Bối cảnh và phương pháp thử nghiệm
CarExpert đã thiết lập ba bài kiểm tra cốt lõi nhằm đánh giá khả năng thực tế của các SUV trong điều kiện địa hình khó: đo độ cứng vững khung gầm khi chịu lực xoắn, bài test phân phối lực kéo qua hệ thống con lăn, và thử thách leo dốc 40 độ trên bề mặt có hệ số ma sát thấp.
Kết quả cuối cùng xếp hạng các xe theo tổng điểm đạt được. Hyundai Tucson dẫn đầu với 24 điểm, trong khi những cái tên quen thuộc lại đạt kết quả không như ý.
Hyundai Tucson Hybrid nổi bật khi hoàn thành xuất sắc cả ba bài kiểm tra. Thành công này không phải ngẫu nhiên mà xuất phát từ những lựa chọn thiết kế căn bản khác biệt so với các đối thủ.
Kiến trúc TMED và dẫn động cơ khí
Trong khi các hãng xe Nhật Bản chọn tách biệt hoàn toàn cầu sau bằng motor điện độc lập, Hyundai theo đuổi hướng đi khác. Hệ thống TMED (Transmission Mounted Electric Device) đặt motor điện giữa động cơ đốt trong và hộp số. Quan trọng hơn, Hyundai giữ lại hộp số tự động 6 cấp truyền thống và - điểm then chốt - trục các-đăng cơ khí kết nối xuống cầu sau.
Cấu hình này mang lại lợi thế về mặt cơ học. Nhờ có trục truyền động, toàn bộ công suất tổng hợp từ cả động cơ xăng 1.6 turbo và motor điện có thể được chuyển đến bất kỳ bánh xe nào khi cần thiết. Khi hệ thống phát hiện bánh trước trượt, khóa vi sai trung tâm điện tử có thể kích hoạt để chuyển lượng mô-men xoắn lớn xuống cầu sau.
Lực đẩy trong trường hợp này đến từ tổng công suất của động cơ xăng và motor điện, mạnh hơn gấp nhiều lần so với motor điện đơn lẻ công suất 40-50kW ở cầu sau của các đối thủ. Đây chính là sự khác biệt giữa "có khả năng dự phòng" và "không có khả năng dự phòng" khi gặp tình huống khó khăn.
Vai trò của hộp số tự động 6 cấp
Quyết định sử dụng hộp số tự động truyền thống thay vì CVT hay DCT mang lại lợi thế đáng kể trong điều kiện địa hình. Hộp số 6AT sử dụng biến mô thủy lực (torque converter) - một thiết bị hoạt động như bộ đệm chất lỏng giữa động cơ và hộp số.
Biến mô có khả năng nhân mô-men xoắn ở vòng tua thấp, tạo ra lực đẩy lớn khi khởi hành hoặc leo dốc. Quan trọng không kém, nó cho phép động cơ và bánh xe hoạt động ở hai tốc độ khác nhau mà không gây ra ma sát cơ khí như ly hợp khô trong DCT. Nhờ đó, xe có thể di chuyển rất chậm trong thời gian dài mà không lo ngại vấn đề quá nhiệt hay mài mòn.
Hệ thống HTRAC và kiểm soát lực kéo
Bài kiểm tra cũng cho thấy mức độ tinh chỉnh của hệ thống kiểm soát lực kéo HTRAC. Khi một bánh xe bị trượt trên con lăn hoặc bề mặt trơn, hệ thống phanh can thiệp gần như ngay lập tức vào bánh xe đó, tạo ra hiệu ứng tương tự như khóa vi sai cơ khí bằng cách chuyển hướng mô-men xoắn sang bánh xe còn độ bám.
Sự phối hợp giữa các thành phần trong hệ truyền động cũng được tối ưu hóa tốt. Động cơ xăng và motor điện làm việc đồng bộ, chuyển đổi trơn tru giữa các chế độ hoạt động khác nhau. Điều này tránh được tình trạng giật cục hoặc chậm phản ứng thường gặp ở các hệ thống hybrid chưa được tinh chỉnh kỹ.
