tra tự động hóa tại một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực công nghệ chia sẻ về cơ hội cũng như thách thức mà sinh viên ngành này sẽ phải đối mặt khi đi làm.
Theo anh Lương, mức lương trong ngành Hệ thống thông tin quản lý khá cao so với mặt bằng chung, đặc biệt là đối với những vị trí yêu cầu chuyên môn và kinh nghiệm cao. Mức lương khởi điểm của ngành đã có sự thay đổi rõ rệt từ khi anh ra trường vào năm 2017 so với thời điểm hiện nay. Trước đây, mức lương khởi điểm chỉ khoảng 10 triệu đồng/tháng, nhưng hiện nay, sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể nhận được mức lương từ 20 triệu đồng/ tháng trở lên nếu đáp ứng đủ kỹ năng chuyên môn.
Anh Lương nhấn mạnh rằng trường học cung cấp nền tảng cơ bản cùng các kỹ năng cần thiết, nhưng để đạt được thu nhập cao, sinh viên sau khi tốt nghiệp cần phải tự nỗ lực và hoàn thiện bản thân.
"Do lĩnh vực công nghệ thông tin rất rộng, các công ty, doanh nghiệp không chỉ tìm kiếm những ứng viên có kiến thức vững vàng mà còn phải có khả năng sáng tạo, nhanh nhẹn và linh hoạt trong công việc.
Một trong những khó khăn khi theo đuổi công việc trong ngành này chính là việc liên tục cập nhật kiến thức công nghệ mới, đôi khi phải làm việc với cường độ cao. Dù vậy, chương trình đào tạo ngành này tại các trường đại học cũng cung cấp một nền tảng rất tốt, giúp các bạn sinh viên sau khi ra trường có thể nhanh chóng thích nghi và phát triển trong môi trường làm việc thực tế”, anh Lương chia sẻ.
Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, anh Lương cho rằng, ngành Hệ thống thông tin quản lý sẽ phát triển mạnh mẽ và tạo ra rất nhiều cơ hội việc làm cho sinh viên. Những cơ hội này càng rộng mở đối với những sinh viên biết kết hợp giữa kiến thức công nghệ và các lĩnh vực chuyên môn khác như ngân hàng, kinh tế.
“Nếu các bạn sinh viên biết vận dụng linh hoạt kiến thức, cơ hội nghề nghiệp sẽ rất hấp dẫn. Việc không ngừng học hỏi và cải thiện kiến thức, kỹ năng như chứng chỉ TOEIC, IELTS, chứng chỉ về phân tích nghiệp vụ, quản lý dự án, kiểm thử phần mềm và phát triển phần mềm là vô cùng quan trọng”, anh Lương khẳng định.
Ngoài ra, cựu sinh viên ngành Hệ thống thông tin quản lý, Học viện Ngân hàng còn cho rằng sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) và các phần mềm tiên tiến sẽ tạo ra thách thức đối với sinh viên ngành Hệ thống thông tin quản lý.
Theo đó, trí tuệ nhân tạo đang ngày càng trở nên phổ biến trong nhiều lĩnh vực và dần thay thế các công việc đơn giản, có tính lặp đi lặp lại, điều này đương nhiên sẽ tác động đến nhu cầu nhân lực trong ngành. Các công việc trước đây được thực hiện bởi con người, như xử lý dữ liệu hay thực hiện các tác vụ quản lý thông tin cơ bản, nay có thể được tự động hóa bằng trí tuệ nhân tạo và phần mềm.
Tuy nhiên, mặc dù trí tuệ nhân tạo có thể thay thế một số công việc đơn giản, nhưng nó cũng mở ra cơ hội to lớn cho sinh viên nếu họ có khả năng phát triển và quản lý những công nghệ này. Những người sáng tạo và làm chủ các hệ thống trí tuệ nhân tạo, phát triển phần mềm tiên tiến, hoặc điều hành các dự án công nghệ sẽ có cơ hội thu nhập cao hơn và triển vọng nghề nghiệp hơn.
“Sinh viên ngành Hệ thống thông tin quản lý nên phát triển các kỹ năng tư duy sáng tạo và nghiên cứu sâu hơn về các công nghệ tiên tiến, như lập trình AI, khoa học dữ liệu, và phát triển phần mềm. Những kỹ năng này sẽ giúp các bạn không chỉ tồn tại trong một thị trường lao động đang thay đổi mà còn có thể trở thành những người dẫn đầu trong việc tạo ra các công nghệ mới, đóng góp vào sự phát triển của ngành và mở ra những cơ hội nghề nghiệp rộng lớn trong tương lai”, anh Lương dành lời khuyên cho các sinh viên đang theo học ngành này.