Hiện nay, có nhiều chiêu trò lừa đảo tinh vi được kẻ xấu thực hiện nhắm vào đối tượng là sinh viên. Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (UEH) đã phát đi cảnh báo về việc kẻ gian tạo ra các email mạo danh, yêu cầu sinh viên xác thực tài khoản.
Thông tin giả mạo ghi: “Tài khoản của sinh viên đã bị hạn chế do lỗi xác thực và vì mục đích cập nhật bảo mật, vui lòng hoàn tất quy trình xác thực để lấy lại toàn quyền truy cập vào tài khoản của bạn”. Đính kèm nội dung trên là đường link lạ để thực hiện đánh cắp thông tin cá nhân nếu người dùng truy cập.
Không chỉ mạo danh Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh mà một số cơ sở giáo dục đại học khác cũng xảy ra tương tự. Đã có trường hợp sinh viên sơ ý bị đánh cắp thông tin cá nhân, sau đó gặp tổn thất về tài chính đáng tiếc.
Sinh viên tuyệt đối không cung cấp thông tin, chuyển tiền cho cá nhân, tổ chức chưa được kiểm chứng
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thanh Huyền - Trưởng ban Công tác sinh viên, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết nhà trường thường xuyên cảnh báo sinh viên liên quan đến những chiêu trò lừa đảo.
Theo đó, trong đầu năm 2025, một số sinh viên phản ánh nhận được thư mạo danh nhà trường có dấu và chữ ký giả của lãnh đạo - với nội dung mời tham gia chương trình trao đổi sinh viên và yêu cầu chứng minh tài chính.
Trước hiện tượng này, Đại học Bách khoa Hà Nội ngay lập tức phát đi cảnh báo chính thức. Các thông tin được truyền tải đồng thời qua email, hệ thống quản lý đào tạo, fanpage chính thức và các group sinh viên để cảnh báo rộng rãi về phương thức lừa đảo mới cho sinh viên phòng tránh.
Trong thông báo gửi tới sinh viên và phụ huynh, nhà trường khẳng định không có bất kỳ chương trình trao đổi sinh viên nào yêu cầu chứng minh tài chính, cũng như không gửi các văn bản có đóng dấu hoặc file đính kèm qua email cá nhân.
Mọi thông tin chính thức liên quan đến các chương trình trao đổi hay học bổng đều được công bố và xét duyệt qua hệ thống quản trị đại học trực tuyến của Đại học Bách khoa Hà Nội (eHUST).
“Nhà trường khuyến nghị sinh viên tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc thực hiện chuyển tiền cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào khi chưa kiểm chứng thông tin.
Trong trường hợp nhận được những thông tin đáng ngờ, sinh viên cần liên hệ ngay với Ban Công tác sinh viên hoặc Ban Hợp tác Đối ngoại của trường để xác minh và được hỗ trợ. Đồng thời, nếu phát hiện dấu hiệu giả mạo, sinh viên cần kịp thời báo cáo với nhà trường và cơ quan công an.
Thông điệp truyền thông này nhằm nâng cao ý thức cảnh giác của sinh viên, phụ huynh và cộng đồng giáo dục, góp phần bảo vệ quyền lợi và dữ liệu cá nhân của người học trước các hành vi giả mạo, lừa đảo ngày càng tinh vi trên môi trường số”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thanh Huyền thông tin.
Cũng theo Trưởng ban Công tác sinh viên, Đại học Bách khoa Hà Nội, trong hoạt động định hướng đầu khóa, nhà trường đã mời đại diện công an, các chuyên gia an ninh mạng và tài chính đến chia sẻ trực tiếp với sinh viên về những thủ đoạn lừa đảo phổ biến và đang có xu hướng gia tăng trên không gian mạng.
Nói thêm về những trường hợp sinh viên trở thành “nạn nhân” của thủ đoạn mạo danh email nhà trường, Tiến sĩ Trương Tuấn Linh, Trưởng phòng, Phòng Công tác sinh viên, Đại học Phenikaa cho biết:
“Khi xảy ra tình huống sinh viên vô tình để lộ thông tin cá nhân hoặc bị lừa đảo, Đại học Phenikaa có cơ chế hỗ trợ kịp thời. Ngay sau khi nhận phản ánh từ sinh viên hoặc gia đình, nhà trường lập tức vào cuộc cảnh báo, phối hợp với gia đình để ngăn chặn việc chuyển tiền, tránh thiệt hại đáng tiếc.
Trong nhiều trường hợp, sự can thiệp nhanh chóng của nhà trường đã giúp ngăn chặn hành vi lừa đảo thành công. Tuy nhiên, vẫn có một số trường hợp các bạn sinh viên do quá cả tin đã bị đánh cắp thông tin, sau đó gia đình các bạn ấy cũng đã thực hiện chuyển tiền cho kẻ gian mạo danh nhà trường.
Với những trường hợp này, nhà trường đã gặp gỡ, động viên và hỗ trợ thông tin, thể hiện sự đồng hành và quan tâm với sinh viên và gia đình.
Ngoài ra, Đại học Phenikaa vẫn đang duy trì mối quan hệ hợp tác với các cơ quan công an và chuyên gia công nghệ để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, phổ biến kiến thức an toàn số trong cộng đồng sinh viên, tạo nền tảng phòng ngừa vững chắc trước các rủi ro từ không gian mạng”, Tiến sĩ Trương Tuấn Linh bày tỏ.