Hệ thống này được trang bị trên Santa Fe Hybrid chuẩn bị ra mắt tại Việt Nam trong thời gian tới đây, sau khi loạt hình ảnh chiếc SUV cỡ D sử dụng hệ thống xăng lai điện xuất hiện tại bài test của một cuộc bình chọn xe do một tờ báo uy tín tổ chức.
Nhóm xe điện và thách thức kiểm soát công suất
Các mẫu xe điện trong bài test gặp một thách thức khác biệt. Motor điện có đặc tính cung cấp mô-men xoắn tối đa ngay từ vòng tua 0, không cần thời gian tăng tốc như động cơ đốt trong.
Trong điều kiện bình thường, đây là ưu điểm lớn giúp xe tăng tốc nhanh và mượt mà. Tuy nhiên, trên địa hình trơn trượt, công suất lớn được giải phóng tức thời có thể khiến bánh xe quay trượt quá nhanh, tạo ra lực li tâm đào sâu hố trước khi hệ thống kiểm soát lực kéo kịp can thiệp.
Vấn đề này có thể được khắc phục thông qua thuật toán điều khiển tinh vi hơn, nhưng cho thấy rằng sức mạnh lớn không phải lúc nào cũng là lợi thế trong mọi tình huống.
Bài học từ kết quả thử nghiệm
Kết quả từ CarExpert phản ánh những đánh đổi và ưu tiên khác nhau trong thiết kế ô tô hiện đại. Các hãng xe Nhật Bản đang tập trung mạnh vào hiệu suất nhiên liệu thông qua hệ thống hybrid phức tạp, nhưng điều này đi kèm với việc giảm khả năng dự phòng trong điều kiện vận hành khắc nghiệt. Hệ AWD điện tử hoạt động tốt trong 95% trường hợp sử dụng hàng ngày nhưng gặp giới hạn ở 5% còn lại.
Các hãng ưu tiên trải nghiệm lái thể thao với hộp số DCT chuyển số nhanh, nhưng công nghệ này chưa phù hợp cho ứng dụng địa hình đòi hỏi truyền mô-men liên tục ở tốc độ thấp.
Cách tiếp cận của Hyundai thể hiện sự cân bằng: duy trì nền tảng cơ khí truyền thống (hộp số AT, trục dẫn động cứng) để đảm bảo khả năng vận hành đa dụng, đồng thời tích hợp công nghệ hybrid để cải thiện hiệu suất nhiên liệu. Đây không phải là giải pháp tiên tiến nhất về mặt công nghệ, nhưng có vẻ là giải pháp thực tế nhất cho nhu cầu sử dụng đa dạng của người tiêu dùng.
Ý nghĩa đối với người mua xe
Đối với người tiêu dùng đang cân nhắc mua SUV hạng C, kết quả này cung cấp thông tin tham khảo có giá trị. Nếu nhu cầu sử dụng chủ yếu là di chuyển trong đô thị và đường trường tốt, các mẫu xe hybrid với AWD điện tử vẫn là lựa chọn hợp lý nhờ khả năng tiết kiệm nhiên liệu vượt trội.
Tuy nhiên, với những ai thường xuyên di chuyển trên địa hình đồi núi, đường dốc đứng, hoặc cần độ tin cậy cao trong điều kiện thời tiết xấu (tuyết, đường trơn), kiến trúc hệ dẫn động trở thành yếu tố quan trọng cần xem xét. Thông số công suất và mô-men xoắn trên tờ quảng cáo chỉ là một phần của bức tranh - cách các thành phần kết nối và làm việc với nhau mới quyết định hiệu suất thực tế.
Bài kiểm tra này cũng nhắc nhở rằng danh tiếng lâu đời không phải lúc nào cũng đảm bảo hiệu suất trong mọi tình huống. Công nghệ mới mang lại nhiều lợi ích, nhưng đôi khi cũng đi kèm với những giới hạn mới. Hiểu rõ nguyên lý hoạt động và giới hạn của từng hệ thống giúp người tiêu dùng đưa ra quyết định phù hợp với nhu cầu sử dụng thực tế của mình.