Hướng nghiệp đúng để cân bằng giữa thầy và thợ

05/12/2011 05:55
Tường Vi
(GDVN) - Định hướng nghề nghiệp đúng cho học sinh trung học là một trong những việc làm cần thiết nhất của nền giáo dục để cân bằng giữa thầy và thợ.

Khi hướng nghiệp chưa tới

Theo số liệu từ Tài liệu Giáo dục Hướng nghiệp Việt Nam cho thấy: tỉ lệ HS tốt nghiệp THCS và học THPT rất cao đến 78,9%, trong khi đó tại Trung Quốc là 43,3%, Đức là 26%. Đồng thời cũng chỉ có khoảng 10% HS tốt nghiệp THCS và THPT tham gia vào các khóa đào tạo nghề và trung học chuyên nghiệp. 
Lực lượng vào các trường ĐH CĐ trong những năm gần đây tăng lên đáng kể, chiếm hơn 50% học sinh tốt nghiệp THPT. Tình trạng thừa thầy thiếu thợ đang ngày càng trầm trọng.
Hàng loạt các trường ĐH CĐ mới ra đời, cùng với tâm lý “chuộng” bằng cấp đã khiến cho nhiều bạn trẻ đánh mất những cơ hội nghề nghiệp thực sự cho mình. Trong khi không hiếm những cảnh các bạn sinh viên ĐH CĐ mới ra trường thực sự khó khăn trong tìm việc. 
Nguyên nhân chủ yếu là do trình độ chuyên môn kém, do học quá nhiều lý thuyết mà thiếu thực hành, Ngoài ra có thể do các bạn HS không định hướng được nghề nghiệp mình chọn có thực sự cần thiết cho xã hội, và phù hợp với khả năng của mình hay không.
Hiện nay, tỉ lệ HS tốt nghiệp tham gia các trường nghề, cơ sở đào tạo thực hành còn chưa tối ưu. Hệ thống công tác hướng nghiệp cho học sinh không đem lại kết quả cao về nhận thức cũng như lựa chọn nghề nghiệp. Điều đó dễ dẫn đến mất cân bằng về nguồn nhân lực cho xã hội, tổn hại lớn về mặt kinh tế cho đất nước. 
Trên cơ sở đó, Tổ chức hợp tác phát triển và hỗ trợ kĩ thuật vùng Fla - Măng, Vương quốc Bỉ (VVOB) bắt đầu áp dụng những chính sách, cách thức mới trong việc định hướng nghề nghiệp cho HS trong năm 2012.
Theo ông Peter D’Huys Đại sứ Quán Bỉ, Bí thư thứ nhất bộ phận hợp tác và phát triển VVOB cho biết: “Chất lượng công tác hướng nghiệp tốt sẽ mang lại lợi ích cho hệ thống giáo dục, thị trường lao động và sự phát triển của học sinh. Do đó, VVOB của chúng tôi sẽ hợp tác với các bạn đối tác cải thiện chất lượng công tác hướng nghiệp còn đang rất hạn chế tại Việt Nam.”
Hướng nghiệp đúng giúp cân bằng xã hội
Không ít những hoàn cảnh, HS phổ thông lúng túng trong việc chọn nghề nghiệp cho bản thân. Vì vậy mà xảy ra rất nhiều trường hợp SV các trường ĐH CĐ ra trường không xin được đúng công việc mình đã học. Mặt khác, hầu như mọi nhà tuyển dụng đều phải tái đào tạo nguồn nhân lực mới có thể đáp ứng được yêu cầu công việc.
Con đường để hướng nghiệp đi vào trường học một cách hiệu quả cần phải sự phối hợp giữa hoạt động giáo dục hướng nghiệp và thông tin, kĩ năng nghề.
Đưa hoạt hướng nghiệp thành những môn học trong nhà trường ngay từ THCS đến THPT. Hướng nghiệp đúng sẽ không chỉ giúp các em HS biết được khả năng của mình phù hợp với ngành nghề nào và làm sao để đáp ứng được nhu cầu của xã hội mới là mục tiêu quan trọng nhất của chương trình hướng nghiệp tại các trường học.
Trên cơ sở hợp tác giữa VVOB và Sở GDĐT, các trường học, các tổ chức đoàn thể của 5 tỉnh (là đối tác của tổ chức VVOB gồm: Nghệ An, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Quảng Nam, Quảng Ngãi) sẽ tiến hành tập huấn những lớp kĩ năng mềm về hướng nghiệp cho đội ngũ nòng cốt. 
Đồng thời Đại sứ quán Bỉ cũng sẽ hỗ trợ, chuyển giao phương pháp, kĩ thuật để mỗi địa phương có thể tự mình nhân rộng mô hình hướng nghiệp đến từng học sinh. Giáo trình, tài liệu dành cho hoạt động hướng nghiệp cũng được quan tâm hoàn thành trong thời gian tới.
TS. Lê Duy Phát – Q. Hiệu trưởng trường ĐH Quảng Nam chia sẻ: “Có quá nhiều sinh viên ra trường mà không thể tìm được việc. Hướng nghiệp đúng đầu vào chúng ta sẽ không còn lúng túng đầu ra.”
Ông Wilfried Theunis Giám đốc chương trình VVOB Việt Nam tin tưởng: “Tôi tin rằng chỉ cần bạn tìm một công việc đúng với khả năng và sở thích của bạn thì bạn sẽ không bao giờ lo thất nghiệp. Chúng tôi sẽ luôn đồng hành cùng nền giáo dục Việt Nam.”
Tường Vi