Những ngày qua, thông tin một thí sinh 24 tuổi trúng tuyển chương trình đào tạo tiến sĩ tại Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch nhận được nhiều sự quan tâm của dư luận.
Được biết, vào tháng 8/2025, Âu Nhật Huy vừa tốt nghiệp ngành y sau 6 năm theo học tại Trường Đại học Tân Tạo. Chưa đầy hai tháng sau, Huy trúng tuyển chương trình đào tạo tiến sĩ ngành Nội khoa tại Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch với điểm số 88,80 sau đó bị hạ xuống còn 88,3 điểm.
Với kết quả này, Huy trở thành Á khoa thi tuyển đầu vào nghiên cứu sinh Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
Đáng chú ý, mẹ của Huy là PGS.TS.BSCKII Trần Thị Khánh Tường - Trưởng Khoa Y, Trưởng Bộ môn Nội của chính ngôi trường mà Huy trúng tuyển và sẽ theo học - Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
Theo quy định, người học thẳng lên tiến sĩ phải có kinh nghiệm nghiên cứu khoa học, thể hiện qua các bài báo hoặc báo cáo đã công bố. Theo thống kê Huy có tên trong ít nhất 9 bài, gồm 3 bài báo quốc tế và 6 bài trên các tạp chí trong nước.
9 bài báo này được công bố chỉ trong vòng 9 tháng (từ tháng 11/2024 đến tháng 7/2025), như vậy trung bình mỗi tháng công bố một bài.
Trong 9 bài báo này, Âu Nhật Huy đều là tác giả phụ, và 7 trong số đó có tên đồng tác giả là mẹ mình, tức PGS.TS.BSCKII Trần Thị Khánh Tường.
Việc một sinh viên trong giai đoạn chuẩn bị tốt nghiệp và vừa mới tốt nghiệp đã có nhiều bài báo khoa học, đồng thời trúng tuyển tiến sĩ ngay tại khoa do mẹ làm trưởng khoa, khiến dư luận đặt câu hỏi về tính khách quan và minh bạch trong quá trình xét tuyển, cũng như trong các công trình nghiên cứu được công bố.
Cần thẩm định kỹ lưỡng để tránh dư luận trái chiều
Chia sẻ với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, một vị bác sĩ bày tỏ băn khoăn: “Nếu đúng như vậy, sinh viên Âu Nhật Huy quả thật rất xuất sắc, là một nhân tài của ngành y. Tuy nhiên, với đặc thù của sinh viên y khoa, 6 năm học chủ yếu dành cho lý thuyết và thực hành lâm sàng, chiếm đến 90% thời gian. Ngay cả việc có 1 đến 2 bài báo khoa học trong suốt quá trình học đã là rất khó, huống chi 8, 9 bài chỉ trong vòng chưa đầy 12 tháng”.
Vị bác sĩ cũng cho rằng, nghề y đòi hỏi sự nỗ lực thật sự của cá nhân, do đó, mối quan hệ mẹ con và việc cùng đứng tên nhiều bài báo trong thời gian ngắn là vấn đề nhạy cảm cần được làm rõ hơn, để đảm bảo tính liêm chính học thuật và công bằng trong tuyển sinh sau đại học".
Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Tất Dong - nguyên Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam cũng cho rằng, những băn khoăn của dư luận xung quanh trường hợp thí sinh Âu Nhật Huy là có cơ sở.
Theo Giáo sư Dong, việc công bố 9 bài báo khoa học, trong đó có 3 bài quốc tế chỉ trong 9 tháng là điều “rất khó xảy ra”, ngay cả đối với người có kinh nghiệm và năng lực nghiên cứu vững vàng.
Ông cũng cho biết, trong thực tế, vẫn có những trường hợp được học thẳng lên nghiên cứu sinh khi tốt nghiệp đại học từ loại giỏi trở lên, nhưng ứng viên phải thể hiện sự xuất sắc vượt trội trong học tập và nghiên cứu, có công trình khoa học thực chất, có giá trị. Vì vậy, nhà trường cần thẩm định kỹ lưỡng hồ sơ, tránh tạo ra dư luận trái chiều.
“Với những sinh viên thật sự giỏi, xuất sắc, việc tạo điều kiện học tiếp là cần thiết. Tuy nhiên, khâu đánh giá năng lực phải hết sức cẩn trọng, đặc biệt là với các công bố khoa học, vốn là yếu tố then chốt để xét tuyển nghiên cứu sinh”, Giáo sư Phạm Tất Dong nhấn mạnh.
Được biết, Âu Nhật Huy vừa tốt nghiệp ngành y sau 6 năm theo học tại Trường Đại học Tân Tạo. Huy có thành tích kết quả học tập xuất sắc, với điểm GPA là 3,8/4,0; chứng chỉ TOEIC 940/990 điểm.
Trong hồ sơ đăng ký, Huy cho biết là đồng tác giả của 6 bài báo khoa học; tham gia vào việc thuyết trình tại 3 hội thảo khoa học quốc tế (Hội nghị tim mạch Đông Nam Á năm 2024 ở Singapore, Hội nghị tim mạch tại Chicago ở Hoa Kỳ năm 2025; Hội nghị lồng ngực tại San Francisco, Hoa Kỳ), từng đạt giải nhất tại hội thảo khoa học của trường.
Âu Nhật Huy cũng từng nhận học bổng ITA for the future năm 2021, thực tập y khoa tại Indiana, Hoa Kỳ năm 2024 và đồng thời cũng đảm nhiệm vị trí Quản lý dự án VMcomics thuộc Câu lạc bộ Dr.Plus.
