Trong công tác xóa đói giảm nghèo tại các địa phương vùng cao phía Bắc, mô hình hợp tác xã đã trở thành hạt nhân kinh tế nông thôn, mở lối phát triển bền vững.
Theo đó, tại phường Thục Phán, tỉnh Cao Bằng, Hợp tác xã Nông nghiệp Ba sạch Hưng Đạo đã và đang khẳng định vai trò trong việc góp phần tạo việc làm và hình thành sinh kế bền vững cho người dân địa phương.
Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, đơn vị đã chủ động ứng dụng công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số nhằm mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, giúp nâng cao thu nhập cho thành viên và góp phần vào công tác xóa đói giảm nghèo tại địa phương.
Tạo việc làm cho người dân, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo tại địa phương
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Lại Đức Thứ - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Ba sạch Hưng Đạo chia sẻ, đơn vị chính thức đi vào hoạt động từ năm 2017 và chủ yếu sản xuất, kinh doanh các sản phẩm về nông nghiệp với mong muốn phát huy tiềm năng vốn có của nông nghiệp địa phương. Dựa trên nền tảng lợi thế về điều kiện tự nhiên, hợp tác xã tập trung vào việc gìn giữ và nâng tầm các sản phẩm nông sản truyền thống, mang đậm bản sắc đặc trưng của địa phương. Trong đó, mục tiêu hợp tác xã đặt lên hàng đầu chính là việc xây dựng một cộng đồng gắn kết thông qua chuỗi giá trị liên kết bền vững, tạo sinh kế và hỗ trợ người dân giảm nghèo bền vững.
Theo ông Thứ, Hợp tác xã Nông nghiệp Ba sạch Hưng Đạo luôn định hướng tạo ra sự liên kết chặt chẽ giữa người dân và các doanh nghiệp. Việc xâu chuỗi các hoạt động sản xuất không chỉ nhằm mục đích tạo ra mối quan hệ hỗ trợ, thúc đẩy lẫn nhau cùng phát triển, mà còn là giải pháp căn cơ để cải thiện đời sống cho bà con dân tộc thiểu số và hộ nghèo tại địa phương.
Thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp Ba sạch Hưng Đạo trong quá trình sản xuất. Ảnh NVCC.
Song, việc phát triển nông nghiệp tại địa phương còn phải đối mặt với một vài khó khăn do hệ thống thủy lợi chưa đồng bộ, cùng với khí hậu miền núi đặc thù, biến động thất thường.
Đồng thời, thách thức khác chính là rào cản từ nhận thức của người dân khi họ vốn quen với lối canh tác tự cung tự cấp, nên khái niệm về sản xuất hàng hóa hay liên kết chuỗi giá trị vẫn còn là điều xa lạ.
Vì vậy, hợp tác xã đã xác định vai trò của mình không chỉ là một đơn vị sản xuất, kinh doanh, mà còn phải hỗ trợ người dân nâng cao kiến thức sản xuất và kỹ năng canh tác hiện đại để gia tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo tại địa phương.
“Hợp tác xã luôn hướng tới kết hợp hài hòa giữa giá trị kinh tế và bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương. Sản phẩm do người dân làm ra dựa trên kinh nghiệm và truyền thống lâu đời vốn đã có chất lượng tốt, nhưng để những sản phẩm đó có mặt trên thị trường thì cần thay đổi những quy trình sản xuất nhỏ lẻ, manh mún.
Do đó, đơn vị đã xây dựng quy trình sản xuất hiện đại, đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm khắt khe, giúp nông sản vừa giữ được tính truyền thống, vừa đáp ứng được tiêu chuẩn hàng hóa cao cấp. Để người dân yên tâm thay đổi, hợp tác đã thực hiện chính sách hỗ trợ toàn diện, từ việc ứng trước giống, vật tư nông nghiệp cho đến việc cam kết bao tiêu toàn bộ sản phẩm đầu ra”, ông Thứ cho hay.
Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Ba sạch Hưng Đạo cũng cho biết thêm, trước đây, do thiếu tư liệu sản xuất, cuộc sống của người dân địa phương còn gặp khó khăn, thu nhập của một số người dân mỗi tháng chỉ từ 1 - 1,2 triệu đồng. Tuy nhiên, kể từ khi tham gia vào chuỗi liên kết của hợp tác xã, đời sống của người dân đã có sự thay đổi.
