Một trong những chủ trương đột phá quan trọng nhằm đáp ứng mục tiêu Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là cho phép xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, tạo điều kiện để giáo viên và nhà trường linh hoạt lựa chọn tài liệu phù hợp với đặc điểm học sinh, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học. Điểm mới này giúp người học cách tiếp cận gắn kết tri thức với đời sống thực tiễn, đặt trọng tâm phát huy năng lực cá nhân, lĩnh hội tri thức và tiềm năng sáng tạo. Minh chứng rõ nét cho điều đó là nam sinh giành 5 danh hiệu thủ khoa toàn quốc, chia sẻ phương pháp học tập hiệu quả từ sách giáo khoa Cánh Diều.
Phát triển năng lực tự học là hướng đi quan trọng trong giáo dục hiện đại
Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025 khép lại với nhiều chuyển biến tích cực, Hà Nội dẫn đầu cả nước về số lượng điểm 10 môn Toán với 93 thí sinh đạt mức tuyệt đối [1]. Đặc biệt, với 5 danh hiệu thủ khoa, gồm thủ khoa thi tốt nghiệp trung học phổ thông và thủ khoa 4 tổ hợp xét tuyển đại học, em Nguyễn Việt Hưng - học sinh tốt nghiệp lớp 12 chuyên Anh, Trường Trung học phổ thông chuyên Chu Văn An (Hà Nội) đã trở thành minh chứng rõ nét cho những đổi mới hiệu quả của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 mang lại.
Cụ thể, trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, Nguyễn Việt Hưng đạt tổng điểm 39/40 với thành tích nổi bật của môn Toán đạt 10 điểm, Vật lý 10 điểm, Tiếng Anh 9.75 điểm và Ngữ văn 9.25 điểm. Với kết quả ấn tượng ấy, em đã xuất sắc ghi danh thủ khoa toàn quốc ở 4 tổ hợp xét tuyển là A01 (Toán, Vật lý, Tiếng Anh), D01 (Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh), C01 (Toán, Ngữ văn, Vật lý) và D11 (Ngữ văn, Vật lý, Tiếng Anh).
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, em Nguyễn Việt Hưng cho biết, trong ba năm học ở bậc trung học phổ thông, em không tham gia lớp học thêm nào. Thay vào đó, Hưng sắp xếp việc tự học, lên kế hoạch phù hợp, kiên trì rèn luyện và không ngừng nỗ lực để đạt kết quả tốt nhất.
Em không đặt mục tiêu phải học bao nhiêu tiếng mỗi ngày, chỉ cần thấy tập trung là ngồi vào bàn học. Buổi sáng, em hay dành thời gian để nghỉ ngơi, đọc báo thư giãn, còn buổi chiều và tối, em tập trung cao độ cho việc học tập của mình. Trong giai đoạn ôn thi, nam sinh vẫn duy trì thói quen ấy, ưu tiên tự học vào buổi chiều và tối vì cho rằng lúc đó đầu óc tỉnh táo, hiệu quả hơn.
Đối với môn Ngữ văn, Hưng chia sẻ đây không phải là thế mạnh của bản thân, em đã lựa chọn cách viết súc tích, mạch lạc, đưa dẫn chứng rõ ràng, dễ hiểu trong bài thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Em đã khéo léo vận dụng những dẫn chứng minh họa sinh động, cách lập luận tư duy logic như cách viết của các bài luận trong chứng chỉ tiếng Anh quốc tế IELTS. Với đề thi có chủ đề “Vùng trời quê hương nào cũng là bầu trời Tổ quốc”, Hưng đã liên hệ tới kiến thức môn Địa lí, lấy ví dụ về việc miền Nam sử dụng nguồn điện từ miền Bắc như một dẫn chứng thuyết phục cho sự thống nhất, gắn kết và sẻ chia tài nguyên giữa các vùng miền đất nước.
Có thể thấy, chặng đường học tập của nam sinh không mang màu sắc "con nhà người ta" với lịch học dày đặc hay chiến lược ôn luyện kiểu mẫu. Trái lại, Việt Hưng học theo cách riêng, biết điều tiết sức lực, giữ tinh thần thoải mái và nuôi dưỡng đam mê với từng môn học. Thành tích của em càng ghi dấu ấn đặc biệt khi Hưng là thí sinh duy nhất trên cả nước ghi danh thủ khoa đồng thời ở cả khối tự nhiên lẫn khối xã hội, với tổng điểm gần như tuyệt đối.
Sách giáo khoa Cánh Diều góp phần đổi mới học tập, đổi mới tư duy
Đáng chú ý, được biết, Trường Trung học phổ thông chuyên Chu Văn An (Hà Nội) - một trong những cơ sở giáo dục phổ thông lựa chọn sử dụng sách giáo khoa Cánh Diều để triển khai giảng dạy ở 7 môn học, trong đó có môn Toán, Ngữ văn, Vật lí, Địa lí,...
