Năm nào cũng vậy, sau khi thi môn Ngữ văn kết thúc, nhiều phân tích và bình luận về đề thi, gợi ý đáp án đề thi báo chí, các fanpage, trang cá nhân. Đây là nguồn tham khảo phong phú, có giá trị cho những giáo viên chuẩn bị làm giám khảo.
Năm nay, đề thi Ngữ văn có sự đổi mới toàn diện, đi theo định hướng đánh giá năng lực học sinh. Đề thi mới lạ không chỉ thách thức học sinh mà còn thách thức đối với cả giáo viên. Bởi, không phải tất cả giáo viên đều đã đọc, đã biết ngữ liệu sử dụng trong đề thi. Điều này đồng nghĩa với việc, cả giáo viên và học sinh đều đang cùng tiếp nhận ngữ liệu lần đầu.
Để công tác chấm thi công bằng và chính xác đối với bài thi đánh giá năng lực không rập khuôn nội dung kiến thức như trước đây, người viết là giáo viên nhiều năm tham gia công tác chấm chia sẻ một số điểm giáo viên cần lưu ý khi làm nhiệm vụ “cầm cân nảy mực”.
Thứ nhất, giáo viên nên phân tích kỹ đề thi và tham khảo nhiều gợi ý đáp án để nhận diện sự đa dạng trong bài làm của thí sinh. Sau đó, tổng hợp nhiều kết quả với nhiều tình huống khác nhau để đem trao đổi trong hội đồng chấm. Điều này sẽ dự báo những tình huống lạ, cần phân tích và thống nhất cao sẽ tạo nhiều thuận lợi khi chấm thi đại trà.
Thứ hai, điều quan trọng là nghiên cứu quy trình chấm thi tự luận được quy định tại Điều 33, Thông tư 24/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Theo đó, mỗi bài thi được chấm qua 2 vòng độc lập nhằm đảm bảo tính minh bạch và kết quả chính xác tuyệt đối.
Sau đây là quy trình chấm thi tự luận cần nhớ:
Quy trình chấm vòng thứ nhất, trải qua 4 bước như sau:
Bước 1. Giám khảo nhận túi bài thi (bằng hình thức bốc thăm) từ Tổ trưởng Tổ Chấm thi và ký nhận.
Bước 2. Kiểm tra kỹ từng bài thi (đủ số bài, số tờ, số phách) và gạch chéo tất cả những phần giấy trắng còn thừa trên tờ giấy làm bài thi.
Bước 3. Báo cáo những trường hợp bất thường cho Tổ trưởng: không đủ số bài, số tờ, số phách; bài thi có 2 màu mực, 2 nét chữ khác nhau hoặc có ký hiệu,… (nếu có)
Bước 4. Thực hiện chấm bài thi. Trong quá trình chấm, Giám khảo tuyệt đối không ghi gì vào bài thi và túi đựng bài thi. Mọi thông tin về điểm thành phần, điểm toàn bài chỉ được ghi vào 01 (một) phiếu chấm riêng biệt cho từng bài thi. Chấm xong, Giám khảo trả túi bài thi cho Tổ trưởng và ký trả.
Quy trình chấm vòng thứ hai, trải qua 3 bước như sau:
Bước 1. Giám khảo nhận túi bài thi từ Tổ trưởng và ký nhận (đảm bảo không lặp lại túi đã chấm lần 1).
Bước 2. Giám khảo chấm bài và ghi điểm chấm từng câu tại lề bên trái bài thi, ngay cạnh câu được chấm; đồng thời cũng ghi điểm vào phiếu chấm riêng của lần chấm thứ hai.
Bước 3. Chấm xong túi bài thi, bàn giao lại cho Tổ trưởng Tổ Chấm thi và ký trả.
Cuối cùng là xử lý kết quả 2 lần chấm:
Các túi bài thi sau khi được chấm xong cả vòng 1 và vòng 2 độc lập, cả 2 Giám khảo sẽ cùng thống nhất điểm của từng bài thi. Việc này được thực hiện một cách cẩn thận, chính xác.
| Tình huống (trừ trường hợp cộng nhầm điểm) | Cách xử lý |
| Điểm toàn bài (hoặc điểm thành phần) không lệch, hoặc lệch nhau dưới 1,0 điểm. | 1. Hai Giám khảo thảo luận thống nhất điểm; 2. Giám khảo lần chấm thứ 2 ghi điểm vào bài; 3. Hai Giám khảo cùng ký và ghi rõ họ tên vào tất cả các tờ giấy làm bài của thí sinh. |
| Điểm toàn bài (hoặc điểm thành phần) lệch nhau từ 1,0 đến 1,5 điểm. | 1. Hai Giám khảo thảo luận và ghi lại bằng biên bản, báo cáo Tổ trưởng để thống nhất điểm (không sửa chữa điểm trong phiếu chấm); 2. Giám khảo lần chấm thứ 2 ghi điểm vào bài; 3. Hai Giám khảo cùng ký và ghi rõ họ tên vào tất cả các tờ giấy làm bài của thí sinh. 4. Nếu 2 Giám khảo không thống nhất được điểm thì Tổ trưởng lập biên bản quyết định điểm, ghi điểm và cùng 2 Giám khảo ký, ghi rõ họ tên vào tất cả các tờ giấy làm bài của thí sinh. |
| Điểm toàn bài (hoặc điểm thành phần) lệch nhau trên 1,5 điểm. | Tổ trưởng tổ chức chấm lần thứ 3 trực tiếp vào bài thi của thí sinh bằng mực màu khác. |
Đối với bài thi có điểm chấm lần 3 thì cách xử lý kết quả 3 lần chấm như sau:
| Tình huống (trừ trường hợp cộng nhầm điểm) | Cách xử lý |
| Nếu kết quả 2 trong 3 lần chấm giống nhau. | 1. Lấy điểm giống nhau làm điểm chính thức, ghi điểm vào bài. 2. Tổ trưởng cùng các Giám khảo ký, ghi rõ họ tên vào tất cả các tờ giấy làm bài của thí sinh. |
| Nếu kết quả 3 lần chấm lệch nhau lớn nhất đến 2,5 điểm. | 1. Lấy điểm trung bình cộng của 3 lần chấm làm điểm chính thức, ghi điểm vào bài. 2. Tổ trưởng cùng các Giám khảo ký, ghi rõ họ tên vào tất cả các tờ giấy làm bài của thí sinh. |
| Nếu kết quả 3 lần chấm lệch nhau lớn nhất trên 2,5 điểm. | 1. Tổ trưởng tổ chức chấm chung trong tổ, lập biên bản thống nhất điểm chấm và ghi điểm vào bài. 2. Tổ trưởng cùng tất cả Giám khảo tham gia chấm chung ký, ghi rõ họ tên vào các tờ giấy làm bài của thí sinh. |
Giám khảo có kinh nghiệm chấm thi nhiều năm thì sẽ dễ dàng nhận diện ra từng tình huống phát sinh và xử lý nhịp nhàng. Ngược lại, những giám khảo lần đầu làm công tác này sẽ gặp không ít khó khăn và lúng túng.
Vì thế, sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ trước sẽ giúp giáo viên tự tin về quy chế và dồn hết tâm sức vào phân tích từng bài làm của thí sinh.
Mọi sự đầu tư nghiêm túc và chỉn chu trong công việc không chỉ giúp giáo viên hoàn thành tốt nhiệm vụ mà còn đặc biệt quan trọng là đảm bảo kết quả chấm thi chính xác.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.