Giai đoạn 2021-2025, công tác xóa đói, giảm nghèo tại các xã biên giới, miền núi, hải đảo đã đạt được nhiều thành quả đáng ghi nhận. Thời gian qua, mặc dù còn nhiều khó khăn về địa hình, khí hậu và trình độ dân trí, xã Đức Long (tỉnh Cao Bằng) cũng đã đưa ra nhiều mô hình hay, cách làm phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương, mang đến những kết quả tích cực.
Huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng (cũ) là huyện nằm trong danh sách huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo giai đoạn 2021-2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 353/QĐ-TTg.
Theo Nghị quyết về chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh Cao Bằng, từ ngày 01/7/2025, thực hiện theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tỉnh Cao Bằng thành lập 56 xã, phường mới. Trong đó, thành lập xã Đức Long trên cơ sở nhập nguyên trạng 3 đơn vị hành chính: Xã Đức Long, xã Thuỵ Hùng và xã Lê Lợi (huyện Thạch An, tỉnh Cao Bằng cũ), nơi đặt trụ sở làm việc tại xã Đức Long (cũ).
Ông Vũ Đức Thiện - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đức Long (tỉnh Cao Bằng). Ảnh: NVCC.
Thay đổi tư duy “trông chờ, ỷ lại” sang chủ động lao động sản xuất, tự lực vươn lên thoát nghèo
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Vũ Đức Thiện - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đức Long (tỉnh Cao Bằng) cho biết: “Trong giai đoạn vừa qua, bám sát chủ trương, nghị quyết của Đảng và chính sách của Nhà nước về xóa đói, giảm nghèo, xã đã triển khai nhiều cách giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn vùng biên, qua đó, giúp người dân từng bước phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo bền vững. Cụ thể:
Xã chú trọng tuyên truyền để người dân thay đổi tư duy “trông chờ, ỷ lại” sang chủ động lao động sản xuất, tự lực vươn lên thoát nghèo. Nội dung tuyên truyền được lồng ghép thông qua các buổi sinh hoạt chi bộ, họp thôn, bản, sinh hoạt của các đoàn thể, phù hợp với phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc thiểu số.
Triển khai thực hiện mô hình sản xuất phù hợp như: trồng cây thế mạnh, chăn nuôi gia súc, gia cầm, phát triển kinh tế rừng, kinh tế hộ gia đình. Đồng thời, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia để đầu tư phát triển sản xuất.
Thông qua các dự án hỗ trợ người dân được hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, phòng chống dịch bệnh; cử cán bộ trực tiếp “cầm tay chỉ việc” cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, giúp người dân áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế.
Đồng thời, phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể và cộng đồng: Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội tích cực tham gia giúp đỡ hộ nghèo thông qua các mô hình như: “Tổ tiết kiệm và vay vốn”, “Ngày công giúp dân”, tạo sự lan tỏa tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau trong cộng đồng.
Xã chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, cải thiện đời sống dân sinh, đồng thời kết hợp phát triển kinh tế với giữ gìn an ninh trật tự, bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, tạo môi trường ổn định để người dân yên tâm lao động, sản xuất”.
Chia sẻ với phóng viên, ông Nông Văn Hữu - sinh năm 1992, thuộc hộ nghèo sinh sống tại xóm Bản Nhận (xã Đức Long, tỉnh Cao Bằng) cũng bày tỏ: “Chúng tôi rất vui khi nhận được sự hỗ trợ ý nghĩa này. Gia đình tôi thuộc hộ cận nghèo và là 1 trong 11 hộ dân được nhận trâu cái sinh sản trong năm nay. Trước khi giao trâu, cán bộ xã có tổ chức tập huấn, hướng dẫn cho người dân cách chăm sóc trâu cái sao cho có sức khỏe tốt, không bị bệnh và sớm sinh sản.
