Cháo trai là món ăn được ưa thích ở những vùng có khí lạnh tràn về cuối năm như Hà Nội. Món ăn dân dã này được bán buổi sáng, buổi chiều như một món lót dạ ăn chơi cho đỡ đói lòng.
Rẻ mà bổ dưỡng
Để tìm ăn một bát cháo trai ở Hà Nội vô cùng dễ. Có cả một dãy những tên phố nổi tiếng với món ăn này như Hòe Nhai, Trần Xuân Soạn, Nguyễn Biểu..., những khu dân cư lâu đời của thủ đô trong những khu chợ đều có bán món ăn dân dã này.
Cháo trai bán ở phố hay trong nhà như thế đều có treo biển rất dễ tìm, bàn ghế cũng dễ chịu và đặc biệt là thịt trai được xào riêng thành nhân chứ không trộn lẫn vào cháo. Ngoài ra còn một số lượng lớn những gánh hàng đi rong bán cháo trai với phác thảo đơn giản như sau: quang gánh một bên thúng đựng nồi cháo lớn phủ chăn bông nóng hổi, còn thơm hương, thúng còn lại là gia vị, quẩy, rau dăm, bát, thìa, và ghế ngồi cho khách.
Chỉ với 10.000 -15.000 đồng là có một bát cháo ngon lành, nóng hôi hổi, ăn đến đâu xuýt xoa đến đấy. Rồi tùy theo sở thích của từng người mà nêm thêm trai hay thêm quẩy nóng giòn cho ngon miệng, tiền cũng thêm, nhưng dù sao vẫn quá rẻ so với nhiều thức quà khác.
Cháo trai trở thành món ăn quen thuộc với nhiều người đủ lứa tuổi, ngành nghề, đặc biệt là học sinh, sinh viên và các bà nội trợ. Đối với những bà mẹ trẻ thì đây còn là món dỗ bé vô cùng hiệu nghiệm, lại còn chữa được các chứng ra mồ hôi trộm thường gặp ở trẻ nhỏ.
 |
Phố cháo trai Hà thành
Có lẽ chỉ ở Hà Nội, ẩm thực mới được nâng lên thành những nét văn hóa đặc trưng như thế. Mỗi món ăn khi được nhiều người yêu thích đều gắn liền với một tên phố tên đường. Bởi lẽ, khi một quán hàng nấu món ăn ngon, bán chạy thì ở xung quanh người ta cũng học theo cách nấu rồi mở quán bán, lâu dần hình thành một khu phố bán chung một món ăn. Những người yêu thích món ăn đó khi thấy thèm là tự động đến phố ấy, thưởng thức cho thỏa thích, không ở quán này thì ở quán khác. Phố cháo trai nổi tiếng ở Hà thành có thể kể đến Hòe Nhai hay Trần Xuân Soạn.
Ở những con phố này, những quán bán cháo trai thường đông khách từ đầu giờ chiều cho đến tối mịt. Ở Trần Xuân Soạn, có nhiều quán hàng nấu chung một kiểu nhưng vị thì đậm đà tùy theo cách nêm của người chủ. Những nguyên liệu cho món ăn này không quá cầu kỳ hay đắt tiền, nhưng để nấu được bát cháo ngon và béo ngậy thì không hề dễ. Tựu lại có vài điểm chung như gạo đem nấu cháo phải là loại gạo ngon, một phần đem ngâm, giã sẵn, hạt nhỏ như tấm. Trút gạo vào nồi, để lửa cho sôi đến lúc chừng như quánh đặc lại, gần giống một dạng bột là được. Khi đun cần phải có một người đứng cạnh khuấy cháo đều tay, nếu không cháo sẽ bị vón cục, không ngon. Cần hết sức chú ý công đoạn này, bởi nếu không để ý, chỉ hơi quá lửa một chút cũng hỏng mất nồi cháo.
Đặc trưng cháo trai ở phố là để nhân xào bên ngoài, chỉ khi nào múc cháo ra bát mới thêm một thìa thịt trai lên trên. Thông thường, người ta luộc trai lấy nước đem nấu cháo, còn con trai nhặt sạch sau đó xắt nhỏ đem xào thật thơm với hành khô, tiêu, ớt bột và thì là. Những người bán hàng ở phố Trần Xuân Soạn cho biết, sở dĩ người ta phải ăn thịt trai riêng bởi như thế thịt trai mới không bị dai, và vẫn giữ được vị ngọt béo trong bát cháo.
Khách ăn cháo trai thường không thể thiếu ớt bột, bởi vừa ăn vừa thổi là cách mà những người sành ăn thưởng thức món này. Ngoài ra, ăn món này cũng không thể thiếu quẩy nóng. Hương vị giòn tan của quẩy chìm trong vị béo mềm của cháo trai, thêm rau răm nữa là đủ bộ cho một buổi chiều với các vị cay, ngọt, bùi. Vừa ấm bụng vừa thấm cái chất mộc mạc của món ăn phố xá, vừa trò chuyện vui vẻ bên những người bạn thân thiết. Bình dị và ngọt bùi, cháo trai đã trở thành một món ăn không thể thiếu với người dân thủ đô biết bao năm qua.