Đối với kỳ thi tuyển sinh 10 hiện nay đang được các địa phương tổ chức, các môn thi đều được chấm kiểm tra. Số lượng chấm kiểm tra có tỉ lệ nhiều hay ít thường căn cứ vào số lượng thí sinh dự thi, con số này dao động khoảng 5-15% tổng số bài thi.
Khác với giám khảo 1 và 2 chấm chính thức thường khá căng thẳng, số lượng bài chấm nhiều hơn thì chấm kiểm tra thường lặng lẽ, âm thầm mang tính rà soát lại các bài đã được giám khảo 1 và 2 chấm trước đó. Những sai sót mà giám khảo kiểm tra phát hiện sẽ được ghi chép lại tỉ mỉ để báo lại cho Hội đồng chấm thi.
Nhiều bài thi của thí sinh được nâng điểm lên sau khi được chấm kiểm tra nhưng cũng có những bài thi điểm bị kéo xuống so với chấm lần đầu do sai sót. Tất cả đều hướng đến quyền lợi, công bằng tối đa cho các thí sinh dự thi. Bởi lẽ, kỳ thi tuyển sinh 10 hiện nay đang có sự cạnh tranh rất lớn, một số trường có tỉ lệ thí sinh rớt khá cao.
Môn thi nào thường lệch điểm nhiều nhất khi chấm kiểm tra tuyển sinh 10
Kỳ thi tuyển sinh 10 hiện nay tổ chức nhằm tuyển sinh đầu cấp cho trường trung học phổ thông chuyên và trung học phổ thông không chuyên. Cách tổ chức thi tuyển đầu vào lớp 10 hiện nay cũng mỗi nơi thực hiện một cách khác nhau. Có những tỉnh sẽ tổ chức riêng biệt thành 2 kỳ thi riêng, độc lập với nhau.
Một đợt thi tổ chức cho các trường chuyên, một đợt thi tổ chức cho các trường không chuyên.
Nhưng, cũng có tỉnh sẽ tổ chức chung một đợt. Các thí sinh dự thi vào trường chuyên và không chuyên đều thi chung 3 môn cơ bản như nhau. Buổi thi cuối cùng sẽ dành riêng cho môn chuyên. Việc tổ chức chung 1 kỳ thi sẽ giảm áp lực cho thí sinh và cũng giảm công sức, tiền bạc cho sở giáo dục và đào tạo.
Sau kỳ thi, sở giáo dục và đào tạo sẽ tiến hành thành lập Hội đồng chấm thi. Hội đồng có nhiều tổ khác nhau, trong đó sẽ có tổ chấm kiểm tra cho từng môn cơ bản (Toán, Văn, Anh). Môn chuyên ít chấm kiểm tra vì số lượng thí sinh dự thi từng môn ít, có môn chỉ mấy chục thí sinh.
Việc chấm kiểm tra môn cơ bản, môn Ngữ văn có phần phức tạp hơn và thường có sai số nhiều hơn. Bởi lẽ, môn Toán và môn tiếng Anh thường có trắc nghiệm và đáp án rõ ràng, cụ thể, tường minh, ít có cách hiểu khác. Nhưng, môn Văn thì phần lớn các câu hỏi trong đề sẽ có cách hiểu, cách làm bài khác nhau giữa các thí sinh.
Vì thế, đáp án môn Văn chỉ có vài câu nhận biết ở phần đọc hiểu, còn lại đều là hướng dẫn chấm. Trong định hướng chấm, người ra đề đều có những hướng dẫn “học sinh viết/ diễn đạt tương đương” nhưng phù hợp đều cho điểm tối đa.
Có nghĩa, cùng 1 đề thi nhưng sẽ có nhiều cách tiếp cận và diễn đạt khác nhau. Vì vậy, chấm thi môn Văn bao giờ cũng hoàn tất sau cùng so với các môn thi khác.
Giữa các giám khảo chấm cũng thường lệch điểm nhau, rất hiếm bài thi đồng điểm giữa giám khảo 1 và giám khảo 2 nên khi thống nhất, họ sẽ phân tích và đi đến điểm số chung cho từng câu, từng bài.