Chúng tôi đều mong, trâu cái sớm sinh sản và sẽ cho nhiều lứa nghé con. Trong thời hạn 5 năm, trâu mẹ đẻ được bao nhiêu nghé con thì sẽ thuộc về gia đình chúng tôi bấy nhiêu. Mong rằng, đây sẽ là một tài sản lớn để gia đình chúng tôi có thêm nguồn động lực làm kinh tế, cố gắng sớm thoát nghèo”.
Bên cạnh các hoạt động hỗ trợ sinh kế, xã Đức Long cũng đặc biệt chú trọng công tác thông tin, tuyên truyền, coi đây là giải pháp “then chốt” nhằm thay đổi nhận thức của người dân.
Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đức Long, nội dung tuyên truyền tập trung vào chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; gương người tốt, việc tốt; các mô hình làm ăn hiệu quả; ý thức tự lực vươn lên thoát nghèo.
Hình thức tuyên truyền được đổi mới, đa dạng như: họp thôn, sinh hoạt chi bộ, loa truyền thanh, mạng xã hội, nhóm Zalo của thôn, bản; tuyên truyền trực quan bằng pa-nô, áp-phích; lồng ghép trong các buổi tập huấn, hội nghị.
Đối với ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, xã Đức Long cũng từng bước hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, tiếp cận các ứng dụng cơ bản như tra cứu thông tin, quảng bá sản phẩm, bán hàng qua mạng xã hội, sàn thương mại điện tử; hướng dẫn sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Qua đó, giúp bà con mở rộng kênh tiêu thụ sản phẩm, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.
Tiếp tục triển khai chương trình mục tiêu quốc gia theo hướng bền vững, thực chất, lấy người dân làm trung tâm
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đức Long cũng cho biết thêm, trong giai đoạn vừa qua, nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, công tác xóa đói, giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn xã đã đạt được nhiều kết quả tích cực.
Theo đó: Tỉ lệ hộ nghèo của xã giảm đều qua các năm, bình quân giảm từ 6%/năm; giảm từ 41,18% cuối năm 2021 xuống còn 17,08% vào cuối năm 2025. Thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 29 triệu đồng/người/năm.
Các chương trình hỗ trợ sinh kế được triển khai hiệu quả, nhiều hộ nghèo được tiếp cận vốn vay ưu đãi, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, từng bước ổn định sản xuất.
Giai đoạn 2021-2025, trên địa bàn xã Đức Long đã triển khai 31 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất với trên 1.350 lượt hộ tham gia, tổng số vốn triển khai hỗ trợ trên 31 tỷ đồng.
Về văn hóa - xã hội, công tác giáo dục, y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân được quan tâm; bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc được gìn giữ; an sinh xã hội được bảo đảm; quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn biên giới được giữ vững.
Ông Vũ Đức Thiện cũng chỉ ra một số thuận lợi và khó khăn trong quá trình triển khai các mô hình hỗ trợ trên địa bàn xã: “Thuận lợi lớn nhất là sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp trên; các chương trình, chính sách hỗ trợ ngày càng đồng bộ; sự đồng thuận và hưởng ứng tích cực của nhân dân.
Bên cạnh đó, cũng còn một số khó khăn như: điều kiện tự nhiên còn khắc nghiệt; giao thông đi lại khó khăn; trình độ dân trí không đồng đều; tập quán sản xuất còn lạc hậu; một bộ phận người dân còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ của Nhà nước”.
Trong thời gian tới, xã Đức Long xác định tiếp tục triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2035 theo hướng bền vững, thực chất, lấy người dân làm trung tâm. Trọng tâm là:
Tiếp tục giảm nghèo đa chiều, hạn chế tái nghèo; ưu tiên hỗ trợ sinh kế gắn với thế mạnh của địa phương.
Đẩy mạnh đào tạo nghề, chuyển giao khoa học - kỹ thuật, gắn sản xuất với thị trường tiêu thụ.
Tăng cường đầu tư hạ tầng thiết yếu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chú trọng công tác tuyên truyền, chuyển đổi số ở cơ sở.
Phát huy vai trò của cộng đồng, các đoàn thể và lực lượng vũ trang trong xây dựng vùng biên giới ổn định, phát triển.