Giá sách giáo khoa luôn là câu chuyện được phụ huynh quan tâm trước mỗi năm học. Có ý kiến, thông tin cho rằng giá sách giáo khoa cao, làm sách giáo khoa lợi nhuận lớn. Vậy thực tế, các yếu tố cấu thành giá sách giáo khoa ra sao? Lợi nhuận làm sách giáo khoa có lớn?
Phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có những trao đổi thẳng thắn với ông Nguyễn Văn Tùng - Thành viên Hội đồng thành viên, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.
Nỗ lực tiết giảm chi phí
Về giá, ông Nguyễn Văn Tùng - Thành viên Hội đồng thành viên, Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cho biết, giá sách giáo khoa được cấu thành từ nhiều yếu tố, trong đó về cơ bản tập trung vào các yếu tố sau:
1. Chi phí tổ chức bản thảo
2. Chi phí nhuận bút
3. Chi phí sản xuất như giấy in, công in…
4. Các chi phí khâu lưu thông (hay còn gọi là chi phí phát hành)
5. Chi phí tài chính (hay còn gọi là lãi vay)
Phó Tổng Biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam nhấn mạnh, thời gian vừa qua, dư luận cho rằng Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam lãi lớn từ sách giáo khoa nhưng trên thực tế, lợi nhuận từ sách giáo khoa là có nhưng chỉ chiếm một phần trong tổng thể.
“Toàn bộ nguồn vốn sản xuất kinh doanh của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hiện nay hầu hết từ vốn vay ngân hàng. Lợi nhuận của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam chủ yếu có được từ các loại sách khác (như sách bổ trợ, sách tham khảo) vốn là loại sách mà bất cứ đơn vị xuất bản nào cũng được tham gia làm”, ông Nguyễn Văn Tùng phân tích.
Thực tế, trong những năm qua, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam luôn nỗ lực tiết giảm chi phí để giảm giá sách giáo khoa một cách hợp lý nhất.
Ông Tùng cho biết, thực hiện chỉ đạo của các cấp quản lý, đồng thời xác định trách nhiệm của một doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ Giáo dục & Đào tạo, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xác định việc hỗ trợ giáo viên, học sinh và đảm bảo an sinh xã hội là một trong những mục tiêu quan trọng nhất. Do đó, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã không ngừng nỗ lực trong việc xem xét, cân đối và điều chỉnh về giá sách giáo khoa.
Cụ thể: Đối với sách giáo khoa tái bản (lớp 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11), Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã rà soát các khoản mục chi phí liên quan, đặc biệt là chi phí tổ chức bản thảo, các chi phí khâu lưu thông để giảm giá sách giáo khoa.
Theo đó, giá bìa mới của các cuốn sách giáo khoa tái bản áp dụng từ năm học 2024-2025 được điều chỉnh giảm so với các năm trước. Giá bìa bộ sách giáo khoa Kết nối tri thức với cuộc sống giảm 9,6%, giá bìa bộ sách giáo khoa Chân trời sáng tạo giảm 11,2%.
Đối với giá sách giáo khoa các lớp 5, 9, 12 in lần đầu phục vụ năm học 2024-2025, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam cũng đã xây dựng giá theo cơ cấu giá đã giảm của sách giáo khoa tái bản.
“Đây là nỗ lực rất lớn của toàn hệ thống Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam để có giá sách giáo khoa ở mức thấp nhất, vì mục tiêu hỗ trợ giáo viên và học sinh, đảm bảo an sinh xã hội. Toàn bộ giá sách giáo khoa các lớp đã được Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hoàn thành thủ tục kê khai với Cục Quản lý Giá - Bộ Tài chính theo đúng quy định”, ông Nguyễn Văn Tùng chia sẻ.
Nhiều hoạt động thiện nguyện của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
Được biết, trong những năm qua, bên cạnh nhiệm vụ phải đảm bảo cung ứng đủ sách giáo khoa cho học sinh cả nước, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam có luôn thể hiện trách nhiệm với xã hội. Trong suốt quá trình xây dựng, đổi mới và phát triển, đơn vị luôn đặt hoạt động xã hội, từ thiện đồng hành với hoạt động kinh doanh, coi đây là “trách nhiệm xã hội” của doanh nghiệp.
