Trong thời điểm chuẩn bị bước vào năm học mới 2025-2026, nhiều địa phương trên cả nước đang tích cực triển khai hoàn thiện công tác nâng cấp, sửa chữa cơ sở vật chất trường học nhằm bảo đảm điều kiện dạy và học ổn định, thuận lợi cho học sinh. Việc xây dựng cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị tại các trường học hiện nay được thực hiện tối ưu nhằm sử dụng hiệu quả các nguồn lực hiện có.
Nhiều địa phương chủ động lồng ghép linh hoạt chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình mục tiêu của ngành Giáo dục cùng các nguồn lực huy động từ xã hội. Điều này không chỉ tăng hiệu quả đầu tư mà còn tạo sự đồng bộ trong cải thiện điều kiện giảng dạy và học tập, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục một cách bền vững.
Huy động nguồn lực nhằm nâng cao chất lượng bán trú, chăm lo tốt hơn cho học sinh
Có thể nói, xã hội hóa giáo dục là một chủ trương lớn nhằm huy động các nguồn lực ngoài nhà nước cùng tham gia vào quá trình phát triển sự nghiệp giáo dục. Khi được triển khai đúng cách, đảm bảo nguyên tắc tự nguyện, công khai, minh bạch và nhận được sự đồng thuận từ phụ huynh cũng như cộng đồng, xã hội hóa sẽ phát huy hiệu quả thiết thực, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động dạy và học, đồng thời thúc đẩy việc xây dựng môi trường giáo dục toàn diện, hiện đại, gắn kết chặt chẽ giữa nhà trường và xã hội.
Không giới hạn trong phạm vi huy động kinh phí, nhiều cơ sở giáo dục phát huy vai trò của xã hội hóa thông qua việc khuyến khích phụ huynh tham gia vào các hoạt động giáo dục như tổ chức trải nghiệm, sinh hoạt ngoại khóa cùng học sinh. Sự đồng hành này vừa góp phần hỗ trợ công tác chuyên môn, vừa giúp củng cố mối liên hệ mật thiết giữa gia đình và nhà trường.
Đặc biệt, đối với hoạt động cải thiện cơ sở vật chất cho các con sử dụng trong năm học, nhiều trường kêu gọi, vận động sự chung tay bằng công sức, tránh đặt nặng vấn đề tài chính, thể hiện rõ tinh thần xã hội hóa trên cơ sở tự nguyện và phù hợp với điều kiện thực tế của phụ huynh. Chia sẻ về vấn đề này, cô Nguyễn Thị Thúy – Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nậm Hàng (xã Nậm Hàng, tỉnh Lai Châu) cho biết, năm học 2025–2026 tới đây, nhà trường có tổng cộng 510 học sinh, trong đó có 270 em thuộc diện bán trú.
Sau ngày 1/8 khi toàn thể giáo viên nhà trường kết thúc kỳ nghỉ hè và quay trở lại làm việc, nhà trường nhanh chóng tập trung lực lượng đội ngũ thầy cô giáo viên, cũng như vận động, phối hợp với phụ huynh cùng tham gia dọn dẹp, tu sửa, bố trí và sắp xếp phù hợp khu ở sinh hoạt bán trú cho các con sẵn sàng đón năm học mới trong điều kiện tốt nhất có thể. Thay vì để xã hội hóa trở thành gánh nặng tài chính cho phụ huynh, nhà trường có sự linh hoạt trong vận động, ưu tiên phát huy công sức, tinh thần trách nhiệm của cộng đồng.
Sau khi sắp xếp, tổ chức lại các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Lai Châu, xã Nậm Hàng (mới) được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba đơn vị hành chính là xã Nậm Manh, thị trấn Nậm Nhùn và xã Nậm Hàng (cũ). Bên cạnh việc kiện toàn bộ máy tổ chức, địa phương cũng thực hiện sắp xếp, phân bổ lại cơ sở vật chất, tài sản công nhằm sử dụng hiệu quả các trụ sở hành chính cũ sau sáp nhập. Trên địa bàn xã hiện có hai trường học được giao tiếp nhận và sử dụng lại trụ sở cũ của các xã để phục vụ cho công tác giáo dục.
Theo đó, Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nậm Hàng tiếp nhận trụ sở xã Nậm Hàng (cũ), trong khi Trường Phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở Nậm Manh tiếp nhận trụ sở xã Nậm Manh (cũ). Việc chuyển đổi công năng sử dụng này không chỉ giúp tránh lãng phí mà còn bổ sung cơ sở vật chất cần thiết, góp phần giải quyết nhu cầu còn thiếu của nhà trường, đặc biệt là ở các khu vực vùng cao, điều kiện học tập của học sinh còn hạn chế.
Trước đây, một trong những thách thức là khu ở bán trú của học sinh Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nậm Hàng phải bố trí ghép chung với Trường Phổ thông dân tộc bán trú Trung học cơ sở Nậm Hàng. Điều này phần nào gây khó khăn cho công tác quản lý, tổ chức bữa ăn, chỗ ở, sinh hoạt cho học sinh, nhất là khi số lượng người học bán trú ngày một tăng. Do đó, việc được bàn giao và sử dụng lại trụ sở xã Nậm Hàng (cũ) làm khu bán trú là một điều kiện rất thuận lợi để cho nhà trường tổ chức tốt hơn công tác chăm sóc học sinh và nâng cao chất lượng dạy - học trong năm học mới.
