Dự thảo Nghị quyết Hội đồng nhân dân Thành phố Hà Nội về quy định mức học phí và mức cấp bù tiền miễn học phí đối với trẻ mầm non, học sinh phổ thông từ năm học 2025-2026 đang nhận được nhiều sự quan tâm.
Theo đó, dự kiến từ năm học 2025-2026, mức học phí dự kiến áp dụng với học sinh từ mầm non tới trung học cơ sở là 155.000 đồng/tháng. Riêng học phí trung học phổ thông là 217.000 đồng/tháng. Nếu học trực tuyến, mức thu bằng 75% mức thu nói trên. Mức học phí này không áp dụng với mô hình trường chất lượng cao.
Với chính sách miễn học phí của Nhà nước, Hà Nội sẽ cấp bù học phí cho học sinh dân lập, tư thục từ mầm non tới hết trung học cơ sở là 155.000 đồng/tháng. Học sinh trung học phổ thông tư thục được hỗ trợ 217.000 đồng/tháng.
Với tổng thời gian học tập tối đa không quá 9 tháng/năm, mỗi học sinh trường tư sẽ được hỗ trợ từ 1,3-1,9 triệu đồng/năm học. Về cách chi trả, Hà Nội sẽ cấp tiền trực tiếp cho học sinh trường tư.
Hỗ trợ học phí với học sinh tư thục, dân lập tạo nên sự bình đẳng
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Trịnh Hùng Sơn - Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lý Thái Tổ (phường Yên Hòa, Hà Nội) nhận định, chính sách cấp bù tiền miễn học phí cho học sinh từ năm học 2025-2026 là một chủ trương đúng đắn, thể hiện rõ tinh thần nhân văn và sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước đối với sự nghiệp giáo dục. Việc mở rộng hỗ trợ đến học sinh trường ngoài công lập cho thấy định hướng công bằng, toàn diện, không phân biệt loại hình trường học.
“Tôi cho rằng chính sách này mang ý nghĩa khích lệ tinh thần nhiều hơn là tác động mạnh về mặt tài chính. Bởi lẽ, hiện nay mức học phí trung bình tại nhiều trường tư dao động khoảng 3,5 - 4 triệu đồng/tháng, chưa kể các khoản phí dịch vụ, bán trú, ngoại khóa… khiến tổng chi phí có thể lên tới khoảng 8 triệu đồng/tháng nhưng nó đảm bảo học sinh tư thục cũng được nhận đầy đủ các quyền lợi từ chính sách miễn học phí chung.
Dự thảo quy định cấp tiền hỗ trợ trực tiếp cho học sinh trường tư thay vì thông qua nhà trường. Theo tôi, đây là cách làm vừa hợp lý vừa thực tế, bởi nó giúp giảm tải đáng kể các khâu thủ tục, nhân sự và sổ sách cho các cơ sở giáo dục, đồng thời đảm bảo tính minh bạch, công bằng và đúng đối tượng. Đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, việc chi trả qua tài khoản hoặc mã định danh học sinh hoàn toàn có thể thực hiện dễ dàng và minh bạch. Khi phụ huynh được nhận hỗ trợ trực tiếp, họ có thể chủ động trong việc nộp học phí cho con, tránh được những khâu trung gian dễ phát sinh vướng mắc”, thầy Sơn nêu quan điểm.
Tuy nhiên, để chính sách được triển khai thực tế đạt hiệu quả cao, thầy Sơn bày tỏ, quá trình thực hiện cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là về tiến độ giải ngân. Thực tế, trong nhiều chính sách tài chính công, việc chậm giải ngân hoặc vướng thủ tục hành chính khiến chính sách “chạy” chậm tiến độ hơn so với thực tế.
Nếu khoản hỗ trợ đến tay phụ huynh sau khi năm học đã kết thúc hoặc bị dồn sang năm sau, ý nghĩa thực tế của chính sách cũng sẽ giảm đi phần nào. Do đó, quy trình triển khai thực tế cần được lên kế hoạch cụ thể, thống nhất tránh thủ tục rườm rà, tốn thời gian.
“Nhìn chung, chính sách cấp bù học phí cho học sinh là một bước đi tích cực, góp phần khuyến khích sự phát triển hài hòa giữa khối công lập và ngoài công lập, giảm gánh nặng cho phụ huynh, đồng thời khẳng định chủ trương của Nhà nước trong việc đảm bảo công bằng giáo dục. Tôi tin rằng, khi được triển khai hiệu quả, chính sách này sẽ tạo thêm niềm tin cho xã hội, khuyến khích các cơ sở giáo dục tư thục tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, cùng chung tay xây dựng một nền giáo dục Thủ đô phát triển bền vững và toàn diện hơn”, thầy Sơn khẳng định.
Cùng bàn vấn đề này, thầy Phan Như Hùng - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Huỳnh Thúc Kháng (phường Thanh Xuân, Hà Nội) nhận định, việc Nhà nước hỗ trợ học phí cho học sinh là một bước tiến lớn, thể hiện tinh thần bình đẳng giữa học sinh trường công lập và ngoài công lập.
