Trong bối cảnh các đô thị ven biển Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phát triển mạnh mẽ song hành với bảo vệ hệ sinh thái mong manh, việc tìm kiếm những giải pháp san lấp bền vững trở thành thách thức lớn.
Ở Cần Giờ – vùng đất được xem là “lá phổi xanh” của Thành phố Hồ Chí Minh – thách thức ấy càng đặc biệt khi nền địa chất yếu, bùn sâu và hệ sinh thái ngập mặn đòi hỏi những công nghệ thi công vừa vững chắc vừa thân thiện môi trường.
Vì vậy, việc Vinhomes Green Paradise tiên phong áp dụng công nghệ gia cố bùn bằng khí nén K-DPM (Kinetic Dry Pneumatic Mixing) do Nhật Bản chuyển giao độc quyền cho MCIC Việt Nam là bước tiến đáng chú ý, không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn phản ánh tư duy phát triển đô thị bền vững và trách nhiệm môi trường ở tầm quốc tế.
Từ thách thức địa chất đến nhu cầu đổi mới công nghệ
Khu vực Cần Giờ có đặc điểm địa chất rất phức tạp: nền bùn yếu, độ lún cao, chịu ảnh hưởng của thủy triều và sóng biển quanh năm. Trước đây, các dự án lấn biển hay san nền ven bờ thường sử dụng phương pháp bơm hút cát tức là vận chuyển cát từ vùng khác về để đắp nền. Phương pháp này tuy phổ biến nhưng gây nhiều hệ lụy: khai thác cát tự nhiên quá mức, đục nước, sạt lở bờ sông – bờ biển, phá vỡ hệ sinh thái thủy sinh, và phát thải lớn trong quá trình vận chuyển.
Theo ước tính của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), mỗi năm thế giới tiêu thụ hơn 50 tỷ tấn cát – cao gấp đôi tốc độ tái tạo tự nhiên của nguồn tài nguyên này. Việt Nam cũng đang đối mặt với tình trạng khan hiếm cát xây dựng, nhiều địa phương cấm khai thác sông để bảo vệ bờ bãi. Trong bối cảnh đó, giải pháp tận dụng bùn nạo vét ngay tại chỗ để biến thành vật liệu san lấp bền vững như K-DPM là hướng đi tất yếu.
Nguyên lý của công nghệ K-DPM – Biến bùn yếu thành nền vững chắc
Công nghệ K-DPM do kỹ sư Akinori Sakamoto (Nhật Bản) nghiên cứu và được Tập đoàn Aomi Construction phát triển, hiện được xem là một trong những công nghệ hàng đầu thế giới về cải tạo đất yếu. Nguyên lý của phương pháp này là sử dụng khí nén tốc độ cao để hòa trộn bùn mềm với xi măng và phụ gia đặc biệt ngay tại chỗ, tạo ra phản ứng đông cứng nhanh và đồng đều.
Toàn bộ quá trình được thực hiện khép kín có thể thi công ngay trên sà lan giữa biển hoặc trên bờ, không phát tán bụi, không gây ô nhiễm mùi hay rò rỉ nước thải ra môi trường.
Chỉ sau 5 giờ, lớp bùn mềm đã dần cứng hóa để có thể đi lại trên bề mặt và sau 1 ngày đã có thể triển khai thiết bị thi công trên mặt lớp tôn tạo, thậm chí trong phạm vi ngập nước. Vật liệu ổn định bùn sẽ đạt trên 90% cường độ thiết kế sau 28 ngày và còn tiếp tục tăng cường độ theo thời gian. Các chỉ tiêu cơ lý đạt tiêu chuẩn Nhật Bản để làm vật liệu tôn tạo. Với tính chất đặc thù của công nghệ, sẽ tạo ra vật liệu nhẹ đặc chắc có độ lún tức thời của lớp tôn tạo gần như bằng 0 và nhẹ hơn cát san lấp 20% nên sẽ giảm đáng kể tổng độ lún theo thời gian.
Công nghệ K-DPM có chi phí cao hơn 5-10 lần phương pháp truyền thống nhưng đem lại sự bền vững, ổn định dài lâu cho dự án Vinhomes Green Paradise.