Cơ sở đào tạo có trách nhiệm thẩm định hồ sơ năng lực nghiên cứu của ứng viên
Theo Tiến sĩ Lê Ngọc Sơn, Viện trưởng Viện Hợp tác quốc tế và Sau đại học, Trường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, trong quá trình tuyển sinh nghiên cứu sinh, hội đồng tuyển sinh có trách nhiệm thẩm định hồ sơ năng lực nghiên cứu của ứng viên, xem xét họ có đáp ứng đủ điều kiện đầu vào và đủ năng lực thực hiện chương trình đào tạo tiến sĩ hay không.
“Năng lực của ứng viên thể hiện qua các công bố khoa học, đề tài luận văn thạc sĩ hoặc khóa luận tốt nghiệp đại học phù hợp với hướng nghiên cứu đăng ký. Việc đánh giá các công bố khoa học được xem xét toàn diện, từ tạp chí công bố, mức độ uy tín đến chất lượng nội dung”, Tiến sĩ Sơn cho biết.
Thầy Sơn nhấn mạnh, đánh giá năng lực ứng viên là khâu quan trọng nhất trong quá trình tuyển sinh, cần bảo đảm phản ánh đúng thực chất năng lực của người dự tuyển, từ đó lựa chọn được những nghiên cứu sinh có khả năng theo học và hoàn thành chương trình đào tạo tiến sĩ.
Cũng theo thầy Sơn, theo quy định hiện hành, người tốt nghiệp đại học loại giỏi trở lên ở ngành phù hợp có thể học thẳng lên tiến sĩ mà không cần qua bậc thạc sĩ nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện.
Thời gian đào tạo tiêu chuẩn của trình độ tiến sĩ từ 03 năm (36 tháng) đến 04 năm (48 tháng), tùy theo chương trình đào tạo của từng trường. Thông thường nếu người tốt nghiệp đại học học thẳng lên tiến sĩ có thể rút ngắn thời gian đào tạo khoảng 1 năm (bỏ qua bước làm luận văn thạc sĩ). Tuy nhiên, thầy Sơn cho biết hình thức này cũng tiềm ẩn rủi ro nhất định, bởi nếu người học không hoàn thành chương trình, họ sẽ không được cấp bằng, kể cả bằng thạc sĩ.
“Vì vậy, khi tư vấn, chúng tôi thường cân nhắc rất kỹ. Chỉ những sinh viên thật sự xuất sắc, có năng lực nghiên cứu và được giảng viên hướng dẫn giới thiệu mới được khuyến khích học thẳng lên tiến sĩ. Do đó, số lượng thí sinh tốt nghiệp đại học học thẳng lên tiến sĩ cũng không nhiều”, Tiến sĩ Sơn chia sẻ.
Khoản 1 Điều 7 Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sĩ (ban hành kèm theo Thông tư 18/2021/TT-BGDĐT) quy định đối tượng và điều kiện dự tuyển như sau:
a) Đã tốt nghiệp thạc sĩ hoặc tốt nghiệp đại học hạng giỏi trở lên ngành phù hợp, hoặc tốt nghiệp trình độ tương đương bậc 7 theo Khung trình độ quốc gia Việt Nam ở một số ngành đào tạo chuyên sâu đặc thù phù hợp với ngành đào tạo tiến sĩ;
b) Đáp ứng yêu cầu đầu vào theo chuẩn chương trình đào tạo do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành và của chương trình đào tạo tiến sĩ đăng ký dự tuyển;
c) Có kinh nghiệm nghiên cứu thể hiện qua luận văn thạc sĩ của chương trình đào tạo định hướng nghiên cứu; hoặc bài báo, báo cáo khoa học đã công bố; hoặc có thời gian công tác từ 02 năm (24 tháng) trở lên là giảng viên, nghiên cứu viên của các cơ sở đào tạo, tổ chức khoa học và công nghệ;
d) Có dự thảo đề cương nghiên cứu và dự kiến kế hoạch học tập, nghiên cứu toàn khóa.
Cũng theo quy định tại Thông tư 18/2021/TT-BGDĐT, việc tuyển sinh được tổ chức một hoặc nhiều lần trong năm do cơ sở đào tạo quyết định khi đáp ứng đủ điều kiện bảo đảm chất lượng triển khai đào tạo ở trình độ tiến sĩ theo quy định hiện hành.
Bên cạnh đó, trong quá trình tổ chức tuyển sinh, cơ sở đào tạo phải thực hiện việc kiểm tra, thanh tra và giám sát nội bộ theo quy định hiện hành.
Chiều 7/10, trao đổi với Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết, công tác tuyển sinh thuộc quyền tự chủ của cơ sở đào tạo, do đó, việc giải trình về trường hợp thí sinh Âu Nhật Huy là trách nhiệm của Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.
Trước đó, đại diện Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch cho hay, nhà trường đã rà soát toàn bộ quy trình tuyển sinh tiến sĩ năm 2025 và khẳng định Âu Nhật Huy đủ điều kiện trúng tuyển.
Theo nhà trường, thí sinh Âu Nhật Huy đã đáp ứng đủ tiêu chuẩn theo quy định mà trường đưa ra, thực hiện đề cương nghiên cứu theo hướng dẫn, bảo vệ đề cương đúng theo quy định, được hội đồng chấm đạt ở số điểm như đã công bố. Trường tuyển sinh hoàn toàn đúng theo quy chế.