Một số thành viên của hợp tác xã có điều kiện kinh tế khó khăn không chỉ gia tăng về thu nhập, mà còn nâng cao được kỹ năng sản xuất nông nghiệp và buôn bán trên các sàn thương mại điện tử. Hơn nữa, người dân đã tự tin hơn, biết cách khai thác thế mạnh của quê hương để vươn lên thoát nghèo.
Đến nay, hợp tác xã đã tạo việc làm trực tiếp cho 15 lao động với mức thu nhập từ 5,5 đến 7 triệu đồng/tháng đi kèm với các chế độ đãi ngộ. Đồng thời, đơn vị cũng tạo ra sinh kế gián tiếp cho khoảng 600 đến 700 người dân trên khắp địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Người dân cũng đã mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô chuồng trại, ứng dụng công nghệ số vào các mô hình nông nghiệp có giá trị kinh tế cao. Đồng thời, sự hỗ trợ của hợp tác xã và nỗ lực của người dân trong lao động và sản xuất đã giúp tỷ lệ hộ nghèo tại địa phương giảm đi trong thời gian qua.
Ứng dụng công nghệ số, mở rộng liên kết để phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững
Theo ông Thứ, trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ, chuyển đổi số không còn là một lựa chọn mà đã trở thành yếu tố sống còn và cũng là chìa khóa để hợp tác xã phát triển bền vững, cũng như cải thiện thu nhập của các thành viên.
Để hiện thực hóa điều này, hợp tác xã đã đưa công nghệ số vào quy trình quản lý và vận hành, từ việc ứng dụng các phần mềm kế toán, quản lý bán hàng chuyên nghiệp cho đến hệ thống truy xuất nguồn gốc hiện đại. Việc minh bạch hóa thông tin sản phẩm thông qua mã QR không chỉ giúp người tiêu dùng an tâm, mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh đối với các sản phẩm của đơn vị trên các sàn thương mại điện tử.
Các thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp Ba sạch Hưng Đạo trong một buổi thu hoạch ngô. Ảnh NVCC.
Cụ thể, đơn vị đã đưa hơn 30 mã sản phẩm, từ những mặt hàng tươi sống như: ngô ngọt, đậu tương đến những sản phẩm chế biến như: miến, bún, phở khô, gạo tẻ, gạo nếp, nấm hương,... để tiếp cận tới khách hàng thông qua các sàn thương mại điện tử và trang mạng xã hội.
Đặc biệt, ngoài việc hướng tới mô hình sản xuất và kinh doanh hiện đại, hợp tác xã cũng chú trọng đồng hành và hỗ trợ người dân địa phương thoát nghèo bền vững.
Trong đó, hợp tác xã đã tổ chức các buổi liên kết tập huấn, chuyển giao kỹ thuật canh tác an toàn và chuyển đổi số cho người dân. Bằng cách gắn kết quyền lợi với chuỗi giá trị sản phẩm, đơn vị đã giúp người dân thay đổi tư duy từ sản xuất truyền thống sang làm kinh tế nông nghiệp, tạo tiền đề vững chắc cho công cuộc xóa đói giảm nghèo tại địa phương.
“Chuyển đổi số nếu không gắn liền với lợi ích của người nông dân thì sẽ mất đi giá trị nhân văn. Vì vậy, đơn vị đã biến các nền tảng số thành công cụ để thắt chặt chuỗi liên kết giá trị, nơi mà quyền lợi của thành viên hợp tác xã được đặt lên hàng đầu. Hợp tác xã không chỉ dừng lại ở việc bao tiêu sản phẩm, mà còn dùng công nghệ để dự báo thị trường, hướng dẫn bà con canh tác đúng quy chuẩn, từ đó giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận cho từng hộ gia đình.
Đặc biệt, trong tương lai, hợp tác xã định hướng sẽ mở rộng sự liên kết giữa hợp tác xã với doanh nghiệp và người dân. Đơn vị cam kết luôn đồng hành sát sao, sẵn sàng hỗ trợ bà con từ những khâu nhỏ nhất trong sản xuất đến việc đảm bảo lợi ích kinh tế, giúp những những người dân khó khăn, hộ nghèo có sinh kế lâu dài, ổn định và bền vững”, ông Thứ nhấn mạnh.