So với các phương pháp thi công truyền thống, chi phí của K-DPM cao hơn từ 5 đến 10 lần, nhưng giá trị mà nó mang lại vượt xa khía cạnh kinh tế ngắn hạn. Đó là sự bền vững dài lâu của nền đất, sự ổn định của công trình, và đặc biệt là sự an toàn môi trường biển – yếu tố vốn rất nhạy cảm trong các dự án lấn biển quy mô lớn.
Từ Nhật Bản, Singapore đến Mỹ – Hành trình chứng minh hiệu quả
Công nghệ K-DPM không phải là một thử nghiệm mới mà đã được kiểm chứng qua nhiều công trình tầm cỡ quốc tế. Tại Nhật Bản, nó được áp dụng cho hàng loạt dự án quy mô lớn như Cảng sân bay Chubu, Cảng Nanao, Sân bay quốc tế Tokyo, và Sân bay Tokyo Haneda – nơi yêu cầu kỹ thuật nền móng đặc biệt nghiêm ngặt. Những công trình này nằm trên khu vực đất yếu ven biển nhưng vẫn vận hành ổn định hàng chục năm qua, chịu được tải trọng của máy bay cỡ lớn mà không lún sụt đáng kể.
Tại Singapore, kỹ thuật tương tự đã được sử dụng trong dự án Vịnh Marina và Sân bay Changi Đông, góp phần hình thành những đảo nhân tạo ổn định, thân thiện môi trường và không phụ thuộc vào nguồn cát tự nhiên. Báo cáo đánh giá sau 15 năm cho thấy độ lún chỉ ở mức vài milimét mỗi năm – thấp hơn nhiều so với các khu vực lấn biển bằng cát.
Công nghệ K-DPM đã được áp dụng tại dự án Vịnh Marina – biểu tượng đảo nhân tạo tại Singapore.
Ở Hà Lan, quốc gia nổi tiếng với các dự án “trị thủy” và lấn biển bền vững, các chuyên gia cũng áp dụng nguyên tắc tương đồng “cân bằng đào – đắp” nhằm tái sử dụng tối đa bùn và vật liệu trong nội khu dự án. Chính nguyên tắc này được các chuyên gia Hà Lan tư vấn áp dụng cho Vinhomes Green Paradise, giúp dự án vừa bảo đảm ổn định địa chất vừa giảm thiểu tối đa tác động sinh thái.
Tại Mỹ, công nghệ K-DPM từng được ứng dụng trong cải tạo Cảng New York – một trong những cảng biển bận rộn nhất thế giới. Việc gia cố bùn tại chỗ giúp giảm chi phí vận chuyển, hạn chế phát thải carbon, đồng thời tăng khả năng chịu tải cho các bến cảng.
Những kinh nghiệm quốc tế đó cho thấy: K-DPM không chỉ là công nghệ xử lý nền đất, mà là giải pháp tích hợp giữa kỹ thuật, môi trường và kinh tế tuần hoàn, đã được kiểm chứng tại những vùng ven biển khắc nghiệt nhất thế giới.
Bước tiến cho Việt Nam – Từ hấp thụ công nghệ đến làm chủ
Việc MCIC Việt Nam được Tập đoàn Aomi Construction (Nhật Bản) chuyển giao độc quyền công nghệ K-DPM đánh dấu bước tiến mới trong năng lực kỹ thuật của Việt Nam trong lĩnh vực hạ tầng hàng hải và đô thị ven biển. Thay vì phụ thuộc vào công nghệ ngoại nhập toàn phần, MCIC có thể từng bước nội địa hóa quy trình, vật liệu và nhân lực, từ đó mở rộng ứng dụng sang các khu vực khác như Ninh Thuận, Bà Rịa – Vũng Tàu, hay Kiên Giang.
Việc lựa chọn công nghệ hiện đại với chi phí triển khai cao gấp 5-10 lần giải pháp truyền thống khẳng định cam kết đưa Vinhomes Green Paradise trở thành siêu đô thị chuẩn ESG++ xanh - thông minh - sinh thái và tái sinh hàng đầu thế giới.
Nếu thành công, đây có thể là tiền lệ quý cho hàng loạt dự án ven biển trong tương lai – khi Việt Nam đang đặt mục tiêu phát triển đô thị xanh – sinh thái – thông minh dọc bờ biển dài hơn 3.200 km. Đặc biệt, các địa phương có địa chất yếu như Cà Mau, Sóc Trăng, hay khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có thể hưởng lợi trực tiếp từ công nghệ này để chống sụt lún, phục hồi quỹ đất, đồng thời phát triển hạ tầng thích ứng biến đổi khí hậu.