Hàng năm, đơn vị luôn dành khoản kinh phí đáng kể cho hoạt động này: chăm sóc các bà mẹ Việt Nam anh hùng; xây dựng nhà tình nghĩa; tặng sách giáo khoa cho con thương binh, liệt sĩ; tặng sách và học bổng cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn trong cả nước; tặng sách cho thư viện các trường học; ủng hộ giáo viên và học sinh vùng bị thiên tai, lũ lụt…
Có thể kể đến một số chương trình lớn gần đây như: Năm 2019, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam thực hiện chương trình tặng 25.000 bộ sách giáo khoa tiếp bước học sinh có hoàn cảnh khó khăn đến trường;
Năm 2020, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam xây dựng và triển khai chương trình tặng sách giáo khoa cho các em học sinh lớp 1 có hoàn cảnh khó khăn tại nhiều địa phương trên toàn quốc, với tên gọi: Cùng đón em vào lớp 1;
Trong các năm 2021 và 2022, đơn vị đã thực hiện chương trình Cùng tiếp bước em tới trường trao tặng 50.000 bộ sách giáo khoa mỗi năm cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn trên toàn quốc;
Đặc biệt, trong năm 2023, ngoài chương trình Cùng tiếp bước em tới trường với số lượng sách trao tặng là 156.342 bộ sách giáo khoa, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã triển khai chương trình tặng Tủ sách giáo khoa dùng chung cấp Tiểu học với số lượng là 890 tủ (tương ứng với hơn 100.000 bộ sách giáo khoa và hơn 7.000 bộ sách giáo viên) cho các trường/điểm trường Tiểu học vùng khó khăn trên toàn quốc và chương trình Trao tặng Học bổng cho học sinh nghèo vượt khó – học tốt với 4.042 suất học bổng (trị giá trên 10 tỉ đồng).
Năm học 2024-2025, đơn vị tiếp tục tổ chức thực hiện chương trình tặng Tủ sách giáo khoa dùng chung. Cụ thể trao tặng trên 1.000 bản sách tại 42/63 tỉnh, thành phố; tổng trị giá theo giá bìa gần 17 tỉ đồng cho các trường/điểm trường cấp Trung học cơ sở vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo… trên toàn quốc, trung bình mỗi tỉnh 15 tủ.
Mỗi tủ sách gồm 90 bộ sách giáo khoa và 06 bộ sách giáo viên từ lớp 6 đến lớp 8 theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Đồng thời tặng bổ sung vào các Tủ sách giáo khoa dùng chung cấp Tiểu học (đã được đơn vị thực hiện năm 2023) khoảng 30.000 bộ sách giáo khoa và 2.000 bộ sách giáo viên lớp 5 (mỗi tủ sách gồm 30 bộ sách giáo khoa và 02 bộ sách giáo viên).
Gần đây nhất là chương trình ủng hộ cho giáo viên và học sinh các vùng bị ảnh hưởng bởi lũ lụt do bão số 3, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã thông qua Công đoàn Giáo dục Việt Nam, Hội Xuất bản Việt Nam, Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội... và trao tặng trực tiếp tại địa phương với tổng số tiền hỗ trợ là 835 triệu đồng cùng hơn 4.000 bộ sách giáo khoa cho học sinh các tỉnh: Cao Bằng, Lào Cai, Yên Bái, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Phú Thọ, Lạng Sơn...
Để thực hiện các chương trình trên, Nhà xuất bản đã phải nỗ lực tiết giảm chi phí, cân đối kết quả sản xuất kinh doanh để vừa đảm bảo hiệu quả hoạt động của đơn vị, vừa thực hiện trách nhiệm với xã hội.
Không chỉ đóng góp bằng tiền mặt, sách giáo dục và các hiện vật khác, đơn vị còn tham gia trực tiếp vào các hoạt động từ thiện. Thông qua sự hỗ trợ thông tin từ các Sở Giáo dục, phòng giáo dục, các công ty sách – thiết bị địa phương,
Những đóng góp thiết thực của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam hàng năm đã góp phần giúp đỡ hàng nghìn em học sinh có hoàn cảnh khó khăn được tiếp tục đến trường, có cơ hội trở thành người công dân tốt, có trí tuệ, tài năng để cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời hỗ trợ nhiều trường học có thêm nguồn tài liệu và trang thiết bị phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh, góp phần nâng cao và phát triển văn hóa đọc trong các nhà trường.