Sự bùng nổ mạnh mẽ của công nghệ số đã và đang tạo nên cuộc cách mạng sâu rộng trên mọi lĩnh vực. Đồng hành cùng dòng chảy đó, chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục trở thành một yêu cầu tiên quyết và là động lực cho sự phát triển bền vững của xã hội, góp phần hiện đại hoá mô hình giảng dạy và đổi mới phương thức học tập.
Đặc biệt, với Chương trình giáo dục phổ thông 2018, sách điện tử (e-book) không chỉ là tài liệu hỗ trợ học tập, mà còn là "cầu nối" giúp hiện thực hóa mục tiêu giáo dục linh hoạt, hiệu quả, sáng tạo, mở ra không gian tổ chức các hoạt động dạy và học mang tính tương tác cao.
Giảng dạy trở nên sinh động và trực quan hơn
Thực hiện theo định hướng đổi mới đó, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam – đơn vị nòng cốt trong biên soạn, xuất bản và cung ứng sách giáo khoa, tài liệu học tập trên phạm vi toàn quốc – đã và đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ và quyết liệt. Trong đó, các sản phẩm sách điện tử do đơn vị phát triển được đội ngũ giáo viên, phụ huynh và học sinh đánh giá cao, ghi nhận như một bước tiến đột phá nâng cao chất lượng dạy và học.
Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và yêu cầu chuyển đổi số trong ngành giáo dục, chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Trần Thanh Bình - giáo viên Trường Tiểu học Nguyễn Siêu (phường Yên Hòa, Hà Nội) cho biết, thị trường sách điện tử, học liệu số đang dần trở thành xu thế được nhiều địa phương quan tâm, đặc biệt là ở các thành phố lớn. Bởi lẽ, chuyển đổi số trong giáo dục không chỉ là nhiệm vụ theo định hướng của Đảng, Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo, mà còn xuất phát từ chính nhu cầu thực tiễn của đội ngũ nhà giáo và người học.
Tinh thần này được thể hiện rõ trong Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, với định hướng: “Xây dựng các nền tảng giáo dục thông minh, sách giáo khoa, giáo trình thông minh; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra, đánh giá; thúc đẩy ứng dụng các mô hình giáo dục số, giáo dục trí tuệ nhân tạo, quản trị giáo dục thông minh, trường học số, lớp học thông minh”.
Hiện nay, nhà trường triển khai chương trình học tích hợp giữa Chương trình quốc tế Cambridge và Chương trình giáo dục phổ thông Việt Nam (Chương trình giáo dục phổ thông 2018) với các môn học sử dụng bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo của Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam.
Theo đánh giá của cô Bình, điểm nổi bật của 2 bộ sách giáo khoa này là cách tiếp cận theo hướng phát triển năng lực người học. Thay vì truyền thụ nội dung kiến thức đơn thuần như trước đây, học sinh được khuyến khích vận dụng lý thuyết đã học để giải quyết những tình huống gắn chặt chẽ với thực tiễn đời sống. Quá trình này không chỉ giúp các em hiểu sâu bản chất vấn đề, mà còn rèn luyện tư duy phản biện, khả năng phân tích, tổng hợp và phát triển kỹ năng ngôn ngữ một cách toàn diện.
Bên cạnh nội dung, hình thức trình bày của sách cũng có nhiều điểm cải tiến vượt bậc. Cấu trúc các bài học được xây dựng theo chủ đề rõ ràng, logic, giúp giáo viên và học sinh dễ theo dõi, dễ tiếp cận. Hình ảnh minh họa phong phú, hiện đại, gần gũi với đời sống tạo thêm sức hút, góp phần khơi gợi hứng thú học tập, đồng thời hỗ trợ người học tiếp nhận kiến thức một cách trực quan, sinh động. Chính sự kết hợp hài hòa giữa nội dung và hình thức này đã tạo nên diện mạo mới cho sách giáo khoa, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục hiện nay.
Đáng chú ý, bên cạnh sách giấy truyền thống, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam đã triển khai đưa lên trang web các tài liệu điện tử gồm: sách giáo khoa, sách học sinh, sách giáo viên, sách bổ trợ, tài liệu bồi dưỡng giáo viên, kế hoạch bài dạy, slide giới thiệu sách, video giới thiệu sách, tài liệu giới thiệu thiết bị dạy học, video giới thiệu thiết bị dạy học. Điển hình như nền tảng taphuan.nxbgd.vn được xây dựng với 3 mục tiêu là: giới thiệu sách giáo khoa; tiếp nhận ý kiến góp ý từ xã hội; đồng thời hỗ trợ công tác bồi dưỡng, tập huấn giáo viên giảng dạy theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Nhằm nâng cao hiệu quả dạy và học, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam triển khai số hóa sách giáo khoa cùng học liệu điện tử và nhiều tài liệu bổ trợ, cung cấp miễn phí trên không gian số để phục vụ giáo viên, học sinh và các cơ sở giáo dục dễ dàng tiếp cận.
Nhận định về hiệu quả ứng dụng công nghệ, cô Bình nhấn mạnh những tiện ích nổi bật mà nền tảng taphuan.nxbgd.vn đem lại cho hoạt động dạy và học. Đối với giáo viên, việc giảng dạy trở nên sinh động và trực quan hơn nhờ dễ dàng tiếp cận nguồn tài nguyên số phong phú như hình ảnh động, mô phỏng, bài tập tương tác.