Học sinh của Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Nậm Hàng chủ yếu là đồng bào dân tộc Thái, Mông, Mảng, Dao,… Bằng những kết quả nổi bật đạt được trong quá trình giảng dạy qua các năm, nhà trường đã từng bước khẳng định vai trò và vị thế trong lĩnh vực nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới công tác quản lý, thực hiện tốt các cuộc vận động, phong trào thi đua do ngành phát động, tập trung xây dựng cơ sở vật chất theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa.
“Để thực hiện tốt các nhiệm vụ trong năm học mới, trước tiên, nhà trường xác định phải duy trì được sĩ số và nâng cao tỉ lệ chuyên cần của các em. Thứ hai, phải tạo được sự đoàn kết và thống nhất nguồn lực trong tập thể, bởi lẽ, có được sự đồng lòng thì mới chung tay thực hiện tốt được các nhiệm vụ đề ra. Thứ ba, khuyến khích các tập thể, cá nhân cán bộ giáo viên, nhân viên có sự sáng tạo, vận dụng linh hoạt ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy", cô Nguyễn Thị Thúy cho biết thêm.
Nỗ lực cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho thầy và trò
Bên cạnh việc hỗ trợ ngành Giáo dục, xã hội hóa còn đóng vai trò là nhịp cầu gắn kết giữa gia đình, nhà trường và xã hội, góp phần tăng cường trách nhiệm chung trong việc nuôi dưỡng và giáo dục thế hệ trẻ tương lai. Khi phụ huynh và cộng đồng tham gia trực tiếp vào quá trình xây dựng môi trường giáo dục, chủ trương này giúp họ hiểu rõ hơn về thách thức của nhà trường, từ đó có sự hỗ trợ thiết thực, phù hợp và sát với nhu cầu thực tiễn.
Để kịp thời động viên, khích lệ đội ngũ giáo viên và các em học sinh, cô Hồ Thị Thanh Hằng - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Chu Văn An (phường Bắc Gia Nghĩa, tỉnh Lâm Đồng) chia sẻ, trong nhiều năm gần đây, vào những dịp quan trọng của năm học như khai giảng, sơ kết và tổng kết, nhà trường sử dụng nguồn quỹ khuyến học để trao học bổng, khen thưởng cho các học sinh, thầy cô có thành tích nổi bật trong giảng dạy và học tập. Nhà trường đã vận động phụ huynh đóng góp để xây dựng, duy trì quỹ khuyến học.
Đồng thời, đối với những trường hợp học sinh có hoàn cảnh khó khăn, cần hỗ trợ kịp thời và đột xuất, nhà trường cũng đề xuất trích kinh phí từ quỹ để ủng hộ các em. Tiếp thêm động lực để người học nỗ lực vươn lên, quỹ khuyến học sau khi vận động đã nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phụ huynh và nhiều tổ chức, cá nhân, góp phần lan tỏa giá trị nhân văn, nhân ái và tinh thần sẻ chia sâu sắc trong học đường.
Định mức hỗ trợ, khen thưởng được quy định rõ ràng và thực hiện minh bạch. Thực tế, nhiều hoạt động thiết thực trong nhà trường được duy trì nhờ vào sự chung tay đóng góp tự nguyện của phụ huynh. Chính nguồn lực này không chỉ chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho thầy và trò, mà còn là nền tảng quan trọng để nhà trường hướng đến một môi trường giáo dục toàn diện và hiện đại.
Còn theo thầy Đỗ Hoàng Hồ Liệp Hải - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Phú Hưng (xã Lương Thế Trân, tỉnh Cà Mau), năm học 2025–2026 tới đây là một dấu mốc đáng nhớ đối với thầy trò nhà trường khi được tiếp nhận đầu tư xây dựng mới hoàn toàn. Công trình bao gồm một tòa nhà cao 3 tầng với các dãy phòng học, phòng chức năng, khu hiệu bộ, nhà vệ sinh, nhà xe, hàng rào,… có tổng mức kinh phí khoảng 25 tỷ đồng.
Đến thời điểm hiện tại, các hạng mục đã hoàn thành khoảng 70% khối lượng công việc và đang được đẩy nhanh tiến độ để sớm bàn giao trước thềm năm học mới. Có được ngôi trường mới khang trang, sạch đẹp, được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, thiết bị dạy học là niềm mong mỏi từ lâu của tập thể cán bộ, giáo viên và học sinh nhà trường. Đây không chỉ là niềm vui, mà còn là động lực để nhà trường tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện và không ngừng nỗ lực cập nhật, đổi mới phương pháp giảng dạy.
Trong suốt những tháng hè, ban giám hiệu nhà trường thường xuyên có mặt tại công trình để theo sát tiến độ, giám sát chất lượng thi công, kịp thời phối hợp với các bên liên quan nhằm tháo gỡ những vướng mắc, đồng thời động viên nhà thầu để đảm bảo chất lượng, đáp ứng tiến độ cũng như hoàn thiện đúng kế hoạch đề ra. Thầy Hải kỳ vọng khi công trình hoàn thành và được đưa vào sử dụng, môi trường giáo dục học thuật sẽ được nâng lên, góp phần thúc đẩy tinh thần học tập, trau dồi kiến thức của học sinh, và phát huy hiệu quả công tác giảng dạy của đội ngũ giáo viên trong năm học mới 2025-2026.