Hơn nữa, môn Văn cũng có nhiều câu hỏi nhỏ. Phần đọc hiểu có từ 4-6 câu câu hỏi; phần viết (làm văn) dù có 1 đến 2 câu nhưng trong những câu này lại có nhiều ý nhỏ và điểm số cũng được phân chia cụ thể nên có nhiều đầu điểm khác nhau.
Vì vậy, không chỉ quan điểm chấm khác nhau - mặc dù đã được thống nhất khi chấm chung 10 bài mà ngay cả khi phần cộng điểm cho toàn bài cũng có những sai sót. Thành ra, việc chấm kiểm tra là phát hiện ra những sai sót để yêu cầu điều chỉnh.
Những sai sót được phát hiện khi chấm kiểm tra
Một giáo viên đang công tác tại một tỉnh phía Nam chia sẻ, thầy từng tham gia chấm thi tuyển sinh vào lớp 10 nhiều năm nên hiểu được sự vất vả của những giáo viên khi được điều động chấm thi môn Ngữ văn.
Thông thường, giáo viên Ngữ văn chấm thi khoảng trên dưới 1 tuần, suốt ngày ngồi tỉ mẩn đọc bài của thí sinh để đánh giá, đưa ra quyết định điểm số cho từng câu rất căng thẳng vì chỉ cần một chút lơ là, mất tập trung có thể ảnh hưởng đến kết quả đậu hoặc rớt của thí sinh.
Trong khi đó, nhiều thí sinh bây giờ viết chữ quá xấu, quá nhỏ, đọc không ra chữ nhưng bắt buộc phải đọc hết. Khi thống nhất với giám khảo chấm cặp lại thêm một lần căng thẳng nữa vì có thể quan điểm chấm giữa 2 người sẽ lệch.
Năm nay, thầy giáo này cũng vừa tham gia chấm kiểm tra môn Ngữ văn tuyển 10, hiểu được việc vất vả của giám khảo 1 và 2 nên chúng thầy cố gắng hoàn thành tốt những công việc được Hội đồng chấm thi giao cho.
Việc đầu tiên khi tiếp cận với bài thi của thí sinh là cộng lại toàn bộ điểm thống nhất của 2 giám khảo chấm chính thức. Nhìn chung, đa phần các giám khảo cộng đúng nhưng vẫn có những sai sót ở một số bài thi. Thấp thì 0,25 điểm, nhiều thì có bài cộng nhầm đến 1,0 điểm.
Vì thế, có những bài chấm kiểm tra chênh lệch lên hoặc xuống với chấm chính thức đến 1,0 điểm. Với điểm số chênh lệch lớn như vậy nếu không được phát hiện sẽ dẫn đến việc có những em rớt oan vì giám khảo cộng nhầm điểm.
Bên cạnh cộng nhầm điểm thì cũng có một số bài chấm sót ý. Có những câu đúng với hướng dẫn chấm nhưng người chấm bài không cho điểm; có những câu giám khảo 1 (chấm lần 1 ghi trên phiếu riêng) cho điểm nhưng giám khảo 2 (chấm trực tiếp trên bài thi) không cho điểm. Điểm thống nhất theo điểm của giám khảo 2 dẫn đến thiệt thòi cho thí sinh.
Sau đợt chấm, tổ chấm kiểm tra thống kê số liệu và có đến trên 6% tổng số bài thi lệch điểm so với lần chấm chính thức (phần lớn những bài lệch điểm khi chấm kiểm tra là thí sinh được lên điểm). Tỉ lệ này tương đối cao và tất nhiên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều thí sinh dự thi.
Tuy nhiên, đó mới là những túi bài được chấm kiểm tra, phần lớn bài thi không được chấm kiểm tra có thể sẽ có thêm những sai sót tương tự…
Vì thế, khi sở giáo dục và đào tạo công bố điểm thi, nếu thấy điểm thi của mình chưa tương đồng với kiến thức, cách triển khai, dung lượng với bài viết của mình, thí sinh có thể làm đơn phúc khảo.
Phúc khảo, không có nghĩa sẽ chắc chắn được lên điểm mà phúc khảo cũng đồng nghĩa sẽ có thêm 1 cơ hội để các em đủ điểm chuẩn đậu nguyện vọng 1 vào các trường trung học phổ thông mà mình đăng ký dự thi và nguyện vọng 2, 3 những trường đăng ký xét nguyện vọng.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.