Sáng nay (7/10), Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị sơ kết việc thực hiện Quyết định số 78/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình "Phát triển hệ thống bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đối với giáo dục đại học và cao đẳng sư phạm giai đoạn 2022 - 2030".
Hội nghị nhằm đánh giá kết quả thực hiện các nhiệm vụ giai đoạn 2022-2025, đồng thời định hướng công tác bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học giai đoạn 2026-2030, góp phần thực hiện mục tiêu đột phá phát triển giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị.
Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 11, hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến.
Tham dự hội nghị, về phía Bộ Giáo dục và Đào tạo có Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc; Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Huỳnh Văn Chương, Phó Cục trưởng Quản lý chất lượng Phạm Quốc Khánh, cùng đại diện một số đơn vị thuộc Bộ.
Ngoài ra, hội nghị còn có sự tham dự của lãnh đạo các cơ sở giáo dục đại học, các đơn vị bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục, cùng đại diện các trung tâm kiểm định chất lượng, đội ngũ kiểm định viên trên cả nước.
Tại hội nghị, Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã trình bày báo cáo kết quả thực hiện Quyết định 78 giai đoạn 2022-2025.
Báo cáo được thực hiện dựa trên kết quả khảo sát của 177 cơ sở giáo dục đại học và 12 trường cao đẳng sư phạm; báo cáo của 7 tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục trong nước cùng thống kê toàn ngành của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nội dung tập trung vào các nhóm vấn đề chính: Hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong (IQA) ở cấp cơ sở và chương trình; hoạt động tự đánh giá, đánh giá ngoài, kiểm định cơ sở giáo dục/chương trình đào tạo; năng lực tổ chức kiểm định; nhân lực bảo đảm chất lượng/kiểm định chất lượng; công khai - giải trình; dữ liệu và số hóa (Giai đoạn 2022-2025, số liệu chốt đến ngày 30/8/2025).
Nhận thức về bảo đảm chất lượng chuyển biến rõ nét, nhưng còn khoảng cách cần khắc phục
Theo Giáo sư Huỳnh Văn Chương, Quyết định 78 đặt mục tiêu đến năm 2025, hệ thống đạt 100% cơ sở đào tạo hoàn thiện hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong.
Kết quả, báo cáo cho biết tính đến 31/8/2025, tỷ lệ cơ sở đã hoàn thành tự đánh giá (chu kỳ 1) đạt khoảng 94,2% (kết quả không bao gồm khối an ninh quốc phòng; trong 14 cơ sở giáo dục đại học chưa thực hiện tự đánh giá có một số cơ sở mới hoạt động đào tạo và chưa có khóa sinh viên tốt nghiệp). Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá đây là mức tiệm cận yêu cầu tự đánh giá đạt độ “phủ kín” trên toàn hệ thống.
Quyết định 78 đặt mục tiêu đến năm 2025 có 100% cơ sở đào tạo thực hiện tự đánh giá, 95% đạt chuẩn kiểm định lần 1 và 70% đạt chuẩn kiểm định lần 2.
Kết quả, Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá các cơ sở giáo dục đại học đã có những bước tiến quan trọng trong triển khai hoạt động đảm bảo chất lượng. Tính đến nay, 89,7% cơ sở đã hoàn thành kiểm định chu kỳ 1 và 53,71% ở chu kỳ 2, phản ánh sự sẵn sàng của hệ thống đối với tái kiểm định và cải tiến liên tục.
Đối với kiểm định chất lượng chương trình đào tạo, Quyết định 78 đặt mục tiêu đến năm 2025, cả nước có 35% chương trình đào tạo đạt chuẩn kiểm định, trong đó có từ 10% trở lên các chương trình được kiểm định theo chuẩn quốc tế và 100% chương trình đào tạo giáo viên đạt chuẩn kiểm định chất lượng.
Đến ngày 31/8/2025, toàn hệ thống có 2.637 chương trình được kiểm định, chiếm 52,1% tổng số 5.007 ngành đào tạo đại học, trong đó 696 chương trình (26,39%) đạt chuẩn quốc tế, được đánh giá bởi các tổ chức uy tín như AUN-QA, ABET...
Về tổ chức kiểm định, Quyết định 78 đặt mục tiêu đến năm 2025, 100% tổ chức kiểm định đạt chuẩn trong nước và 10% đạt chuẩn quốc tế.