Không chỉ bám sát nội dung trong sách, thầy cô còn có thể mở rộng thêm tư liệu để đổi mới phương pháp giảng dạy. Thay vì phải mất nhiều thời gian tìm kiếm minh chứng từ nhiều nguồn khác nhau, sách giáo khoa điện tử tích hợp sẵn công cụ hỗ trợ tra cứu và khai thác nhanh chóng, thuận tiện.
Với học sinh, sách giáo khoa điện tử là công cụ hiệu quả cho việc học tập chủ động và tự học. Các em có thể truy cập mọi lúc, mọi nơi, không bị ràng buộc bởi không gian hay thời gian. Đồng thời, sách điện tử còn giúp giảm đáng kể khối lượng sách vở mang theo, đặc biệt với khối học sinh tiểu học. Những nội dung đa phương tiện hấp dẫn cũng góp phần tăng hứng thú và nâng cao khả năng tiếp thu bài học cho các em.
Công cụ tin cậy để nắm bắt sự tiến bộ từng ngày của học sinh
Cùng chia sẻ về vấn đề này, chị Trần Ánh Vân - phụ huynh có con đang học tại Trường Tiểu học Trung Hoà (phường Yên Hoà, Hà Nội) cho hay: "Điều khiến tôi ấn tượng khi đồng hành cùng con trong quá trình học tập là sự kết hợp hài hòa giữa sách giáo khoa in và phiên bản điện tử. Bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam không chỉ gần gũi với học sinh, mà khi được tích hợp cùng sách điện tử và hệ thống học liệu số còn mang đến cho các con không gian học tập linh hoạt, hiện đại".
Các con không chỉ học trên lớp với sách giấy quen thuộc, mà khi về nhà còn có thể mở sách giáo khoa điện tử để ôn lại kiến thức, làm bài tập trực tuyến hoặc xem video giải thích, nghe lời giảng minh họa trên nền tảng học liệu số hoclieu.vn được phát triển bởi Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Giáo dục Hà Nội (đơn vị thành viên của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam). Nhờ vậy, con có thể chủ động lựa chọn cách học, thời điểm học phù hợp với mình. Chính sự linh hoạt ấy giúp con hứng thú hơn với mỗi bài tập, tiếp thu kiến thức tự nhiên và hiệu quả hơn.
Đặc biệt, nền tảng taphuan.nxbgd.vn do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trực tiếp quản lý và vận hành được đánh giá cao bởi tính tiện ích và khả năng hỗ trợ hiệu quả. Phụ huynh yên tâm vì nguồn tài liệu chính thống, được biên soạn bởi đội ngũ chuyên môn uy tín, đảm bảo chuẩn kiến thức và phù hợp với chương trình học. Nhất là trong bối cảnh thị trường hiện nay có nhiều ứng dụng học trực tuyến khác nhau, phụ huynh cảm thấy an toàn hơn khi con sử dụng học liệu số chính thống đi kèm sách giáo khoa. Đó là sự đảm bảo về chất lượng và tính bền vững. Cha mẹ không phải chạy theo quá nhiều kênh học trực tuyến trôi nổi, mà vẫn có công cụ tin cậy để nắm bắt sự tiến bộ từng ngày của con.
Phạm Gia Linh – học sinh lớp 5 Trường Tiểu học Thực Nghiệm Khoa học Giáo dục (Hà Nội) nhận xét, việc học bằng ứng dụng trực tuyến Sách Mềm 2.0 theo nội dung bộ sách Tiếng Anh Global Success mang đến cho em nhiều điều thú vị.
“Khi học trên ứng dụng, em thấy có âm thanh và hình ảnh rất sinh động, nhờ đó em hiểu bài nhanh hơn và nhớ lâu hơn. Em thích nhất là phần làm bài tập, vì sau khi làm xong em biết ngay mình trả lời đúng hay sai, cảm giác như được chấm điểm ngay lập tức nên em thấy rất hào hứng và muốn làm thêm nhiều bài nữa”, Gia Linh chia sẻ.
Sản phẩm số được Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam tích hợp chức năng "Listen and Repeat", giúp người học nghe và luyện nói dựa trên các bài đọc trên lớp. Không những vậy, ứng dụng còn có khả năng ghi âm và nghe lại giọng nói của mình, qua đó giúp người học rèn luyện cách phát âm chuẩn hơn, phản xạ nhanh hơn và ngày càng tự tin trong giao tiếp bằng ngoại ngữ. Gia Linh cảm nhận việc học trở nên thoải mái, vui vẻ, dễ hiểu, đồng thời mang lại cho em cảm giác được cô giáo luôn đồng hành bên cạnh.
Ngoài ra, học sinh còn có thể sử dụng nền tảng hoclieu.vn để ôn tập nhiều môn học khác, trong đó có Tiếng Việt. Các bài học ở đây được xây dựng với hình ảnh trực quan, màu sắc tươi sáng và đi kèm những hoạt động tương tác phong phú liên quan đến kiến thức trong sách giáo khoa. Các dạng bài luyện tập gắn liền với trò chơi trí tuệ như ghép hình, giải đố giúp em hứng thú hơn trong quá trình học. Nhờ đó, việc ôn tập ở nhà trở nên nhẹ nhàng, tự nhiên, giống như tham gia một trò chơi bổ ích thay vì phải ngồi học một cách căng thẳng.