Cơ sở giáo dục triển khai nhiều biện pháp phòng chống hình thức lừa đảo công nghệ cao
Trước thực trạng kẻ xấu thường gửi email mạo danh nhà trường nhằm đánh cắp thông tin cá nhân của sinh viên, Tiến sĩ Mai Nam Phong - Trưởng phòng, Phòng Công tác chính trị và sinh viên, Trường Đại học Giao thông vận tải khẳng định nhà trường đã chủ động triển khai nhiều biện pháp để trang bị cho sinh viên kiến thức, kỹ năng nhận diện và phòng tránh các chiêu trò lừa đảo.
Cụ thể, nhà trường thường xuyên đăng tải thông báo sinh viên cần cảnh giác trên website, fanpage chính thức và các kênh thông tin nội bộ. Nội dung cảnh báo không chỉ xoay quanh email giả mạo, mà còn mở rộng tới các hình thức giả danh trường để tuyển sinh đi học nước ngoài và yêu cầu chứng minh tài chính, khiến một số sinh viên đã bị lừa mất tiền.
Bên cạnh đó, Trường Đại học Giao thông vận tải cũng nhận được thông báo từ Công an Thành phố Hà Nội và kịp thời chuyển tiếp đến sinh viên để các em nâng cao cảnh giác.
“Về kênh hỗ trợ, sinh viên có thể phản ánh và nhận tư vấn qua fanpage, zalo, hoặc trực tiếp liên hệ Trung tâm Hỗ trợ sinh viên thuộc Phòng Công tác sinh viên của trường. Khi nhận được thông tin từ sinh viên, các chuyên viên sẽ tổng hợp, báo cáo lên lãnh đạo phòng và lãnh đạo nhà trường để có biện pháp xử lý kịp thời.
Trong chương trình đào tạo, đặc biệt là các học phần Tin học cơ bản cho sinh viên năm nhất và năm hai, giảng viên thường lồng ghép nội dung về bảo mật thông tin và an toàn trên không gian mạng. Ngoài ra, trường cũng đang triển khai các kế hoạch đào tạo kỹ năng số cho sinh viên, trong đó có nội dung liên quan đến an toàn dữ liệu cá nhân.
Đặc biệt, vào đầu mỗi năm học, nhà trường tổ chức tuần sinh hoạt chính trị đầu khóa - một chương trình bắt buộc với nhiều chuyên đề quan trọng. Trong đó có nội dung tuyên truyền, giáo dục về an ninh quốc phòng, phòng chống lừa đảo và các tệ nạn xã hội.
Nhà trường thường xuyên phối hợp với Công an Thành phố Hà Nội để mời các cán bộ chuyên trách đến chia sẻ, cung cấp thông tin trực tiếp cho sinh viên, góp phần nâng cao nhận thức và khả năng tự bảo vệ bản thân của các em trong môi trường số hiện nay”, Trưởng phòng, Phòng Công tác chính trị và sinh viên, Trường Đại học Giao thông vận tải thông tin.
Tương tự đối với Đại học Phenikaa, nhà trường không chỉ gửi email cảnh báo mà còn sử dụng fanpage và hệ thống cộng tác viên thông tin sinh viên để lan tỏa các khuyến cáo. Trong một số trường hợp cụ thể, đại diện nhà trường còn gặp gỡ trực tiếp sinh viên để trao đổi và hướng dẫn cách nhận biết các hành vi lừa đảo.
Khi phát hiện tình trạng email giả mạo hoặc hành vi đánh cắp thông tin cá nhân, nhà trường kịp thời phối hợp với cơ quan công an, đặc biệt là các cán bộ an ninh khu vực, để báo cáo và xử lý.
“Với các vụ việc xảy ra tại địa phương khác, Đại học Phenikaa cũng thông báo tới công an nơi sinh viên cư trú để phối hợp điều tra và ngăn chặn. Tuy nhiên, trong vai trò của mình, nhà trường chủ yếu đóng vai trò kết nối, hỗ trợ cung cấp thông tin để cơ quan chức năng vào cuộc.
Trong công tác giảng dạy và đào tạo, trường tích hợp các nội dung về an toàn số, bảo mật thông tin cá nhân trong chương trình sinh hoạt công dân - tổ chức định kỳ vào đầu và giữa khóa học.
Bên cạnh đó, nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi workshop với sự tham gia của chuyên gia hàng đầu về an ninh mạng nhằm cập nhật kiến thức thực tiễn, tăng khả năng nhận diện và ứng phó với các mối nguy trên không gian mạng cho sinh viên.
Không những vậy, trường có hệ thống cán bộ quản lý lớp - mỗi thầy cô phụ trách hàng nghìn sinh viên, là đầu mối tiếp nhận thông tin đầu tiên. Ngoài ra, sinh viên có thể gửi phản ánh qua email đến Phòng Công tác sinh viên, Phòng Thanh tra, hoặc thư tiếp dân.
Đồng thời, nhà trường cũng duy trì hoạt động của các group, fanpage facebook để sinh viên tiện liên hệ, phản ánh hoặc xin tư vấn khi nghi ngờ có hành vi lừa đảo”, Tiến sĩ Trương Tuấn Linh nói thêm.