Với triết lí “Mang cuộc sống vào bài học, đưa bài học vào cuộc sống”, bộ sách Cánh Diều không chỉ góp phần truyền tải tri thức mà còn bồi đắp cho học sinh tư duy logic, khả năng phân tích và năng lực vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Sự chủ động của nhà trường trong việc lựa chọn bộ sách giáo khoa phù hợp, kết hợp cùng hệ thống tài liệu học tập đa dạng, giúp các em tiếp cận kiến thức qua những phương pháp hiện đại, giàu liên hệ thực tiễn, từ đó khơi gợi niềm hứng thú và cảm hứng học tập.
Đánh giá về sách giáo khoa Cánh Diều, Nguyễn Việt Hưng nhận xét, bộ sách được biên soạn chặt chẽ, có tính hệ thống, giúp học sinh dễ theo dõi và nắm bắt hệ thống kiến thức lý thuyết rõ ràng, dễ hiểu. Điển hình như bài tập trong sách môn Toán được thiết kế khá hợp lý, đi từ cơ bản đến nâng cao, bao quát nhiều dạng phong phú khác nhau. Cách dẫn dắt mạch lạc giúp học sinh từng bước tiếp cận kiến thức. Điều này đã tạo nền tảng vững chắc để người học có thể hình thành kỹ năng tiếp cận hiệu quả hơn với những đề luyện thi khác ở mức độ cao hơn.
Nam sinh thủ khoa cũng chia sẻ kinh nghiệm học tập của bản thân là nắm chắc kiến thức trong sách giáo khoa, sau đó bước vào giai đoạn luyện nhiều đề thi để nâng cao kỹ năng giải bài, hình thành sự tự tin khi bước vào kỳ thi quan trọng. Sách giáo khoa Cánh Diều giúp học sinh hệ thống hóa, liên hệ và ứng dụng kiến thức hiệu quả với cách tiếp cận gần gũi, giàu tính thực tiễn, kết nối kiến thức giữa các môn học với nhau.
Không phải đơn thuần “học để thi”, cơ sở giáo dục hướng đến “học để hiểu, học để làm chủ tri thức”. Trong công tác giảng dạy, Trường Trung học phổ thông chuyên Chu Văn An (Hà Nội) luôn chú trọng phát triển năng lực toàn diện cho học sinh, vừa quan tâm bồi dưỡng đào tạo mũi nhọn, vừa khuyến khích sự chủ động tư duy, sáng tạo và rèn luyện phương pháp tự học.
Bên cạnh khả năng tự học cùng tinh thần tự giác, cầu tiến, em Nguyễn Việt Hưng nhấn mạnh rằng điều quan trọng đối với người học là xây dựng được nền tảng kiến thức vững chắc, từ đó biết cách tiếp cận vấn đề một cách khoa học, đồng thời linh hoạt vận dụng vào nhiều môn học khác nhau. Chính phương pháp này đã giúp Hưng không chỉ đạt kết quả cao về điểm số mà còn rèn luyện được bản lĩnh, sự tự tin và khả năng thích ứng trước những kỳ thi quan trọng.
Với cách biên soạn mạch lạc và logic, sách giáo khoa Cánh Diều giúp học sinh dễ dàng nắm bắt kiến thức, hình thành năng lực tư duy phân tích, vận dụng linh hoạt và chủ động tìm tòi. Như sách Cánh Diều môn Ngữ văn khuyến khích người học rèn luyện năng lực đọc hiểu, cảm thụ và bày tỏ quan điểm cá nhân. Nội dung sách đa dạng, kết hợp hài hòa giữa các tác phẩm tạo nên sự phong phú trong việc sáng tạo ngôn ngữ của học sinh. Đặc biệt, sách chú trọng đến các hoạt động trải nghiệm, thảo luận, viết sáng tạo, giúp người học phát triển toàn diện các kỹ năng ngôn ngữ và năng lực giao tiếp trong bối cảnh thực tiễn.
Với thành tích vượt trội này, em Nguyễn Việt Hưng đã trúng tuyển vào ngành Khoa học máy tính mà bản thân yêu thích và dự định trở thành tân sinh viên theo học tại Trường Công nghệ Thông tin và Truyền thông, Đại học Bách khoa Hà Nội.
Đáp ứng mục tiêu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018, thành tích mà em Nguyễn Việt Hưng đạt được không chỉ là niềm tự hào của thầy và trò Trường Trung học phổ thông chuyên Chu Văn An, mà còn trở thành nguồn cảm hứng mạnh mẽ, là minh chứng rõ rệt, lan tỏa đến các em học sinh khác trên hành trình chinh phục tri thức, khẳng định bản lĩnh và vươn tới những đỉnh cao mới.
Tài liệu tham khảo:
[1] https://daibieunhandan.vn/ky-thi-tot-nghiep-thpt-2025-co-15-300-bai-thi-dat-diem-10-10379807.html