Giá trị môi trường và tầm nhìn ESG
Một trong những điểm đột phá của công nghệ K-DPM là không phụ thuộc vào khai thác cát tự nhiên, qua đó giảm đáng kể áp lực lên nguồn tài nguyên đang dần cạn kiệt. Việc xử lý bùn tại chỗ giúp giảm phát thải gián tiếp từ vận chuyển, hạn chế ô nhiễm mùi, và ngăn nước rò rỉ ra môi trường.
Công nghệ gia cố bùn được áp dụng tại dự án Vinhomes Green Paradise sẽ góp phần giảm phát thải gián tiếp từ vận chuyển, hạn chế ô nhiễm mùi, và ngăn nước rò rỉ ra môi trường.
Theo tính toán của MCIC, mỗi hecta mặt bằng san lấp bằng K-DPM giúp giảm hàng trăm chuyến vận chuyển vật liệu, tương đương hàng trăm tấn khí CO₂. Điều đó phù hợp với tiêu chuẩn ESG++ (Environment – Social – Governance – Regeneration) mà Vinhomes Green Paradise đặt ra: phát triển xanh, gắn kết cộng đồng, minh bạch quản trị, và tái sinh hệ sinh thái.
Không chỉ dừng ở khía cạnh “xanh hóa” công trình, dự án còn thể hiện tư duy kinh tế tuần hoàn: biến chất thải (bùn nạo vét) thành tài nguyên, tối ưu năng lượng và vật liệu ngay trong phạm vi dự án. Đây là xu hướng mà Liên minh châu Âu và nhiều quốc gia phát triển đang thúc đẩy nhằm hướng tới mục tiêu trung hòa carbon trong ngành xây dựng vào giữa thế kỷ XXI.
Từ công nghệ đến tầm nhìn phát triển đô thị ven biển
Nếu nhìn lại lịch sử phát triển đô thị ven biển thế giới, có thể thấy công nghệ luôn đi trước một bước trong việc mở rộng không gian sống của con người. Nhật Bản và Hà Lan từng biến vùng biển sâu thành sân bay, cảng biển và đô thị sầm uất; Singapore biến bãi bùn thành trung tâm tài chính quốc tế. Việt Nam với Vinhomes Green Paradise đang bước những bước đầu tiên trên hành trình đó.
Việc lựa chọn công nghệ tiên tiến có chi phí cao gấp nhiều lần giải pháp truyền thống thể hiện một cam kết mạnh mẽ về chất lượng, môi trường và tầm nhìn dài hạn. Bởi một đô thị ven biển không chỉ là nơi ở, mà còn là “tấm gương” phản chiếu cách một quốc gia đối xử với tự nhiên và di sản môi trường của mình.
Nếu được thực hiện đúng quy trình và giám sát khoa học chặt chẽ, công nghệ K-DPM có thể trở thành chìa khóa mở hướng mới cho phát triển đô thị ven biển Việt Nam vừa hiện đại, vừa sinh thái, vừa bền vững.
Kết luận – Một mô hình tham chiếu cho tương lai
Trong thời đại mà “phát triển bền vững” không còn là khẩu hiệu mà là tiêu chuẩn bắt buộc, việc Vinhomes Cần Giờ áp dụng công nghệ gia cố bùn bằng khí nén mang ý nghĩa vượt ra ngoài phạm vi một dự án bất động sản. Nó cho thấy khả năng hấp thụ và làm chủ công nghệ cao của Việt Nam, đồng thời mở ra hướng đi mới cho toàn ngành xây dựng – hướng tới phát triển đô thị ven biển bền vững, an toàn, và thân thiện môi trường.
Cần Giờ, với dự án Vinhomes Green Paradise, có thể trở thành hình mẫu tiên phong – nơi công nghệ, tự nhiên và con người cùng chung nhịp phát triển. Từ những lớp bùn mềm yếu hôm nay, một nền tảng mới đang hình thành: nền tảng của tư duy xanh, của kỹ thuật hiện đại, và của khát vọng kiến tạo tương lai ven biển Việt Nam bền vững, tự chủ và hội nhập.