Theo Giáo sư Huỳnh Văn Chương, đến tháng 9/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cấp phép hoạt động cho Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục Đông A, nâng tổng số tổ chức kiểm định trong nước lên 8 trung tâm.
8 tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục trong nước gồm: Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội; Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục - Đại học Đà Nẵng; Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục - Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam; Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục - Trường Đại học Vinh; Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục Thăng Long; Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục Sài Gòn; Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục Đông A.
Đến tháng 9/2025, có 05/05 tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục trong nước đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá định kỳ theo Thông tư 13/2023/TTBGDĐT.
Bên cạnh đó, Việt Nam hiện có 11 tổ chức kiểm định quốc tế hoạt động, gồm: FIBBA, AQAS, ASIIN, HCERES, QAA, QUN-AQ, ACBSP, ABET, THE-ICE, ACQUIN, JUAA.
Về đội ngũ kiểm định viên, Quyết định 78 đặt mục tiêu đến năm 2025, đào tạo tối thiểu 750 kiểm định viên; 100% được bồi dưỡng chuyên sâu, 5% có chứng nhận quốc tế.
Tính đến tháng 10/2025, Cục Quản lý chất lượng đã cấp thẻ kiểm định viên cho 608 người, bao gồm 262 người được cấp thẻ theo quy định mới tại Thông tư 14/2022/TT-BGDĐT. Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến đạt mục tiêu đề ra vào cuối năm 2025 sau khi tổ chức thêm kỳ sát hạch tuyển chọn.
Đối với nhân lực bảo đảm chất lượng (QA), Quyết định 78 đặt mục tiêu đến năm 2025, 90% công chức và 70% viên chức trong lĩnh vực này được bồi dưỡng chuyên môn, trong đó 20% tham gia tập huấn quốc tế.
Báo cáo cho thấy, tại các cơ sở giáo dục đại học, tỷ lệ cán bộ làm công tác đảm bảo chất lượng được bồi dưỡng đạt 96,3%, lực lượng này ngày càng được chuyên môn hóa và có trình độ cao.
Cùng với đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ công chức làm công tác đảm bảo và kiểm định chất lượng, thông qua nhiều hình thức như các khóa đào tạo trong và ngoài nước, các dự án hợp tác quốc tế, cũng như quá trình tham mưu, xây dựng chính sách và triển khai thực tiễn. Thông qua đó, năng lực chuyên môn của đội ngũ quản lý nhà nước được nâng cao rõ rệt, góp phần thúc đẩy văn hóa chất lượng trong toàn hệ thống giáo dục đại học Việt Nam.
Giáo sư Huỳnh Văn Chương đánh giá, kết quả thực hiện thời gian qua cho thấy, nhận thức của các cơ sở giáo dục đại học về vai trò của bảo đảm chất lượng và kiểm định chất lượng đã có sự chuyển biến rõ rệt, thể hiện qua việc chủ động thực hiện tự đánh giá, cải tiến quy trình nội bộ và tham gia kiểm định ở nhiều cấp độ. Hành lang pháp lý ngày càng hoàn thiện và đồng bộ. Số lượng và chất lượng đội ngũ kiểm định viên được nâng cao, thông qua các chương trình đào tạo, chuẩn hóa và nâng chuẩn theo hướng hội nhập quốc tế.
Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại. Trong đó, hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong tại nhiều cơ sở giáo dục đại học còn thiếu tính đồng bộ, mới tập trung vào hình thức, chưa vận hành theo chu trình PDCA đầy đủ và chưa gắn kết chặt chẽ với cải tiến chương trình đào tạo, quản trị.
Văn hóa chất lượng chưa được hình thành một cách bền vững tại nhiều cơ sở, do chưa có sự đầu tư chiến lược lâu dài và thiếu sự lan tỏa từ lãnh đạo xuống các cấp thực thi.
Kết quả kiểm định chất lượng, dù đã đạt được, nhưng ở nhiều nơi chưa được khai thác như công cụ quản trị thực chất, mà chỉ dừng ở mức đáp ứng yêu cầu thủ tục hành chính.
Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nhìn nhận, trong giai đoạn 2022-2025, hệ thống bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học của Việt Nam đã có những chuyển biến rõ nét cả về nhận thức và hành động. Tuy nhiên, hệ thống vẫn còn tồn tại những khoảng cách lớn cần khắc phục để bước sang giai đoạn 2026-2030.
Do vậy, để thực sự sẵn sàng cho giai đoạn mới với các yêu cầu cao hơn về hội nhập, xếp hạng, chuyển đổi số và trách nhiệm giải trình,... cần có sự đầu tư mạnh mẽ hơn cả về thể chế, nhân lực, và hạ tầng số trong bảo đảm và kiểm định chất lượng giáo dục đại học.
Cuối cùng, trên cơ sở kết quả đã đạt được, Cục trưởng Huỳnh Văn Chương đã nêu ra một số định hướng và nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, nhằm thực hóa mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện, với bảo đảm và kiểm định chất lượng là nền tảng cốt lõi của mô hình quản trị đại học hiện đại.
Chia sẻ kinh nghiệm xây dựng hệ thống bảo đảm chất lượng và xếp hạng đại học
Trong khuôn khổ chương trình hội nghị, nhiều cơ sở giáo dục đại học đã chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng và phát triển hệ thống bảo đảm chất lượng bên trong (IQA) và công tác xếp hạng đại học.
Tại hội nghị, bà Hoàng Vân Anh - Giám đốc Chương trình Giáo dục đại học và Kỹ năng, Hội đồng Anh tại Việt Nam đã có báo cáo về việc triển khai bản ghi nhớ hợp tác về cấu phần đảm bảo kiểm định chất lượng giai đoạn 2022-2025, đồng thời đề xuất các giải pháp cho giai đoạn 2026-2030.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thiên Phúc, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Bách Khoa - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh trình bày hành trình hình thành và vận hành hệ thống IQA, từ việc hoàn thiện cơ chế đến xây dựng công cụ triển khai hiệu quả.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nghiêm Xuân Huy - Viện trưởng Viện Đào tạo số và Khảo thí, Đại học Quốc gia Hà Nội, phân tích mối liên hệ giữa bảo đảm chất lượng và xếp hạng đại học, nhấn mạnh cách tiếp cận phát triển bền vững trong quản trị chất lượng.
Từ góc nhìn ứng dụng, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Trung Hiếu - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, giới thiệu mô hình hệ thống thông tin hỗ trợ quản trị chất lượng nội bộ của nhà trường, hướng đến tối ưu hóa hiệu quả quản lý.
Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Trung Kiên - Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Cần Thơ, tập trung vào nội dung quản trị mục tiêu và quản trị rủi ro trong bảo đảm chất lượng.
Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Văn Cường - Phó Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm cải tiến chất lượng liên tục, xây dựng văn hóa chất lượng từ những hành động nhỏ nhất.
Tiến sĩ Lâm Thành Hiển - Hiệu trưởng Trường Đại học Lạc Hồng đề cập việc tích hợp giữa kiểm định quốc tế và trong nước nhằm nâng cao năng lực cải tiến chất lượng.
Bên cạnh đó, Tiến sĩ Hoàng Anh - Giám đốc Trung tâm Bảo đảm chất lượng, Đại học Công nghiệp Hà Nội chia sẻ kinh nghiệm thiết lập và vận hành hệ thống kiểm tra, đánh giá cải tiến chất lượng theo chuẩn đầu ra chương trình đào tạo.
Cũng tại hội nghị, đại diện một số tổ chức kiểm định trong nước cũng đã trình bày thực trạng bảo đảm chất lượng bên trong (IQA) qua kết quả kiểm định và các đề xuất chính sách.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Tạ Thị Thu Hiền - Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội phân tích thực trạng và những thách thức của hệ thống IQA hiện nay.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Phương Nga - Giám đốc Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục, Hiệp hội Các trường đại học, cao đẳng Việt Nam tập trung vào vấn đề năng lực, phát triển đội ngũ kiểm định viên, nêu rõ khó khăn và giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực này.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Ngọc Quỳnh Lam - Giám đốc Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, khẳng định vai trò của tổ chức kiểm định trong việc chuyển từ đánh giá ngoài sang hỗ trợ cải tiến, góp phần hình thành hệ sinh thái chất lượng trong giáo dục đại học.