Theo thầy Hùng, mức hỗ trợ tuy chưa cao so với học phí trung bình của các trường tư hiện nay, nhưng lại mang ý nghĩa thiết thực đối với phụ huynh, học sinh và các cơ sở giáo dục ngoài công lập. Chính sách này cho thấy Nhà nước coi mọi học sinh đều là đối tượng cần được hỗ trợ, nhằm đảm bảo quyền tiếp cận giáo dục công bằng cho tất cả học sinh, bất kể các em đang theo học ở trường công lập hay trường tư, dân lập.
“Ngoài ra, tôi đặc biệt đánh giá cao cách thức chi trả trực tiếp cho học sinh, thay vì thông qua nhà trường, bởi điều đó giúp tăng tính minh bạch, rõ ràng và thuận tiện trong thực hiện chính sách. Khi tiền hỗ trợ được chuyển thẳng đến phụ huynh, việc quản lý và sử dụng trở nên linh hoạt hơn, đồng thời giảm thiểu các khâu trung gian, tránh phát sinh thắc mắc hay hiểu lầm về quy trình chi trả.
Về phía các cơ sở giáo dục, cách làm này cũng giúp giảm đáng kể gánh nặng về thủ tục hành chính và chứng từ tài chính, tạo điều kiện để nhà trường tập trung nhiều hơn vào công tác chuyên môn và nâng cao chất lượng giảng dạy.
“Tôi hy vọng đây sẽ là khởi đầu cho những chính sách hỗ trợ sâu rộng hơn đối với khối trường tư trong thời gian tới, không chỉ dừng ở học phí mà còn mở rộng sang chính sách khác. Khi khu vực ngoài công lập được tạo điều kiện phát triển, các trường tư, dân lập có thể tập trung nâng cao chất lượng giảng dạy và tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh. Bởi một nền giáo dục phát triển bền vững là nền giáo dục mà ở đó, mọi thành phần đều được quan tâm, hỗ trợ và có cơ hội bình đẳng để cống hiến và phát triển”, thầy Hùng nhấn mạnh
Các khâu triển khai thực tiễn cần đảm bảo chặt chẽ, đồng bộ và khoa học
Theo cô Nguyễn Thúy Phương - Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Văn Lang (phường Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hà Nội), việc Nhà nước dự kiến hỗ trợ học phí cho học sinh các trường tư thục và dân lập là bước đi đột phá, góp phần thu hẹp khoảng cách giữa hệ thống công lập và tư thục, khẳng định mọi học sinh đều có quyền tiếp cận chính sách giáo dục công bằng, không phân biệt môi trường học tập.
Cô Phương bày tỏ, dù mức hỗ trợ chưa cao, song ý nghĩa của chính sách lại rất lớn. Với nhiều gia đình có con học trường tư, đặc biệt là những hộ có thu nhập trung bình hoặc còn khó khăn sau đại dịch thì khoản hỗ trợ này là sự sẻ chia thiết thực, giúp họ giảm bớt gánh nặng chi phí học tập. Quan trọng hơn, chính sách thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với học sinh ở mọi loại hình trường, đồng thời ghi nhận vai trò của khối tư thục như một thành tố không thể thiếu trong hệ thống giáo dục Thủ đô, cùng chung tay thực hiện nhiệm vụ nâng cao dân trí và phát triển nguồn nhân lực.
“Về cách thực hiện, tôi rất ủng hộ việc Nhà nước hỗ trợ tiền trực tiếp cho học sinh, vì cách làm này rõ ràng, minh bạch và công khai. Khi phụ huynh được nhận tiền trực tiếp, họ sẽ yên tâm hơn, đồng thời nhà trường cũng giảm áp lực về thủ tục hành chính. Tuy vậy, theo tôi, dù tiền được chuyển qua nhà trường hay gửi thẳng đến gia đình đều khả thi, miễn là việc chi trả đảm bảo đúng, đủ và công bằng”, cô Phương nêu quan điểm.
Tuy nhiên, để chính sách phát huy hiệu quả, cô Phương cho biết, các khâu triển khai cần chặt chẽ, đồng bộ và khoa học. Trong đó, các cơ quan quản lý nên phối hợp với nhà trường để rà soát, xác minh danh sách học sinh hai chiều, tránh sai lệch hoặc trùng lặp đối tượng. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang được đẩy mạnh, việc liên thông dữ liệu giữa các bên hoàn toàn khả thi.
“Tôi tin rằng với tinh thần nhân văn của dự thảo, các cơ quan quản lý sẽ tiếp tục đơn giản hóa quy trình và ứng dụng công nghệ thông tin để việc hỗ trợ học phí được triển khai nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả. Khi đó, phụ huynh, học sinh và các trường tư sẽ thêm tin tưởng, yên tâm đồng hành và đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển giáo dục Thủ đô”, cô Phương nhấn mạnh.